بیانیه وین و اقتصاد مقاومتی

این در حالی است که به دلیل بازشدن ارتباط‌ تجاری ایران با دیگر کشورها پس از برداشته شدن تحریم‌ها و احتمال رشد واردات، چگونگی اجرای اقتصاد مقاومتی و توجه به آن در شرایط جدید، باعث چالش و نگرانی شده است.

درواقع این نگرانی تقویت شده است که با شل‌شدن گره تحریم‌ها، سختگیری‌ها و اصلاحات خودخواسته اقتصاد ایران و ازجمله اجرای اقتصاد مقاومتی، سست شود. در نتیجه این سوال پیش می‌آید که برای تداوم اجرای قوی اقتصاد مقاومتی در شرایط جدید سیاسی و اقتصادی کشور چه باید کرد.

به عقیده من، اگر بخواهیم از فرصت ایجاد شده پس از قرائت بیانیه وین برای اجرای هرچه بهتر اقتصاد مقاومتی برنامه‌ریزی کنیم، لازم است ابتدا به معنی و مفهوم اقتصاد مقاومتی توجه و پس از آن زمینه تقویت آن با شرایط جدید اقتصاد را فراهم کنیم.

اگر به مفهوم اقتصاد مقاومتی توجه داشته باشیم درمی‌یابیم کلمه اقتصاد مقاومتی یعنی توانایی مدیریت اقتصاد در برابر هرگونه شوک و بحران‌ خارجی و ایجاد تعادل در این زمینه.

این موضوع مستلزم دو شرط مهم است که اولی مدیریت بخردانه و منطقی همراه با کارشناسی اقتصاد کشور و دومین موضوع کوچک شدن دولت است.

در بخش اول که مربوط به مدیریت بخردانه اقتصادی است؛ براساس اطلاعات موجود اکنون 10 درصد از مشکلات اقتصاد کشورمان مربوط به تحریم‌ها و باقی مربوط به مدیریت اقتصاد است.

از این‌رو برای استفاده بهینه از فرصت ایجاد شده به دلیل انتشار بیانیه مشترک ایران با کشورهای 1+5 با رویکرد اقتصاد مقاومتی، بهترین گزینه این است که با افزایش پایه علمی مدیران اقتصادی برای این دوره تصویری بسیار کامل و دقیق از شرایط اقتصادی کشور ترسیم و برای هدایت آن به قله‌های موفقیت یا همان توسعه پایدار برنامه‌ریزی کنیم؛ توسعه‌ای که پایدار بودنش مستلزم برنامه‌ریزی دقیق علمی است.

در بخش دوم که همان کوچک ‌شدن دولت است، باید برنامه‌ریزی شود تا اقتصاد فعلی ایران که بخش عمده‌ای از آن در اختیار دولت است کوچک شده زمینه حضور بخش خصوصی در آن پررنگ‌تر دیده شود. برنامه‌ای که اکنون به دلیل ایجاد افق‌های تازه در حضور هیات‌های تجاری خارجی در ایران دیده می‌شود و باید از آن در تبلور اقتصاد مقاومتی استفاده شود.

وقتی حضور بخش خصوصی در اقتصاد منطقه‌ای پررنگ‌ شود، به این معنی است که شفافیت گسترش یافته و زمینه‌های منطقی شدنش مهیا بوده؛ منطقی که می‌تواند مقاومت در برابر هرگونه بحران احتمالی از خارج مرزها را رقم بزند.

نتیجه کلام این‌که اگر واقعا قصد داریم از فرصت طلایی ایجاد شده به دلیل گشوده ‌شدن درهای تجارت و تعامل با کشورهای خارجی در راستای اقتصاد مقاومتی استفاده کنیم، دولتمردان و سیاستگذاران اقتصادی ایران باید با توسعه ارتباط مراکز علمی و سیاستگذاری اقتصادی، زمینه اجرای مدیریت علمی اقتصاد کلان کشور را مهیا کنند تا این مدیریت علمی با کمک به خروج منطقی دولت از بخش اجرایی اقتصاد، راه حضور خصوصی‌های واقعی را هموار سازند و به این ترتیب هدف اقتصاد مقاومتی را که تولید برون‌زا و برون‌نگر است، محقق سازند.

دکتر مهدی پازوکی - کارشناس اقتصادی