خطر تغییرکاربری در نخلستان‌های بوشهر

جم یکی از خوش‌آب‌وهواترین مناطق جنوب ایران و سرسبزترین شهرستان‌های بوشهر است که به دلیل وجود انبوهی از مزارع، باغ‌های مرکبات و نخلستان‌ها به نگین سبز بوشهر شهرت یافته است، هرچند این شهرستان شهرتش را بیشتر مدیون نخلستان‌های انبوه و خرماهای باکیفیت این نخلستان‌هاست. با این حال آن‌طور که گفته می‌شود قطع بی‌رویه درختان نخل در این شهرستان باعث شده تا بسیاری از نخلستان‌های این شهرستان نابود شود و زمین‌های بایر جای آن را بگیرد که در آینده نزدیک به بنای مسکونی تبدیل خواهد شد.

رئیس شورای اسلامی شهرستان جم در این باره به مهر می‌گوید: شهرستان جم، از دیرباز به هوای پاک و طبیعت سرسبز نه تنها در استان بلکه در شهرستان‌های همجوار خود مشهور بوده است، اما متاسفانه تخریب باغ‌ها و قطع بی‌رویه نخل‌ها که نماد سرسبزی این خطه از جنوب است، به سمت و سویی می‌رود که اندک سرسبزی و هوای سالمی که از پس صنعتی شدن منطقه برایمان باقی مانده است به سمت نابودی می‌رود. علی پریشان می‌افزاید: ما در حالی شرکت‌های وابسته به نفت و گاز را متهم به آلایندگی آب و هوای منطقه می‌کنیم که خودمان توجهی به حفظ نخل‌ها و محیط‌زیست مان نداریم که تغییر کاربری‌های اراضی باغی و کشاورزی در برخی روستاها و به دست مسئولان آن منطقه، نمونه‌ای از این بی‌توجهی‌هاست.

عضو شورای اسلامی بخش مرکزی جم نیز با بیان این که قطع بی‌رویه درختان، از مشکلات مهم شهرستان جم است، می‌گوید: این قطع بی‌رویه، اثر مستقیمی بر محیط‌زیست و آب و هوای شهرستان و زیبایی آن دارد و این در حالی است که اگر تمام درختان این شهرستان قطع شود، شاهد کمترین برخوردی از سوی مسئولان مربوط نیستیم.

مصطفی نصیری با بیان این که چند سالی است صنعت لجام‌گسیخته با شتاب بیشتری به سمت شهرستان هجوم آورده است، می‌افزاید: درختان جایگاه ویژه‌ای در کنترل آب‌های سطحی و تغذیه آب‌های زیرزمینی، مبارزه با آلودگی هوا، جلوگیری از فرسایش، حفظ و تولید خاک، در لطافت و تعدیل آب و هوا دارد، ضمن این که در شهرستان ما نیز از اهمیت اقتصادی ویژه‌ای برخوردار است. با این حال عملکرد ضعیف همه دستگاه‌های مربوط، عامل ترغیب افراد به نابودی باغات و نخلستان‌هاست.

نخلستان‌های جم آب می‌رود

یکی از فعالان اجتماعی شهرستان جم نیز دراین‌باره می‌گوید: اکنون روند نگران‌کننده‌ای در شهرستان جم در حال رخ دادن است، طوری که بیشتر مالکان باغ‌ها، در صدد تغییر کاربری هستند و تغییر کاربری اکنون بلای جان نخل‌های سرافزار جم شده است.

علی دانشمند با تاکید بر این‌که مقصر این تغییر کاربری شهرداری‌ها و دهیاری‌های شهرستان است که بسادگی با تغییر کاربری موافقت می‌کنند، می‌افزاید: در ماه‌های اخیر، بارها درختان نخل در شهرستان قطع شده است و آخرین مورد آن، نابودی نخل‌ها در بهارستان جم بود، به این صورت که در یکی از محلات بهارستان درختان نخل توسط دهیاری قطع و نابود شدند، بدون این که از سوی نهادهای دولتی برخوردی با این امر شود. رئیس خانه کشاورز جم نیز با بیان این‌که مدتی است در شهرستان جم، عده‌ای سودجو و فرصت‌طلب به قطع درختان باغی بخصوص درخت خرما اقدام می‌کنند، می‌گوید: این افراد به بهانه این که محصول خرما درآمدزایی لازم را ندارد و قیمت پایینی دارد، نخل‌ها را که نماد مقاومت مردم جنوب و شهرستان جم است، نابود کرده و با تغییر کاربری به فروش می‌رسانند .

یکی از شهروندان بوشهری نیز در گفت‌وگو با جام‌جم به دلایل رواج این پدیده در جم اشاره کرده و می‌گوید: بی‌آبی و خشکسالی از یک‌سو و گسترش شهرنشینی و افزایش قیمت زمین‌های مسکونی از دیگر سو باعث شده تا برخی کشاورزان که درآمد چندانی از فروش خرما ندارند، درصدد کسب درآمد از طریق فروش زمین باغ و نخلستان خود برآیند.

محمودی با اشاره به آب و هوای مطلوب شهرستان جم و همسایگی این شهرستان با عسلویه می‌افزاید: از آنجا که عسلویه به دلیل وجود انواع صنایع مرتبط با نفت و گاز پاکی و تمیزی خود را از دست داده، برخی ساکنان آن مهاجرت به جم و زندگی در این شهرستان را ترجیح داده‌اند، ضمن این که سرریز جمعیت عسلویه و بخصوص کارمندان صنایع نفت و گاز نیز به سکنی گزیدن در شهرستان جم روی آورده‌اند که این موضوع باعث ارزشمند‌ترشدن زمین در جم و ایجاد وسوسه برای فروش اراضی باغی شده است، ضمن این که ایجاد برخی صنایع پالایشی طی سال‌های اخیر در شهرستان جم نیز به افزایش قیمت زمین و وسوسه تغییر کاربری دامن زده است.

جای هیچ نگرانی نیست

در همین حال فرماندار جم در گفت‌وگو با جام‌جم ضمن رد هرگونه ادعا مبنی بر رواج تغییر کاربری در این شهرستان می‌گوید: تاکنون مورد خاص و نگران‌کننده‌ای در این زمینه گزارش یا مشاهده نشده است و اگر موردی هم بوده مربوط به قطع یک یا چند نخل است که احتمالا توسط نخلداران و به دلیل خشکیدگی و پیری نخل روی داده است.

نادری با تاکید بر این‌که نظارت کافی از سوی مسئولان در این زمینه وجود دارد و جای هیچ نگرانی نیست، می‌افزاید: تنها موردی که در شهرستان رخ داده، مربوط به محله بهارستان است که ماجرای آن هم به این ترتیب است که دهیار منطقه، قطعه‌ای از یک نخلستان به وسعت حدود 2000 متر را برای احداث فضای سبز خرید و به قطع نخل‌های آن‌که به دلیل کم‌آبی خشک شده بوده‌اند، اقدام کرد که البته این کار با اعلام کتبی به فرمانداری صورت گرفته است.

وی یادآور می‌شود فرمانداری نیز تصمیم گرفته در این زمین که قرار است فضای سبز شود دوباره نخل بکارد.

دادستان جم نیز با تاکید بر این‌که قطع درختان نخل بدون مجوز قطعا با جرایم نقدی و حبس همراه خواهد بود، می‌گوید: متولیان شهرستان می‌توانند در مورد تغییر کاربری و قطع درختان شاکی شوند، تا مورد رسیدگی قرار گیرد، اما تاکنون گزارشی از سوی مردم یا منابع طبیعی یا اداره دیگر به دادستانی در زمینه قطع درختان نخل نرسیده است.

حجت‌الاسلام عباس فقیه می‌افزاید: طبق ماده ۶۸۵ قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، هرکس اصل نخل خرما را به هر ترتیب یا هر وسیله بدون مجوز قانونی از بین ببرد یا قطع کند، به سه تا شش ماه حبس یا جزای نقدی یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد و از آنجا که دادستانی هم می‌تواند به عنوان مدعی‌العموم به این ماجرا ورود کند، در صورت گزارش یا وجود شاکی قطعا برخورد جدی خواهد شد.