مرد ماشینی آن روزهای تیم ملی برای جا انداختن نظم و دیسیپلین محض بین بازیکنانی که رفتار حرفهای را در عمر ورزشی خود نیاموخته بودند، کار سختی داشت تا جایی که با وجود دانش روز خود به عنوان مدرسی کارکشته از فدراسیون جهانی (فیبا) منشا تحولاتی هرچند اندک در بسکتبال ایران شد. بازیکنان وقت تیم ملی، مربیان جوان آن روزها و بازیکنان جوان بسکتبال ایران که نخستین دوره رقابتهای جهانی جوانان را سال 2003 تجربه کرده بودند، از آموزههای این مربی صرب استفاده کردند، اما با این حال بسکتبال ایران سختگیریهای نناد را تحمل نکرد و این مرد صربستانی جای خود را به هموطن خوشاخلاقش داد؛ ولادیمیر بوسنیاک. روابط عمومی خوب بوسنیاک اصلا برای بازیکنان ایران که هنوز سختگیریهای نناد را فراموش نکرده بودند قابل درک نبود، اما ولاد زود خودش را در دل بچههای ایرانی دید و با تکیه بر انسجام درون تیمی با تیم امید قهرمان آسیا شد و با تیم ملی دست پر از بازیهای کشورهای اسلامی بازگشت. بوسنیاک، مربی صرب ساده و بیغل و غشی بود که خیلی زود فهمید با جریان تمامیتخواه بسکتبال ایران نمیتواند کنار بیاید.
با رفتن او و مربیگری فردریک اونیکا در تیم ملی، بین آمد و شد مربیان صرب فاصله افتاد و بعد از پایان دوران مرد نیجریهای، یک بار دیگر عنان کار به دست مربیان صرب افتاد.
این بار رایکو ترومن با سابقهای نسبتا قابل قبول در بخش فنی و مدیریت تیمداری وارد بسکتبال ایران شد و نخستین قهرمانی در آسیا و گرفتن دومین سهمیه المپیک را در تاریخ بسکتبال ایران نصیب تیم ملی کرد. بازگشت تیم ملی از المپیک چین همزمان شد با کنارهگیری ترومن تا فدراسیون بسکتبال به جای او یک مربی صرب دیگر به نام وسلین ماتیچ را انتخاب کند.ماتیچ سر سفره آماده تیم ملی افتخارات بسکتبال در آسیا را تکرار کرد، اما او کسی بود که نخستین بار با تیم ملی به رقابتهای جهانی صعود کرد.
ناکامی این مربی صرب در جام ملتهای 2011 عامل برکناری او شد، اما فدراسیون برای دومین بار طی ده سال حضور مربیان صرب به آنها بیاعتنایی نشان داد و مهمد بچیروویچ اسلوونیایی را جایگزین ماتیچ کرد. هر چند صربستان، اسلوونی، کرواسی، مقدونیه، مونتهنگرو و بوسنی هر کدام متاثر از بسکتبال یوگسلاوی سابق هستند و هنوز سبک بسکتبال کلاسیک را به نمایش میگذارند از این رو نمیتوان زیاد روی ملیتهای جدید مربیان حوزه بالکان واکنش نشان داد.
در فدراسیون گذشته پایان کار ماتیچ به نوعی پایان کار مربیان صرب در بسکتبال ایران تلقی میشد. با وجود این، استخدام لوکا پاویچوویچ که کشورش از سال 2006 از فدراسیون صربستان جدا شده است بار دیگر سایه صربها را بالای سر بسکتبال ایران نشان میدهد. این مربی با تائید کمیسیون بررسی مربیان خارجی معاونت توسعه ورزش قهرمانی و حرفهای وزارت ورزش و جوانان به ایران میآید تا قراردادش را با فدراسیون بسکتبال امضا کند. لوکا پاویچوویچ چهل و هشت ساله که قرار است بزودی هدایت تیم ملی بسکتبال را بر عهده بگیرد، دوره بازی خود را در پست گاردراس پشتسر گذاشت.
دوران مهم مربیگری پاویچوویچ به چند سال حضور پیاپی در تیم آلبابرلین باز میگردد. او طی چهار سال، یک بار توانست تیم آلبا را در آلمان قهرمان کند. سه سال مربیگری در فرانسه هم در کارنامه این مربی است. سرمربی سابق تیم ملی مونتهنگرو در مسابقههای سال 2013 اروپا با تیم کشورش در بین 24 تیم شرکتکننده به عنوان هفدهم رسید. لوکا در شرایطی برای امضای نهایی قرارداد به ایران میآید که فدراسیون بسکتبال با سرپرست اداره میشود، اما گفته شده است وزارت ورزش و جوانان قصد برگزاری انتخابات فدراسیون بسکتبال را تا پایان جام ملتهای آسیا ندارد. این بازیها از اول مهر در چانگشای چین برگزار میشود و ماموریت لوکا پاویچوویچ قهرمانی در این رقابتها و گرفتن سهمیه برای تیم ملی در بازیهای المپیک ریودوژانیرو است. استخدام این مربی برای بسکتبال ایران با نظرهای موافق و مخالف روبهرو بوده است. عدهای بعد از شکست تیم ملی در بازیهای 2011 ووهان چین، مربیان صرب را قابل اعتماد نمیدانند و برخی میگویند حرفهای مربیان صرب برای بسکتبال ایران به پایان رسیده است، با وجود این با پولهایی که فدراسیون بسکتبال به کمک وزارت ورزش و جوانان و به اتفاق کمیته ملی المپیک پرداخت میکنند، بهتر از مربیان صرب مربی ممتازی از کشورهای دیگر در تور بسکتبال ایران نمیافتد. لوکا مانند نناد که ده سال پیش سرمربی تیم ملی بود از دانش آکادمیک بهرهمند است و جزو مدرسان فدراسیون جهانی به شمار میآید.
او با ترونیچ، دیگر مدرس صربستانی فیبا که تابستان گذشته برای تدریس به ایران آمده بود رابطه نزدیکی دارد و اطلاعات خود را براساس گفتههای ترونیچ از بسکتبال ایران کامل کرده است. پاویچوویچ در کلاسهای خود تم دفاع را تدریس میکند از این رو مربی دفاعی خوانده میشود.
فدراسیون بسکتبال برای شناخت بیشتر لوکا از وضعیت بسکتبال ایران اصرار دارد وی در روزهای آینده وارد ایران شود و بازیهای پایانی لیگ حرفهای بسکتبال را از نزدیک زیر نظر بگیرد. براساس صحبتهای مسئولان فدراسیون بسکتبال، قرارداد ابتدایی وی تا پایان جام ملتهای آسیا خواهد بود و در صورت رضایت طرفین تمدید میشود. قرار است یک مربی ایرانی هم در کنار وی فعالیت کند.
محمد رضاپور / گروه ورزش
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد