محبوبیت مهمان و نکته‌سنجی میزبان

نقاط قوت مذکور، یکی وزن اعتباری و محبوبیت مهمان است و دیگری نکته سنجی و تیزهوشی و خلاقیت میزبان. به بیان دیگر، آنچه برنامه‌های گفت‌وگومحور موفق را از دیگر آثار تلویزیونی مشابه قوت می‌دهد و متمایز می‌کند، توانایی کشاندن مهمانان وزین و معتبر به برنامه و طراحی پرسش‌هایی هدفمند، جذاب و بی‌پرده و بدون تعارف و البته فراهم آوردن یک فضای امن و صمیمی برای یک گفت‌وگوی دو طرفه صمیمانه و البته شفاف است.

منصور ضابطیان مجری باهوشی است، موافق و مخالفش هم معترف هستند به این واقعیت غیرقابل انکار. ضابطیان در عین حال طبع لطیفی هم دارد و مبادی آداب است. با مهمانش نرم سخن می‌گوید اما بدون محافظه کاری‌های مرسوم.

شاید چالشی ترین سوال را هم از مهمانش بپرسد اما بسیار لطیف و با ملاحظه و در لفافه‌ای از کلمات نرم و دلنشین. او معمولا در برنامه رادیو هفت، یک هفته کامل را به گفت‌وگو با مهمانی شاخص اختصاص می‌دهد و در قالب گپ و گفت‌هایی خودمانی، اتفاقا سوالاتش را هم بی پرده با مهمان مذکور در میان می‌گذارد. مهمانانش هم اغلب از طیف هنرمندان و بخصوص بازیگران هستند.

پس از هفته‌ای که با علی نصیریان، بازیگر و کارگردان پیشکسوت گذراند و اتفاقا سخت هم مورد توجه قرار گرفت، بازیگری را روبه روی خود نشاند و به حرفش گرفت که سخت محبوب است و دوست داشتنی برای اکثریت قریب به اتفاق جامعه؛ پرویز پرستویی. گفت‌وگوی ضابطیان با پرستویی آن قدر جذاب و گیرا از کار درآمد که بسیاری از مردم نه‌تنها قید سریال‌های آبکی اغلب ترکیه‌ای ماهواره را زدند که حتی از مجموعه «گذر از رنج‌ها» برای دقایقی دل بریدند تا ببینند چه می‌کند این مجری خنده روی نکته سنج با آن بازیگر محجوب سخت دوست‌داشتنی.

به تعبیری دیگر، جذابیت‌های یک گفت‌وگوی دوطرفه صادقانه و هدفمند غالب می‌شود بر تمام زرق و برق و‌ های و هوی کاذب برنامه‌های لعاب زده.

فهرست برنامه‌های گفت‌وگومحور و در عین حال جذاب رسانه ملی البته فقط به رادیو هفت محدود نمی‌شود. باز هم هست؛ «فیروزه» عنوان برنامه‌ای خانوادگی - اجتماعی و گفت‌وگومحور است که چهره‌های شاخص اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی را با خانواده هایشان جلوی دوربین می‌نشاند و قالب و کلیشه شخصیت‌های رسمی و اتوکشیده مهمان را با طرح سوالاتی البته فکر شده، می‌شکند و همین ساختارشکنی است که برای مخاطب جذاب به نظر می‌رسد. مثلا این که بیننده می‌شنود که فلان شخصیت سیاسی در خانه ظرف هم می‌شوید یا بهمان فعال اقتصادی روزگاری با همسرش روی تکه‌ای مقوا به نیابت از فرش و قالیچه زندگی می‌کرده است، طبیعتا برایش جالب خواهد بود. باز تاکید می‌شود که برگ برنده در این برنامه و آثاری از این دست، طراحی هوشمندانه سوالات و اجرای با ذکاوت و ظریف مجری است.

«هفت» برنامه ترکیبی سینمایی ای که دیگر نیاز به معرفی ندارد هم بخشی از اقبال فیلم دوستان نسبت به خود را وامدار گفت‌وگوها و میزگردهای با موضوع روز و بعضا چالشی است. گاه بحث دو مهمان چندان می‌گیرد و جدی می‌شود که موضع معمولا منفعلانه و یکی به نعل و یکی به میخ مجری‌اش هم چنان به چشم نمی‌آید. بخصوص در این اواخر که اکران بعضی از فیلم‌ها چالشی شده بود میان کمیسیون فرهنگی مجلس و فیلمسازان؛ حضور مهمانانی به نمایندگی از دو طرف مناقشه و مجادله‌ها و مباحثی که بین آنها صورت می‌گرفت، فراوان تماشاگرانی را پای گیرنده‌های خانگی می‌نشاند.

«مناظره» شبکه یک به عنوان برنامه‌ای گفت‌وگومحور سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز اقبالش در میان عامه را مدیون بحث‌های داغی است که میان مهمانانش درمی گیرد. در این میان نباید از حضور و نقش مرتضی حیدری به عنوان مجری ای که با پشتوانه سال‌ها تجربه موثر است در هدایت و به بیراهه نرفتن برنامه غافل شد. مناظره با مباحث ساختارشکنانه و مورد علاقه عموم توانسته علاقه‌مندان فراوانی را در عصرهای آدینه پاگیر رسانه ملی کند.

ماهواره و برنامه‌هایش عمده نفوذ و مقبولیت خود در سطح بخشی از جامعه را مدیون نبود جانشین و جایگزین است. راغب کردن بیننده که دل از ماهواره و برنامه‌های رنگ و وارنگش بکند و دل را یکسره به رسانه ملی خود بسپارد، کار چندان سختی نیست. بودجه آنچنانی هم لازم ندارد.

مجموعه‌های فاخر و پر از بریز و بپاش هم نمی‌خواهد. خلاقیت می‌خواهد و شناخت درست و واقعگرایانه از مخاطب و خرده هوشی و سر سوزن ذوقی. یک میز و دو صندلی را می‌شود در میان صحنه گذاشت و مجری و مهمان روبه‌روی هم بنشینند و مباحث جذابی را مطرح کنند که هم برای بیننده گیرایی داشته باشد و هم سطح سواد و دانش عمومی او را ارتقا دهد.

کمیت مهم نیست، کیفیت است که به یک برنامه اصالت می‌دهد و شاخصش می‌کند و اعتبارش می‌بخشد. بخش گفت‌وگوی رادیو هفت نمونه شاخص یک برنامه گفت‌وگومحور است که کیفیت برآمده از سواد و هوش مجری و وزن و اعتبار مهمانش عزیز و خواستنی‌اش کرده در دل‌و‌جان مخاطبان رسانه ملی.

محسن محمدی / گروه رادیو و تلویزیون جام جم