سه‌شنبه هسته‌ای رسانه ملی

در همین زمینه در تمام روزهای برگزاری مذاکرات و بویژه در آخرین ساعات این گفت‌وگوها، به ویژه روز اعلام بیانیه مشترک، رسانه ملی با دعوت از بسیاری صاحب‌نظران و مسئولان به بخش‌های مختلف خبری و تحلیلی خود، به بررسی ابعاد مختلف این رویداد مهم پرداخت.

در همین ارتباط آنچه در ادامه به‌طور گذرا مرور می‌شود، نگاهی است به اظهارنظر برخی چهره‌های سیاسی درباره جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای که در «سه‌شنبه بزرگ هسته‌ای» انجام شده و از شبکه‌های مختلف سیما بویژه شبکه خبر روی آنتن رفته است.

صنعت هسته‌ای برچیدنی نیست

محمدحسین صفارهرندی

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام

توانمندی‌و فناوری‌های امروز ما متاثر از خیزی است که در سال‌های اخیر در دانشگاه‌های ما برداشته شد. طبق اذعان افرادی که از دارایی‌های هسته‌ای ما بازدید می‌کردند، بنیه علمی ما بسیار جوان است و این نشان‌ می‌دهد این ظرفیت انباشته شده است.

این بنیه جوان علمی ما سبب شد طرف مقابل به این واقعیت برسد که صنعت هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران برچیده شدنی نیست بلکه امروز نهادینه و بومی شده است.

شهدای هسته‌ای و نفس زحمات آنان در آسمان فناوری کشورمان و خون بناحق ریخته شده آنان در این تثبیت حقمان بیشتر اثرگذار بود.

درباره خطوط قرمز هسته‌ای، خط قرمز یعنی آن نقطه‌ای که دارایی ما حراج‌شدنی نباشد. ما توانستیم با اتکا به خودمان هر آنچه می‌خواستیم به دست بیاوریم در حالی که دیده می‌شود برخی کشورها با پول و زر به دنبال خرید چنین دستاوردهایی هستند.

عده‌ای بودند که همواره می‌گفتند ما با این همه سوخت فسیلی چه ضرورتی دارد دنبال فناوری هسته‌ای باشیم.

هر کسی می‌داند که نمی‌توان به فناوری هسته‌ای تک‌بعدی نگاه کرد ؛ زیرا این فناوری فقط برای تامین انرژی هسته‌ای نیست و شاخه‌های گوناگونی دارد.

حفظ عزت ملی یکی از خطوط قرمز ملت ایران است. این عزت محصول یک انقلاب و روحیه استقلال‌خواهی ملت ایران است که با وقوع انقلاب اسلامی تقویت شده و هر نگاه چپی به استقلال ما نقطه ممنوعه و خط قرمز است.

قدرت بازدارندگی منطقه‌ای ایران

سید صادق خرازی

سفیر پیشین ایران در فرانسه

چند عنصر اساسی در موفقیت و پیشرفت مذاکرات نقش اساسی داشته است که قدرت بازدارندگی منطقه‌ای ایران، مقاومت و صلابت مردم و مذاکره‌کنندگان از آن جمله است.

قدرت بازدارندگی منطقه‌ای ایران امروز به حدی است که شاید قابل مقایسه با هیچ دوره دیگری از تاریخ ایران نباشد.

روزگاری من و آقای ولایتی در سازمان ملل قدم می‌زدیم که آقای «خاویر پرز دکوئیار» نزد ما ‌آمد و گفت آقای ظریف را به سازمان ملل کادو کنید.

اگر آقای ظریف در ایران نبود و در جای دیگری زندگی می‌کرد استعداد این را داشت که تا دبیرکلی سازمان ملل نیز پیش برود. ایشان شخصیت متمایز، متدین و مقاوم است.

نکته دیگر این است که دانش هسته‌ای ما یک دانش وارداتی نیست بلکه محصول هزینه بهترین فضلای ملت ماست.

آنچه مهم است این که دستاوردهای ملت ما قابل حراج،‌ مذاکره و واگذاری نیست و یکی از مهم‌ترین این مسائل بحث تحقیق و توسعه است؛‌ تحقیق و توسعه به معنای این است هر ملتی که می‌خواهد همپای دانش جامعه جهانی حرکت کند باید از این قابلیت برخوردار باشد.

ما نمی‌توانیم کشورمان را از روند تحقیق و توسعه عقب نگه داشته و توافقی کنیم که متضمن پیشرفت ملت ایران نباشد.

نیازی که آمریکا به توافق داشت

مهدی فضائلی

کارشناس مسائل سیاسی

آمریکایی‌ها ژست می‌گیرند و به نوعی بلوف می‌زنند که به این توافق نیازی ندارند، در حالی‌که آنها نه تنها به توافق نیازمندند بلکه برای رسیدن به توافق عجله هم دارند.

یکی از علل نیاز آمریکا به توافق به سبب شکست‌هایی است که آقای اوباما در سیاست خارجی اش داشته که این موارد را می‌توان در حد افتضاح سیاست خارجی آمریکا یاد کرد که یکی از این نمونه‌ها شکست آمریکا در بحث سوریه است.

آمریکایی ها بیش از 120 کشور را در ترکیه جمع کردند تا دولت بشار اسد را ساقط کنند و از همه توانمندی‌های سیاسی، نظامی اطلاعاتی و اقتصادی‌شان استفاده کرده‌اند اما به نتیجه نرسیدند.

همچنین حل مناقشه هسته‌ای ایران یکی دیگر از وعده‌های انتخاباتی اوباما بود. زمان زیادی تا پایان دوره ریاست جمهوری آقای اوباما نمانده ضمن این که در پاییز امسال انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا هم برگزار می‌شود و در رقابت داخلی میان دموکرات‌ها و جمهوریخوا‌هان، این دموکرات‌ها هستند که نیازمندند دستاوردی را در حوزه سیاست خارجی به افکار عمومی کشورشان ارائه کنند.

آمریکایی‌ها در صورت شکست توافق هیچ گزینه دیگری در باره ایران ندارند و خودشان هم می‌دانند مباحثی مبنی بر این که همه گزینه‌هایشان روی میز است حرف‌هایی فاقد پشتوانه است و به طور قطع اگر مذاکرات به نتیجه نرسد به جایگاه آمریکا بیش از اینها آسیب وارد می‌شود.

رفع تحریم‌های فراهسته‌ای

محمد نهاوندیان

رئیس دفتر رئیس‌جمهور

در جریان مذاکرات، قدرت بین‌المللی ایران ثابت شد و با پیروزی کامل توانستیم تحریم‌ها را پس بزنیم البته تحریم‌ها بی‌هزینه نبود اما این ملت به پای حقوق خود می‌ایستد.

بنابراین آن چیزی که ایران می‌خواست نه تنها در بحث هسته‌ای بلکه در بحث جایگاه بین‌الملل و منطقه‌ای و حتی بالاتر از آن که همان تفوق گفتمانی جمهوری اسلامی ایران در مسائل بین‌المللی بود در این توافق به دست آمد.

در تاریخ روابط بین‌الملل سابقه ندارد که کشوری تحت قطعنامه فصل 7 شورای امنیت قرار گرفته باشد و بعد با مذاکره، یک‌یک قطعنامه‌ها را با توافق لغو کند. در موارد دیگر این مساله بود که با هرج و مرج، سقوط نظام‌ها یا جنگ‌ها روبه رو بودیم. دشمنان با دروغپردازی و امپراتوری عظیم رسانه‌ای درصدد بودند تصویری از ایران اسلامی ترسیم کنند که واقعیت نداشت.

دستاورد بزرگ ما این است که هم در صنعت هسته‌ای و هم در همه چرخه‌های صنعت هسته‌ای توانستیم بخوبی منافع مان را حفظ کنیم. هیچ قسمتی از این چرخه تعطیل یا تعلیق نشد.

آنچه واقعیت روی میز است توافق شش قدرت جهانی با ایران و مجموعه سندهایی است که مورد توافق بوده و اگر کسی در مسیر پیش رو نسبت به اجرای توافق لغزشی داشته باشد نسبت به اجرا نکردن آنها سرزنش جهانی خواهد شد.

انزوای رژیم صهیونیستی در پی بیانیه مشترک

کاظم غریب‌آبادی

تحلیلگر مسائل سیاسی

بیانیه مشترک ایران و 1+5 نشان‌دهنده تلاش و همکاری مشترک هفت کشور مذاکره کننده است. این بیانیه مقامات رژیم صهیونیستی را نگران کرده و سبب انزوای این رژیم است.

از مهم‌ترین محورهای این بیانیه این است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور و قدرت هسته‌ای باقی خواهد ماند. همچنین به موجب این بیانیه اقداماتی که جمهوری اسلامی ایران برای شفاف‌سازی در پیش خواهد گرفت داوطلبانه است و از نظر حقوقی الزام‌آور نیست.

این که باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا گفته با این توافق، دنیا به جای امن‌تری تبدیل خواهد شد نشان‌دهنده مصرف داخلی اظهارات وی است و نشان از آن دارد که بشدت از طرف جمهوریخواهان، نمایندگان کنگره، تندروها و لابی صهیونیست تحت فشار است و با این صحبت‌ها باید آنها را قانع کند.

واقعیت این است که رقابت هسته‌ای در منطقه ما وجود ندارد؛ زیرا تنها رژیم صهیونیستی است که انواع سلاح‌های هسته‌ای، میکروبی، شیمیایی و کشتار جمعی را در اختیار دارد و از آن بارها نیز استفاده کرده است.

جمهوری اسلامی ایران مخالف سلاح‌های هسته‌ای است و ایده خاورمیانه عاری از سلاح‌های کشتار جمعی، ایده‌ای بود که ایران از سال 1974 مطرح کرد.

بارها نیز در بیانات رهبر معظم انقلاب بر این موضوع تاکید شده و حتی ایشان فتوا داده‌اند که سلاح‌های هسته‌ای حرام است، پس رقابت تسلیحاتی میان کدام کشورهاست؟!

راز طولانی شدن مذاکرات

حمیدرضا آصفی

سخنگوی پیشین وزارت خارجه

علت طولانی شدن مذاکرات آخر میان ایران و کشورهای 1+5 این بود که طرف‌های مقابل مذاکره با طولانی کردن کار به دنبال خسته کردن تیم و کسب امتیاز در آخرین لحظات بودند. انتظار پایان یافتن چنین مذاکراتی در مدت دو، سه یا پنج روز را نداشتیم ؛ زیرا پایان یافتن این مذاکرات در ضرب‌الاجل تعیین شده مانند معجزه بود.

پرونده‌ای که آمریکایی‌ها ساختند 13سال به درازا کشید و این طور نیست طرف مقابل نداند ما به دنبال چه هستیم. آنها می‌دانند ما دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و از فتوای رهبری نیز آگاهند. علت این که این دوره از مذاکرات 18 روز به درازا کشید ابتدا آن است که ما وارد جزئیات شدیم دیگر آن که طرف آمریکایی دنبال کسب امتیازات بیشتر است و آنها هر چه بتوانند مذاکرات را طولانی می‌کنند.

مذاکرات طولانی بسیار دشوار است، فشار برای تیم ما بیشتر است و طرف مقابل چند کشور هستند و ما یک کشور، هر چه بتوانند مذاکرات را طولانی می‌کنند تا امتیاز بگیرند.

همچنین تیم ما برای اتخاذ مواضع فقط باید با تهران مشورت و هماهنگی کند، اما آنها باید با یکدیگر هماهنگ شوند و اولویت‌هایشان متفاوت است البته از طرفی کشورهای خارج از مذاکرات نیز بر طرف‌های مقابل ما تأثیر دارند و اینها همه به طولانی شدن مذاکرات می‌انجامد.

موضوع رقابت این کشورها با هم بسیار جدی است و از آنجا که آمریکا در سیاست خارجی ناموفق بوده شرایط به گونه‌ای است که آنها در پی کسب موفقیت در این مذاکرات هستند.

رفع نگرانی‌های مشروع آژانس

بهروز کمالوندی

سخنگوی سازمان انرژی اتمی

در چارچوب معاهده قراردادی که با آژانس امضا کردیم ممکن است آنها نگرانی‌های مشروعی داشته باشند که باید آنها را برطرف کنیم.

در جریان سفر آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و مذاکرات با وی، به ایشان گفتیم پرداختن به موضوعات گذشته نمی‌تواند بی‌انتها باشد و خوشبختانه در گزارش مدیرکل آژانس به این موضوع اشاره شده است.

مذاکرات مفصلی بود که به جمع‌بندی منجر شد که براساس آن دیگر قرار نیست روندی که طی 12 سال گذشته، جمهوری اسلامی مرتب توضیح می‌داد ادامه پیدا کند، این روند تا 15دسامبر 2015 خاتمه پیدا می‌کند.

در تمام مذاکرات تمام خطوط قرمزمان را به آژانس گفتیم در خصوص مناطق نظامی افراد و دانشمندان در چارچوب خطوط قرمز خودمان به جمع‌بندی رسیدیم و این خطوط حفظ خواهد شد.

در مذاکرات متعددی که داشتیم خطوط قرمز مذاکرات را که همان دسترسی به سایت‌های نظامی، دانشمندان و متخصصان بود به صورت صریح با آژانس مطرح کردیم.

در این نقشه راه قرار نیست دسترسی به هیچ یک از سایت‌های نظامی داده شود البته همان طور که اشاره شد، در چارچوب معاهده قراردادی که با آژانس امضا کردیم ممکن است آژانس نگرانی‌هایی داشته باشد که آنها را برطرف می‌کنیم.

مذاکره کنندگانی که برنده‌اند

احمد توکلی

نماینده تهران در مجلس

چه مذاکرات به توافق منجر می‌شد یا نه تیم مذاکره کننده ما موفق شده‌اند و باید به استقبال آنها رفت.

درصورتی که در جمع بندی مذاکرات، خط قرمزهای ما رعایت شده باشد که به منزله تسلیم غرب است، اما اگر خدای نخواسته زحمات تیم مذاکره‌کننده به نتیجه نرسد نشان می‌دهد که این تیم در17تا 18 ماه گذشته تمام تلاش خود را برای استیفای حقوق ملت انجام داده و برای همین پیروز است و صف‌آرایی ده‌ها دیپلمات جلوی سیاستمداران ایرانی نشانه‌ای از عزتمندی ایران اسلامی است.

در بازار داخلی نتیجه این مساله شوک کاهشی قیمت برخی کالاها بخصوص سکه و ارز است که البته موقتی است. آثار اقتصادی مذاکرات بسرعت ظاهر نمی‌شود البته تکان‌هایی ظاهر می‌شود و در بازارهایی مثل ارز که نسبت به این مسائل حساس هستند نوساناتی پیدا می‌شود این نوسانات، کاهنده و کاهشی هستند و بعد مسیر خودشان را دنبال می‌کنند و مشکلات شان را نشان می‌دهند.