40درصد خانواده‌های ایرانی در معر ض آسیب

عباس قائد رحمت، سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی درباره شرایط خانواده‌ها در کشور می‌گوید: در کشور ۳۰ درصد خانواده‌ها آسیب دیده، ۴۰ درصد در معرض آسیب و ۳۰ درصد نیز خانواده‌های بالنده (شرایط مناسب) هستند.

وی با اشاره به این که در بحث انسجام خانواده وضع خوبی نداریم، در گفت‌وگو با مهر تصریح می‌کند: خانواده‌های بسیاری اکنون از هم گسیخته هستند، بسیاری از ازدواج‌ها منجر به طلاق می‌شود و عده‌ای نیز با یکدیگر زندگی می‌کنند بدون آن که به وظایفشان در قبال هم عمل کنند .

این نماینده مجلس با بیان این که در چنین خانواده‌ای (که دچار طلاق عاطفی هستند) فرزندانی تربیت می‌شود که در معرض آسیب‌های زیادی قرار دارند، می‌افزاید: ۴۰ درصد خانواده‌های ایرانی در شرایطی هستند که به کمک نیاز دارند ؛ باید به آنها آموزش لازم فرهنگی داده شود و مسائل و مشکلات اقتصادی آنها مانند بیکاری که به فروپاشی خانواده منجر می‌شود، حل شود.

مسائل خانواده در مجلس

به گفته وی، شبکه‌های مجازی و اینترنتی و ماهواره‌ای فرهنگ جامعه و بنیان خانواده ـ که اصلی‌ترین نیاز جامعه سالم است ـ را مورد هدف قرار داده اند و مجلس، دولت، دیگر نهادها و دستگاه‌ها و ارکان نظام موظف هستند در این زمینه کنار یکدیگر قرار گیرند تا بتوانند آمار طلاق و تضعیف خانواده را به حداقل برسانند.

قائد رحمت با بیان این که طرح‌های بررسی تحکیم خانواده در دستور کار مجلس است، توضیح می‌دهد: در این زمینه باید به صورت زیربنایی عمل کرد. این که قوانینی برای تحکیم خانواده در نظر بگیریم، قوانین اجرایی نخواهد بود، باید الزامات تحکیم خانواده بررسی شود و از این طریق تداوم ازدواج صورت بگیرد.

به گفته وی، در مجلس طرحی با عنوان تعالی خانواده و جمعیت در دستور کار است که طی دو هفته آینده در صحن علنی مجلس مطرح خواهد شد.

مشکلات متعدد خانواده ها

محسن ایمانی، روان‌شناس و مدرس دانشگاه تربیت مدرس نیز در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: در کنار مشکلات اقتصادی باید به مسائل ارتباطی نیز اشاره کرد ؛ زیرا بسیاری از اعضای خانواده‌های کنونی نمی‌توانند مسائل خود را در آرامش بررسی کنند؛ به همین دلیل خیلی زود بین آنها اختلاف ایجاد شده و کارشان به طلاق می‌انجامد.

در واقع می‌توان گفت اعضای خانواده توانایی حل مساله را ندارند؛ به همین دلیل برای جبران این ضعف دولت باید برنامه‌ای در سطح کلان تهیه و اجرا کند.

ایمانی عنوان می‌کند: برخی خانواده‌ها نیز نمی‌خواهند از کمک مشاوران و تجربه موفق دیگران بهره ببرند. آنها به دلیل بی‌حوصلگی صورت مساله را پاک می‌کنند؛ یعنی به جای دست و پنجه نرم کردن با مشکلات به طلاق رو می‌آورند. البته باید یادآور شد طلاق نیز مشکلات خاص خود را دارد.

خطر روابط خارج از خانواده

با گسترش دنیای ارتباطات اکنون خانواده‌ها تحت تاثیر عوامل زیادی مانند شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای هستند. هرچند نمی‌توان منکر برخی برنامه‌های مناسب این شبکه‌ها شد، اما وقتی بنیان خانواده از قبل قوی نشده باشد، برنامه‌های نامطلوب شبکه‌های ماهواره‌ای می‌تواند حکم تیر خلاص را برای خانواده‌های متزلزل داشته باشد.

ایمانی تصریح می‌کند: برنامه‌های نامناسب ماهواره سبب شده مشکلات اخلاقی بین خانواده‌ها بروز کرده و روابط خارج از خانواده شکل بگیرد. سریال‌های ماهواره‌ای متناسب با فرهنگ کشور نیست؛ زیرا برخلاف ارزش‌های ما مانند وفاداری و صمیمیت، عواملی را رواج می‌دهد که سبب سست شدن بنیان خانواده می‌شود.

وی به توقعات نابه‌جا به‌عنوان تهدیدی جدید برای خانواده‌ها اشاره و ابراز می‌کند: زوج‌های جوان به جای این‌که بیشتر تلاش کنند از والدین خود توقع کمک دارند. این مساله نیز سبب ایجاد تنش در خانواده‌ها شده است.

دوره انتقال

غلامرضا قاسمی‌کبریا، کارشناس خانواده نیز در گفت‌وگو با جام‌جم می‌افزاید: دوره انتقال از عصر صنعت به الکترونیک سبب شده نوع ارتباطات در بین اعضای خانواده تغییر کند. تداخل در ارتباطات سبب شده اکنون ارزش‌ها برای اعضای برخی خانواده‌ها مشخص نباشد و به نوعی در این حوزه اختلال ایجاد شود.

قاسمی‌کبریا، قیدناپذیری را یکی از مشکلات خانواده‌ها می‌داند و عنوان می‌کند: هرچند نسل جدید خدمات بیشتری از والدین می‌گیرند، اما احترام و حرمتی را که در گذشته در بین خانواده‌ها حاکم بود، شکسته‌اند.

به گفته وی، نسل کنونی که غرق در دنیای مجازی است نگاهشان نیز نسبت یکدیگر تغییر کرده است؛ زیرا نگاهشان دیگر جمعی نیست؛ یعنی شاید در کنار یکدیگر باشند، اما اجتماع آنها به تشکیل جامعه منجر نمی‌شود؛ چون ارتباطشان پایدار نیست.

این کارشناس خانواده یادآور می‌شود:در این بین ترجیح‌های ارزشی نیز به فراموشی سپرده شده است؛ برای نمونه نسل کنونی به‌ندرت در اتوبوس یا مترو جایش را به افراد سالخورده یا کم توان می‌دهند.

برای حل مشکلات خانواده‌ها دولت باید برنامه فرهنگی جامعی را تهیه و اجرا کند تا در کنار پیش‌بینی مسائل و مشکلات خانواده‌ها بتواند به فضای مجازی نیز که دراین بین تاثیرگذار است، تسلط پیدا کند.

خطر خانواده‌های افسرده

نسرین طهرانی، روان‌شناس نیز درباره شرایط خانواده‌های ایرانی می‌گوید: پژوهشگران افزایش آمار افسردگی را از پیامدهای خانواده از هم گسسته می‌دانند. ناهماهنگی و نبود تعادل در خانواده، شادابی و پویایی را از جامعه می‌گیرد و ناآگاهی از چگونگی ایجاد و ارتقای کیفیت زندگی افراد جامعه، هزینه‌های جبران ناپذیری را در پی دارد.

وی در گفت‌وگو با ایسنا بیان می‌کند: دنیای مدرن، عصر هیجان، تعدد مشاغل مردان و فشار بیش از حد ناشی از فعالیت زنان در خانه و مشاغل رسمی آنان در جامعه، همراه با افزایش استرس‌ها و ضعف‌های مهارتی زوجین در برقراری ارتباط سالم، صحیح و لذت‌بخش زناشویی و عاطفی، کارکرد و تربیت جنسی خانواده را ضعیف و تخریب می‌کند. امروزه مسئولیت خانواده‌ها در تربیت فرزندان بیش از گذشته است و پرورش فرزندانی که ثبات شخصیت و هویت اجتماعی داشته باشند، دشوارتر شده است. فرزندان نیز نسبت به وظایف سنگین حاضر و بحران‌های کنونی بسیار ضعیف و شکننده عمل می‌کنند. فرزندسالاری نیز در بسیاری از خانواده‌ها، اقتدار و نظارت والدین را بر هم زده است.

مرگ ارتباط کلامی

برخی کارشناسان هشدار می‌دهند میانگین گفت‌وگوی اعضای خانواده با یکدیگر به کمتر از 15 دقیقه رسیده؛ بنابراین در چنین شرایطی نمی‌توان توقع داشت اعضای خانواده بتوانند مشکلات خویش را بر طرف کنند.

ایمانی خاطرنشان می‌کند: گسترش دنیای مجازی نیز به این مشکل دامن زده و اکنون اعضای خانواده برای با یکدیگر بودن وقت نمی‌گذارند.وی تاکید می‌کند: دولت باید برای حفظ خانواده‌ها با سرمایه‌گذاری بیشتر زمینه را برای توانمند شدن آنها آماده کند. در این میان باید یادآور شد مشاوران خانواده نیز می‌توانند با ارائه راهکارهای مناسب، اعتماد خانواده‌ها را به دست بیاورند تا آنها نیز با استفاده از خدمات مشاوره مشکلات خود را بهتر حل و فصل کنند.