نفرین کردن چه مواقعی جایز است؟

چند وقت پیش یکی از دوستانم را دیدم. باب گفتگو از دوران قدیم باز شد و در مورد یکی از دوستان قدیم مشترکمان شروع به صحبت کرد. گفت فلانی در حقم خیلی بدی کرده، من هم نفرینش می کنم.

گفتم: ببیین اگر ادعای مسلمانی می کنی و واقعاً می گویی که مسلمانی یادت باشد: اولاً باید در عمل پیرو اهل بیت علیهم السلام باشیم ... مسلمان باید خیرخواه دیگران باشد و آرزوی شکست و نفرین برای دیگران نداشته باشد

در متون دینی ما سفارش ویژه ای شده است که همیشه عفو و بخشش بهتر از نفرین و انتقام گرفتن است.

پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) از پروردگار متعال حکایت می ‏کند: ... و از کسی که بر تو ستم کرده در گذر، و آن کسی را که تو را محروم کرده است بخشش کن، و کسی را که به تو بدی کرده است نیکی و خوبی کن.

خداوند متعال می ‏فرماید: آنها باید عفو کنند و چشم بپوشند، آیا دوست نمی ‏دارید خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است! [نور، 22]

گمان مبر که خدا، از آنچه ظالمان انجام می ‏دهند، غافل است! (نه، بلکه کیفر) آنها را برای روزی تأخیر انداخته است که چشم ها در آن (به خاطر ترس و وحشت) از حرکت باز می ‏ایستد

طبق آموزه های پیامبر (صلی الله و علیه وآله) و ائمه (علیهم السلام) انسان مومن باید تجلیگاه صفات الهی باشد، و یکی از صفات خدای متعال بخشندگی و گذشت است، آن جا که او را صدا می زنیم «یا غفار»، «یا رحیم» و... کسی که در مواقع مختلف از خداوند می‏ خواهد که از گناهان و اشتباهات من در گذر، باید از خطاهای دیگران چشم پوشی کند تا خود مورد مغفرت و عفو الهی قرار گیرد.

در ثانی در قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام مواقعی که نفرین کردن جایز است را مشخص کرده اند:

1. کسانی که حقایق را کتمان می ‌کنند. [بقره، 159]

2. کسانی که در حال کفر از دنیا بروند. [بقره، 161]

3. بنی اسرائیلی که از زبان حضرت داوود و عیسی (علیه السلام) نفرین شدند. [مائده، 78]

4. ابولهب: [مسد، 1]

5. رباخواران. [شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، ج ‏3، ص 274]

6. شراب خواران و تولید کنندگان مشروبات الکلی. [همان، ج 6، ص 429]

7. مردانی که به عورت نامحرم نگاه می ‌کنند و رشوه‌ گیران. [کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏5، ص 559]

8. آدم‌ کشان. [همان، ج 13، ص 173]

9. مردانی که خود را به صورت زنان در می ‌آورند و بالعکس. [برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج ‏1، ص 113]

10. زناکاران و افرادی که واسطه زنا می ‌شوند. [همان]

یادمان باشد همان طور که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، [9] نفرین نیز این گونه است؛ یعنی اگر شخصی به مجرد این که از طرف کسی مورد اذیت و آزار قرار گرفت، یا دلش شکسته شد و نفرین کرد، لاجرم باید نفرینش اجابت شود، قطعاً این گونه نیست!

قرآن کریم می فرماید: و اگر تعجیل کند خدا از برای مردم در مستجاب کردن دعاهای شر ایشان و نفرین کردنشان در حق یکدیگر، مثل تعجیل کردن در استجابت دعای خیر ایشان،- و چنانچه خداوند دعاهای خیر مردم را به زودی مستجاب می‏ کند، اگر نفرین‏ های ایشان را هم که در حق یکدیگر می ‏کنند به زودی مستجاب می ‏نمود- حکم شده بود بر ایشان به مردن و هلاک شدن ... [یونس، 11]

و اگر تعجیل کند خدا از برای مردم در مستجاب کردن دعاهای شر ایشان و نفرین کردنشان در حق یکدیگر، مثل تعجیل کردن در استجابت دعای خیر ایشان،- و چنانچه خداوند دعاهای خیر مردم را به زودی مستجاب می‏ کند، اگر نفرین‏ های ایشان را هم که در حق یکدیگر می ‏کنند به زودی مستجاب می ‏نمود- حکم شده بود بر ایشان به مردن و هلاک شدن

البته ظلم به دیگران از جمله حقوق الناس است که خداوند بخشش و یا احقاقش را به خود مردم سپرده است. اگر انسانی که مورد ظلم قرار گرفته از حق خود بگذرد، خداوند نیز می گذرد، اما اگر مظلوم از ظلمی که بر او رفته عفو نکند، بی گمان خداوند در پی احقاق آن است: "وَ لا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غافِلًا عَمَّا یَعْمَلُ الظَّالِمُونَ إِنَّما یُوَخِّرُهُمْ لِیَوْمٍ تَشْخَصُ فِیهِ الْأَبْصار"؛ [ابراهیم، 42] گمان مبر که خدا، از آنچه ظالمان انجام می ‏دهند، غافل است! (نه، بلکه کیفر) آنها را برای روزی تأخیر انداخته است که چشم ها در آن (به خاطر ترس و وحشت) از حرکت باز می ‏ایستد.

به گزارش تبیان، چقدر خوب می شد ما آدم ها می توانستیم هر وقت اشتباهی از دیگری ملاحظه کردیم که موجب ناراحتیمان شد برای هدایتش دعا کنیم تا ضمن آن که از دعای ملائکه رحمت بهره‌مند می شویم ثواب و خیرخواهی برای برادر مومن نیز شامل حال خود ما بشود.