3 نکته درباره مصوبه کمیته سیاست خارجی سنا

در رابطه با نکته فرامتنی آنچه باید مورد توجه قرار گیرد آن است که با وجود مخالفت دولت باراک اوباما با طرح مطرح شده درباره مذاکرات و لابی گسترده تیم دیپلماسی کاخ سفید برای عدم تصویب آن، حتی یک سناتور در کمیته سیاست خارجی هم به این مصوبه رأی منفی نداد و این نشان می‌دهد که ما در حال مذاکره با بخشی از ساختار سیاسی ایالات متحده هستیم که حرف آنها در سیستم سیاسی خریدار زیادی ندارد.

نکته متنی این مصوبه هم آن است که این مصوبه در نهایت دست رئیس‌جمهور آمریکا در لغو تحریم‌ها و توافق نهایی با ایران را می‌بندد.

به این معنا که چون ما بارها تاکید کرده‌ایم فقط در صورتی حاضر به امضای توافق هستیم که همه تحریم‌ها به‌طور یکجا لغو شود، این‌که کنگره اختیار لغو تحریم‌ها را در دست گیرد، به این معنی است که توافق جامع منوط به تائید کنگره خواهد بود و رئیس‌جمهور آمریکا قدرت تعلیق تحریم‌ها را هم در صورت رأی منفی کنگره نخواهد داشت.

همچنین در متن این مصوبه تصریح شده است که تحریم‌های غیرهسته‌ای ایران باقی خواهد ماند. هرچند این نکته تازه‌ای نیست و پیش از این هم اعلام شده بود، اما تاکید دوباره بر آن، نشان می‌دهد که حتی در صورت رأی مثبت احتمالی کنگره به توافق جامع، باز هم تحریم‌های اصلی علیه ایران تحت عناوینی چون حقوق بشر، برنامه موشکی یا ادعای حمایت ایران از تروریسم باقی خواهد ماند و ضمانتی برای لغو همه تحریم‌ها نیست. در برابر چنین رویکردی چنان که پیش از این هم پیشنهاد شده، باید ایران انجام هرگونه اقدام تعهد شده خود در چارچوب توافق جامع را منوط به تصویب توافق نهایی در کنگره ـ و البته رای نمایندگان در مجلس شورای اسلامی ـ کرده و همچنین در متن توافق این نکته را پیش‌بینی کند که باید مانع از آن شود که تحریم‌های هسته‌ای پس از توافق، براساس بهانه‌های غیرهسته‌ای دوباره تصویب شود.

دکتر‌ فواد ایزدی - استاد دانشگاه