وام‌گیری ایده از مخاطب

برنامه محبوب این شب‌های شبکه نسیم در کنار همه جذابیت‌هایی که دارد و خلاقیت‌هایی که به خرج داده، یک سنت‌شکنی نیز کرده است. برخی از برنامه‌های سرگرمی و سریال‌های نمایشی تلویزیون با وجود گیرایی و جاذبه‌های سمعی و بصری اولیه، در ادامه راه و بخصوص در پایانش برگ‌ریزان کرده و آن جذابیت‌های اَوان کار را از دست می‌دهند و چه‌بسا بر سر همین کاستی، بخش عمده‌ای از مخاطبان خود را از کف رفته می‌بینند.

خندوانه اما از این آسیب هم مصون مانده و برآمده از طرحی نو و خلاقانه‌ای است که درانداخته است. بخش عمده‌ای از محبوبیت این برنامه به مهمانان و هنرمندان مدعوش بازمی‌گردد، چه آنها که روبه‌روی جوان می‌نشینند و پاسخگوی پرسش‌هایش می‌شوند و چه آنهایی که از هنرشان مایه می‌گذارند تا خنده‌ای بر لب حاضران در استودیو و مخاطبان میلیونی بنشانند. دکور خلاقانه، فضای شاد و متفاوت، اجرای بی‌تکلف رامبد جوان، طرح سوالات خارج از مدار کلیشه و تعارف از مهمانان، کمدین‌های محبوب و مسلط و پدیده‌ای به نام جناب‌خان، همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا خندوانه، برنامه‌ای مقبول و دلخواه شود.

نکته قابل تامل آن‌که سازندگان و طراحان برنامه حتی از قابلیت عموما نادیده انگاشته شده و مغفول مانده تماشاگران حاضر در استودیو هم نهایت استفاده را برده‌اند. شرکت‌کنندگان در خندوانه مانند آنچه در بعضی از برنامه‌ها ساری و جاری است، فقط نقش سکو پُرکن را ندارند و کاملا در همه امورات و بخش‌های برنامه مشارکت داده شده و سهیم می‌شوند. فراتر از این مهم، گاه حضور این تماشاگران، محمل و بهانه‌ای می‌شود برای نویسندگان برنامه تا طرحی نو در اندازند و خلاقیت را جلایی تازه دهند.

روزی دانشجویان خارجی رشته زبان فارسی مهمان برنامه هستند و دگر روز، افاغنه مقیم ایران، یک قسمت آدم کوچولوها می‌آیند و در قسمتی دیگر، آتش‌نشانان و باستانی‌کاران و همین حضور متنوع تماشاگران با خاستگاه‌های متفاوتشان ـ که به احتمال قریب به یقین باید فکری هم در پشتش باشد ـ است که مانع غلتیدن خندوانه در ورطه تکرار و ملالت می‌شود.

رابطه دوسویه و تعامل سازنده میان یک برنامه و طیف مخاطبانش، چه آنها که در استودیو حضور دارند و چه میلیون‌ها نفری که در خانه‌هایشان به نظاره نشسته‌اند، از جمله الزامات اولیه توفیق و ظفر است. یک برنامه خوب هم می‌تواند به مخاطبانش ایده بدهد و هم از آنها خلاقیت وام بگیرد. خندوانه گویا در برقراری این رابطه با دوستدارانش موفق بوده است.

محسن محمدی

رادیو و تلویزیون