لزوم مدیریت جدول پخش تلویزیونی

2 دهه تغییر و تثبیت

در دو دهه اخیر متناسب با توسعه شبکه‌های تلویزیونی و افزایش مطالبات مخاطبان از این رسانه، شاهد ساخت و پخش انواع سریال‌های تلویزیونی بودیم که برخی از آنان جایگاه ویژه‌ای در میان مخاطبان پیدا کردند و در حافظه تصویری آنان تثبیت شدند. اگر نگاهی به سنت سریال‌سازی در دو دهه گذشته بیندازیم می‌توانیم آنها را در یک طبقه‌بندی کلی به لحاظ مضمون به سه گروه عمده؛ سریال‌های تاریخی ـ مذهبی، خانوادگی و مناسبتی تقسیم کنیم که آن نیز خود به لحاظ فرم و ساختار روایی به انواع مختلفی چون طنز، ملودرام، حماسی و... قابل تقسیم است. جالب است که توسعه سریال‌سازی در این سال‌ها در نوع پخش آنها نیز تنوع ایجاد کرده و جدول پخش متفاوتی را در تلویزیون رقم زد که پخش سه روز در هفته یا روزانه همچنین مجموعه‌های 90 شبی از نتایج آن است. به این مساله باید اضافه شدن سوژه‌ها و مضامین جدید را هم افزود.

اما آنچه در فصل‌های سریالی چه در تابستان چه زمستان باید به آن توجه داشت اهتمام به تنوع موضوعی در جدول پخش مجموعه‌های تلویزیونی است. این تنوع باعث می‌شود تلویزیون بتواند قشر بیشتری از مردم را با سلیقه‌های مختلف پوشش دهد و مخاطبان بیشتری را پای گیرنده‌های تلویزیون بنشاند. توجه به فصل هم یکی دیگر از موضوعاتی است که برای چینش جدول پخش باید به آن توجه کرد. فصل تابستان و تعطیلات باعث می‌شود مردم وقت بیشتری برای تماشای تلویزیون اختصاص دهند.

نیاز به جدول پخش فصلی

تنوع سریال‌هایی که همزمان و در یک زمان مشخص از شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش می‌شود اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند مخاطبانی از همه طیف‌ها را با خود همراه کند. اکنون که تعداد شبکه‌های تلویزیونی زیاد شده است، می‌توان آثاری با موضوعات مختلف را در بین این شبکه‌ها توزیع کرد.

مثلا اگر یکی از شبکه‌ها اثری دراماتیک را در جدول پخش خود قرار داده،‌ شبکه‌های دیگر آثار خانوادگی، پلیسی، کمدی و... را پخش کنند تا تعادل موضوعی در تلویزیون حفظ شود. در واقع زمان پخش و چینش موضوعات باید مدیریت شود؛ یعنی همان‌گونه که کنداکتور زمانی داریم، کنداکتور موضوعی هم داشته باشیم. واقعیت این است که در جامعه امروز به واسطه توسعه و گسترش شبکه‌های تلویزیونی از یک سو و فشردگی زمانی زندگی شهری از سوی دیگر فرصت تماشای برنامه‌های تلویزیونی به برنامه‌ریزی نیاز دارد. در چنین شرایطی به جای این‌که مخاطب با در دست گرفتن کنترل تلویزیون از این شبکه به آن شبکه در حال رفت و آمد باشد و گاهی به همین دلیل از لذت تماشای کامل یک برنامه محروم شود خود رسانه باید با اتخاذ تمهیداتی به برنامه‌ریزی مخاطب کمک کند.

به این مساله از منظر دیگری هم می‌توان نگاه کرد. در شرایط کنونی همزمانی دو برنامه پرطرفدار چندان کاری حرفه‌ای نیست. نه‌تنها درباره برنامه‌های مناسبتی که اساسا در برنامه‌های روتین و روزانه نیز باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد و کنداکتور را چید که برنامه‌های پرمخاطب دچار همپوشانی نشود چون بازپخش و تکرار می‌تواند فقط بخشی از مخاطبان را بازگرداند نه همه آنها را.

سیدرضا صائمی

جام‌جم