بازتعریف «واقعیت» به سبک آمریکایی

«واقعیت» به روایت رسانه‌های آمریکایی

وال‌استریت ژورنال دیگر روزنامه آمریکایی نیز واکنش چندان متفاوتی در برابر این مصوبه نداشت. این روزنامه در تحلیلی با عنوان «طرح نظارتی کنگره درباره توافق هسته‌ای به چه معناست؟» این گونه به بررسی ابعاد آن پرداخت: «سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است؛ در صورتی که توافق با ایران پس از بررسی در کنگره به تصویب نرسد، چه خواهد شد؟ اول از همه باید توجه داشت که احتمال چنین عملی بسیار ناچیز است چرا که به نظر نمی‌رسد کنگره پای خود را تا این حد فراتر بگذارد. حتی اگر هر دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان کنگره،‌ مصوبه‌ای مبنی بر لغو این قرارداد تصویب کنند،‌ این مصوبه توسط باراک اوباما وتو خواهد شد که البته تعداد رای لازم برای دستیابی به دوسوم اکثریت مجلس سنا و نمایندگان برای لغو وتوی اوباما وجود ندارد.»

پیش از این نیز همین رسانه‌ها این دخالت کنگره در مذاکرات را موجب اختلال در آن می‌دانستند و حالا پس از دخالت آشکار کنگره از احتمالاتی که این توافق را تهدید می‌کند سخن نمی‌گویند. آنچه موجب خواهد شد تا در تحریم‌های صورت گرفته از سوی کنگره که 18 تحریم درباره ایران است هیچ لغو یا حتی تعلیقی اتفاق نیفتد و اوباما درباره 10 تحریمی که از سوی دولت ایالات متحده اعمال شده است حق تصمیم‌گیری خواهد داشت؛ تحریم‌هایی که همه آنها نیز در موضوع هسته‌ای نیستند و عناوین دیگری همچون حقوق بشر نیز از سرفصل‌های مهم آن هاست.

در این مواقع معمولا رسانه‌ها با در نظر نگرفتن یکی از طرفین ماجرا اصطلاحا با «نابرابرسازی» تحلیل خود را با گزاره‌های قطعی و در برخی اوقات نامحتمل به نتیجه مورد نظر می‌رسانند؛ کاری که پس از تصویب «قانون بازنگری توافق هسته‌ای با ایران» در پوشش خبری رسانه‌های آمریکایی دیده می‌شود.

این رسانه‌ها منشأ تصویب این قانون را «بدبینی ذاتی» نمایندگان کنگره و به طور کل جمهوریخواهان نسبت به رفتار ایران گزارش کردند. در حالی که به این موضوع توجه نشان ندادند که بدبینی‌های طرف مذاکره به نتیجه بخش بودن مذاکرات نه تنها درباره طرف ایرانی بلکه در میان طرف‌های دیگر مذاکره نیز تقویت می‌شود. مذاکره‌ای که همه سرنوشتش در دستان مذاکره‌کنندگان نخواهد بود و امکان دارد پس از هر توافقی توسط نمایندگان آمریکا به سرنوشتی متفاوت دچار شود.

تیری که اروپایی‌ها نگذاشتند به هدف بخورد

فارغ از واکنش‌های طرف ایرانی و رسانه‌های جمهوری اسلامی واکنش رسانه‌های اروپایی از همین نتیجه خبر می‌دهد. رویترز در گزارشی عنوان کرد: «اصلاحات کنگره بر طرح نظارت بر توافق هسته‌ای احتمال شکست مذاکرات را افزایش می‌دهد.» این خبرگزاری با اشاره به تلاش برخی از جمهوریخواهان برای اعمال اصلاحات در متن، توافق احتمالی را در خطر می‌بیند. تحلیل رویترز این است که همین مصوبه نشان می‌دهد در میان نمایندگان اختلاف نظرهای بسیاری درباره توافق هسته‌ای وجود دارد و از همین الان می‌توان بحث‌های داغی را برای هفته‌های پس از توافق پیش‌بینی کرد؛ بحث‌های داغی که در میانه اختلافات 2 حزب معروف این کشور توافق را با خطر روبه‌رو می‌سازد.

رویترز در گزارش خود می‌نویسد: «کمیته روابط خارجی سنای آمریکا چندی قبل طرحی را با ۱۹ رای مثبت و بدون رای منفی مورد تائید قرار داد که «قانون بازنگری توافق هسته‌ای با ایران» نامیده شد؛ اقدامی که با اتحاد جمهوریخواهان و دموکرات‌های سنا در کنگره‌ای به دست آمد که اختلاف زیادی بر سر موضوع هسته‌ای ایران میان اعضای آن وجود دارد. از سوی دیگر هری رید، رهبر اقلیت دموکرات‌های مجلس سنا درباره طرح مذکور گفت: سناتورها تا حدی که امکان دارد خواهان حرکت به سمت رای‌گیری درباره این لایحه هستند. باید اصلاحیه‌ها و متمم‌هایی ایجاد شود. ما به یک بحث قوی نیاز داریم.»

با وجود این همچنان رسانه‌های آمریکایی سعی دارند این اقدام را طبیعی جلوه دهند. سی‌ان‌ان حتی در گفت‌وگویی با بن کاردین، سناتور ارشد کمیته روابط خارجی سنا این گونه اظهارات او را منعکس کرد: «اثر نظارت کنگره بر توافق هسته‌ای به تقویت موضع اوباما در مذاکرات منجر می‌شود» این شبکه خبری در ادامه بدون چالش درباره این ادعا از قول کاردین گفت: «فکر می‌کنم رئیس‌جمهور در حال حاضر در جایگاه محکم‌تری قرار گرفته است تا یک نوع راه‌حل دیپلماتیک را ارائه کند که ایران را از تبدیل شدن به یک کشور با تسلیحات هسته‌ای منع کند.»

عبور این رسانه‌ها از کنار سناریوهای دیگری که می‌تواند در صورت اختلاف کنگره و دولت آمریکا وجود داشته باشد تنها نادیده گرفتن یک سر ماجراست. هرچند آنها نتوانند مخاطب خود را با صحبت از بدبینی به ایران در میان نمایندگان مجلس آمریکا اقناع کنند، البته با این نوع پوشش رسانه‌ای می‌خواهند هزینه شکست احتمالی مذاکرات را از روی دوش آمریکا بردارند تا پس از آن افکار عمومی دنیا کارشکنی‌های طرف آمریکایی را در جریان دستیابی به توافق جامع، یک امر بدیهی تلقی کند؛ قضاوتی که البته ساده انگارانه به نظر می‌رسد.