دیپلماسی رسانه ملی درباره جزایر سه‌گانه

فارغ‌التحصیلان گرایش‌های مرتبط با علوم ارتباطات می‌توانند، پایان‌نامه‌های خود را برای معرفی به گروه رسانه روزنامه جام‌جم ارسال کنند.

محمدعلی نعمتی در پژوهشی با عنوان «آسیب‌شناسی دیپلماسی رسانه‌ای جمهوری اسلامی ایران در خصوص جزایر سه‌گانه، مطالعه موردی شبکه العالم و پرس‌تی‌وی» گفتمان یا گفتمان‌های شبکه پرس‌تی‌وی و العالم را درباره مالکیت جزایر سه‌گانه مورد بررسی قرار داده است.

در این پژوهش ـ که با راهنمایی دکتر داود نعمتی انارکی انجام شده ـ با عنایت به این نکته که امروزه دیپلماسی رسانه‌ای رایج‌ترین فرم دیپلماسی در عرصه بین‌الملل محسوب می‌شود و هر کشوری که در این عرصه از کارآمدی بیشتری برخوردار باشد، برنده میدان روابط بین‌الملل خواهد بود، نحوه مواجهه شبکه پرس‌تی‌وی و العالم درباره مالکیت جزایر سه‌گانه مورد تحلیل قرار گرفته و به این سوال پاسخ داده شده که گفتمان یا گفتمان‌های شبکه‌های نامبرده درباره جزایر سه‌گانه چه بوده است.

پژوهشگر برای رسیدن به پاسخ‌ مناسب، از روش تحلیل گفتمان استفاده کرده و حجم نمونه در این تحقیق، گزارش‌های خبری پخش شده از شبکه‌های العالم و پرس‌تی‌وی در سال‌های 1390 تا 1392بوده است. استخراج مقوله‌های گفتمانی مربوط به متون خبری برنامه‌های پرس ‌تی وی و العالم در این پژوهش گویای آن است که متن‌ همه خبرها از لحاظ سبک واژگانی، افراد و نهادهای مطرح شده در متن، قطب‌بندی، استنادها، پیش‌فرض‌ها، تلقین و تداعی‌ها، مؤلفه‌های اجماع و توافق و گزاره‌های اساسی در زمان مورد بررسی شباهت‌ بسیار دارند.

به اعتقاد نعمتی به عنوان پژوهشگر، این موضوع گویای یکسان بودن موضعگیری این رسانه‌ها در قبال پوشش خبری اخبار جزایر سه‌گانه است و برنامه‌های پرس‌تی‌وی و العالم در ابتدای امر و از آغاز طرح ادعای امارات مبنی بر مالکیت جزایر سه‌گانه، سعی کرده ابتدا با برجسته کردن اختلافات ایران با کشورهای غربی، ادعای امارات را که ناشی از تحریک کشورهای غربی است،‌ برای مخاطب ترسیم کند. به عبارت دیگر، ضمن بیان سابقه تاریخی تضاد سی و چند ساله ایران با غرب، کوشیده است علل طرح موضوع از سوی امارات و انگیزه و علل آن را برای مخاطب بیان کند.