از علامت تجاری شده تا برند...

اگر این کم‌اطلاعی به مردم عادی محدود شود شاید چندان معضل نباشد، اما وقتی بدانیم صاحبان صنایع و مشاغل و تجار هم به درستی این مفهوم را نمی‌دانند و درک نکرده‌اند، متوجه می‌شویم که چرا درایران برندی پا نگرفته وبه این زودی‌ها هم پا نخواهد گرفت.

علائم تجاری و بازرگانی (Trade Mark)

به نشان‌های تجاری و بازرگانی Trade Mark گفته می‌شود، این نشان معمولا ثبت می‌شود و یک نوع دارایی شخصی است که به دارندگان اطمینان می‌دهد هیچ‌کس حق استفاده از آن را ندارد.

باید توجه داشت در درجه نخست، نشان تجاری یک تعهد است و می‌گوید که شما آن نام را می‌شناسید و به تعهد آن اعتماد دارید. اعتماد گامی حیاتی و مهم است که هدف نشان تجاری شتاب دادن به این گام، با وسیله نفوذ قراردادن تعهد ضمنی نشان تجاری است.

اغلب نشان‌های تجاری یک المان (علامت) ویژه دارند که به عنوان یک میانبر برای به یادآوری تعهد نشان تجاری عمل می‌کند. این المان‌ها از رنگ، شکل، حروف و تصاویر برای خلق یک تصویر متمایز استفاده می‌کند که هم برای جلب چشم ما و هم برای هدایت نظر ما در مسیری که می‌خواهد طراحی شده است. نشان تجاری ممکن است با آهنگ، شعار و عبارات گیرا همراه باشد.

همچنین یکی از مهم‌ترین عناصر بازاریابی و موفقیت یک سازمان نشان تجاری آن سازمان می‌باشد و در واقع تصویری است که سازمان یا شرکت را با همه ابعادش معرفی می‌کند یا تصویری از آنچه که هست یا می‌خواهد باشد در ذهن بیننده، مشتریان، مصرف‌کنندگان و... ایجاد می‌کند و شرکت یا سازمان را از رقبا متمایز می‌کند و همچنین معرف کالاها و خدمات ایجاد شده توسط شرکت می‌باشد.

برند (Brand)

به هویت یک نشان برند می‌گویند. بی‌شک هدف و آرزوی اغلب شرکت‌ها و موسسات بازرگانی و تجاری و تولیدی مطرح شدن مارک و نامشان به عنوان یک برند است.

عوامل بسیاری در مطرح شدن یک برند نقش ایفا می‌کنند که بی‌شک یکی از مهم‌ترین این عوامل، نشان یا نماد گرافیکی آن برند است و لذا طراحان گرافیک نقش بسیار مهمی در ارائه یک برند ایفا می‌کنند، از طراحی نشان گرفته تا بسته‌بندی و نوع ارائه محصول. اما باید توجه داشت که برند صرفا یک نام و نماد گرافیکی نیست. عناصر بسیار مهم دیگری هم در مفهوم برند ایفای نقش می‌کنند، عناصری همچون کیفیت، افراد مصرف‌کننده، مراکز فروش، تبلیغات، تجربیات و... .

بنابراین برند دارای ماهیتی اجتماعی است و قابلیت هویت‌سازی برای خود در جوامع را دارا می‌باشد و نقش مردم در حیات بخشیدن به آن غیر قابل تصور است، به نوعی که مردم گاهی نسبت به آن حس مالکیت پیدا می‌کنند و می‌گویند این برند محبوب من است و بیشتر سازمان‌ها نماد و یا نشان خود را با هدف ارزش‌آفرینی برای خود یا محصولات شان مورد استفاده قرار می‌دهند.

برند در ایران

به گفته کارشناسان، در ایران با وجود آن‌که علامت‌های تجاری خوشنامی داریم اما برند به معنای علمی کلمه تقریبا وجود ندارد. یعنی تابحال کمتر پیش آمده یا اصلا پیش نیامده که مردم از یک نشان تجاری ایرانی هویتی اجتماعی بسازند و در برابر آن احساس مالکیت کنند. اینچنین است که مردم تنها کالاها را با نشانه تجاری آنها می‌شناسند و با وجود مصرف فراوان و شاید طولانی‌مدت آن، تعلق خاطری نسبت به آن ندارند، بنابراین کافی است نشانه تجاری جدیدی کالایی با کیفیت بهتر به بازار عرضه کند تا براحتی استفاده از یک نشان تجاری پایان یافته یا کاهش یابد.

در مقابل بنگاه‌های اقتصادی ایرانی نیز هنوز مفهوم برندسازی و خمیرمایه آن را که ایفای مسئولیت اجتماعی بنگاه‌ها در قبال مشتریان‌شان است درک نکرده و برای آن هزینه و سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. شاید بی‌ثباتی در شرایط اقتصاد تولیدی ایران و میل دولت‌ها به واردات و البته مشکلات متعدد در فضای کسب و کار علت اصلی این موضوع باشد. اما هر چه هست در ایران نشانه‌های تجاری فراوان است، اما برند نیست و اقتصاد ایران تا برندسازی راهی بس طولانی در پیش دارد.