بزه‌دیدگان جرایم را رها نکنیم

یعنی قانونگذار سعی کرده در طبقه‌بندی مجازات‌ها، مناسب با نوع جرم مجازات را تعیین کند. گاهی متجاوزانی دستگیر می‌شوند که خود در کودکی قربانی جرم شده‌اند.

در قانون به حمایت از بزه‌دیده بخصوص کودکان توجه لازم نشده و در بررسی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان به دنبال حمایت از بزه‌دیدگان هستیم.

باتوجه به موضوع متجاوزی که خودش زمینه بزه‌دیدگی دارد و تاثیر این بزه‌دیدگی در آینده، می‌توان گفت که ما در قانون حمایت از کودکان و نوجوانان که هم‌اکنون در کمیسیون قضایی در حال بررسی است به دنبال این هستیم که از بزه‌دیدگان حمایت شود.

در بحث حمایت از بزه‌دیدگان باید به این موضوع توجه کرد که در قانون ما این موضوع و توجه به آن امری جدید است البته در فقه اسلامی به بزه‌دیدگان مجنی علیه می‌گویند و اگر به یک فردی از نظر مالی و جانی خسارتی وارد شود فرد خسارت‌دیده می‌تواند دیه خود را دریافت کند.

ولی ترمیم مشکلات روحی فرد خسارت دیده و این موضوع که از نظر معنوی چه خسارتی به او وارد شده و ممکن است در آینده زمینه مجرم شدن او شود، موضوعاتی است که از نظر جرم‌شناسی و جامعه‌شناختی قابل بررسی است و کمتر می‌شود در چارچوب قانون جزا به آن پرداخت. ولی باید توجه داشت همه اینها امور بسیار مهمی هستند.

اگر حقوق جزای ما فقط به دنبال مجازات فرد متخلف باشد و فکر کنیم که صرفا اعمال مجازات برای این‌که جامعه ترمیم شود کافی است، این مساله ما را با مشکلات فراوانی روبه‌رو می‌کند. چرا که شخصی که مورد جنایت واقع شده یا همان بزه‌دیده اگر رها شود شاید به دلیل شدت درد‌هایی که بر او وارد شده در آینده با مشکلات فراوانی روبه‌رو شود.

متاسفانه ما در جامعه خود بزه‌دیدگان بخصوص قربانیان تجاوز را طرد می‌کنیم در حالی که هیچ گناهی نداشته‌اند.

این امر می‌تواند زمینه‌ساز عقده‌های روانی در فرد شود و همین عقده‌ها هم خود باعث مجرم شدن فرد در آینده می‌شود. فردی که از جامعه و افراد درون آن کینه به دل بگیرد کم‌کم از همه متنفر می‌شود و دست به جرم و جنایت می‌زند تا عقده خود را این گونه تخلیه کند.

به بیان دیگر می‌توان گفت این کار یک نوع انتقامجویی از اجتماع است. فرد کینه‌ای، از اجتماع انتقام می‌گیرد و کودک دیگری را قربانی می‌کند و این چرخه تا زمانی که ما به مجرمان و بزه‌دیدگان کمک نکنیم ادامه می‌یابد.

ما علاوه بر بزه‌دیدگان باید روش‌های مراقبتی را برای بزهکاران در نظر بگیریم و بسته به نوع جرم آنها حتی بعد از آزادی از زندان و پایان مجازات نیز روش‌های مراقبتی را ادامه دهیم. پس به صورتی باید محدوده مددکاری را تجهیز کنیم که در همان محدوده علاوه بر کمک‌رسانی به بزه‌دیدگان به بعضی بزهکاران هم کمک شود.

سید حمیدرضا طباطبایی‌ نایینی - عضو کمیسیون قضایی مجلس