از ویژگیهای بارز این کتاب، تصاویر رجال دولتی، مبارزان سیاسی، تظاهرات مردمی، بریده جراید و… است. گفتنی است،جلد چهاردهم «روزشمار انقلاب اسلامی» در ۳۹۱ صفحه و در قطع وزیری است.
در این مجلد به تحولاتی نظیر انعکاس گسترده سخنان، پیامها و دیدگاههای امام خمینی و حوادث انقلاب در رسانههای داخلی و خارجی، گسترش فعالیتهای کمیته استقبال از امام، بسته شدن فرودگاههای ایران برای ممانعت از بازگشت امام خمینی به ایران توسط شاپور بختیار، تلاش شورای انقلاب اسلامی برای گرفتن استعفای بختیار، ارسال نامه از سوی شاپور بختیار برای امام خمینی و صدور بیانیه و تلاش او برای دیدار با ایشان، پیام امام خمینی مبنی بر عدم پذیرش بختیار قبل از استعفا از نخست وزیری، شدت گرفتن فعالیت روحانیون و سیاسیون، ادامه تظاهرات مردمی علیه حکومت پهلوی و کشتار مردم در شهرهای تهران، تبریز، سنندج و … توسط نظامیان، برپایی تظاهرات میلیونی در سراسر کشور در روز هفتم بهمن(۲۸ صفر)، پیوستن گروهی از نظامیان به مردم، برپایی تظاهرات طرفداران قانون اساسی با حضور برخی نظامیان و خانوادههایشان در تهران و برخی شهرها، تحصن روحانیان در مسجد دانشگاه تهران در اعتراض به بسته شدن فرودگاهها، تسخیر برخی مراکز دیپلماتیک رژیم پهلوی در خارج کشور توسط دانشجویان مبارز، اقدامات امریکا در مقابله با انقلاب و … پرداخته شده است.
تحولات گسترده این دوره کوتاه زمانی در کتاب فوق در دو محور اصلی بررسی شده است.
امام خمینی در دوره زمانی پنجم تا هشتم بهمن ۱۳۵۷ ، یک سخنرانی و دو مصاحبه کردند و سه پیام فرستادند. ایشان در این فعالیت ها به موضوعات مختلفی پرداختند که در سه جهت اصلی متمرکز بود.
اول، رهبری مردم در داخل کشور و اعلام بازگشت به ایران:
در این روزها به دنبال اعلام بازگشت امام خمینی به ایران، میلیون ها نفر از سراسر کشور برای استقبال از ایشان به تهران آمده بودند ولی به دستور شاپور بختیار، فرودگاه های ایران، در حالی که همه روزه شاهد خروج خارجیان با پروازهای خارجی بودند، به بهانه شرایط جوی نامساعد بسته اعلام شد.
به دنبال این اقدام بختیار، امام خمینی ، در پنجم بهمن ۱۳۵۷، در پیامی خطاب به ملت ایران نوشتند: «من از ملت ایران خصوصاً اهالی شهرستان ها و روستاهای کشور که متحمل زحمت شده و از نقاط دور و نزدیک به تهران آمدهاند، تشکر میکنم. امیدوارم تا با میزبانان خود، اهالی محترم و آگاه تهران همگامی کرده و در راهپیمایی آنان شرکت کنند؛ و مظالم دولت حیلهگر و غیرقانونی شاپور بختیار را افشا نمایند. از اینکه ایادی اجانب، فرودگاه های سراسر ایران را به روی من بستهاند، به ناچار تصمیم گرفتم روز یکشنبه ۲۹ صفر [۸ بهمن ۱۳۵۷] به کشور برگشته و چون سربازی در کنار شما به مبارزه علیه استعمار و استبداد تا پیروزی نهایی ادامه دهم.»
امام خمینی در همین روز و در پاسخ به پرسش خبرنگاری فرانسوی مبنی بر استفاده مردم از سلاح برای باز کردن فرودگاه، گفتند: «عجالتاً بنا ندارم که امر به برداشتن سلاح بکنم؛ هر وقت صلاح دیدم، امر میکنم و به آنها میفهمانم که چه باید بکنند.»
امام خمینی در همین روز در جمع گروهی از خبرنگاران و ایرانیان مقیم خارج از کشور فرمودند: «من از ایرانیانی که با من همراهی کردند متشکرم. من بنا داشتم که فردا [۶ بهمن ۱۳۵۷] را در میان ملت باشم و هر رنجی که آنها میبرند من هم با آنها باشم. لکن دولت خائن از این امر مانع شده و همه فرودگاههای ایران را بست. من پس از باز شدن فرودگاهها بلافاصله خواهم رفت و به او [شاپور بختیار] خواهم فهماند که شما غاصب هستید و خائن به ملت ما؛ و ملت ما دیگر تحمل شما نوکرهای خارجی را نخواهد داشت [...] من ملت ایران را دعوت میکنم به ادامه نهضت؛ و دعوت میکنم که این قلدرها را سرجای خودشان بنشانند، لکن آرامش را از دست ندهند. من از همه ملت ایران تشکر میکنم و در اولین فرصت پیش مردمم به ایران خواهم رفت تا با آنها کشته شوم و یا حقوق ملت را بگیرم و به ملت برگردانم.»
رهبر انقلاب اسلامی در هفتم بهمن ۱۳۵۷ نیز به خبرنگار فرانسوی که پرسیده بود:آیا شما امشب میروید؟ چه خواهید کرد اگر فرودگاه بسته باشد؟ گفته شده از راه دیگری خواهید رفت؛ چه راهی؟ فرمودند: «تا فرودگاه بسته باشد نخواهم رفت؛ و به محض باز شدن، خودم را به هممیهنانم خواهم رساند تا در کنار آنان یا پیروز شوم یا کشته.»
در هشتم بهمن ۱۳۵۷ نیز امام خمینی خبرنگاران برخی مطبوعات و رادیو و تلویزیونهای جهان را به حضور پذیرفتند. ایشان در پاسخ به پرسشی درباره علت تأخیر در رفتن به ایران فرمودند:«تصمیم من همان طور که بوده است، هست؛ ولی دولت غیرقانونی، برای حفظ منافع اجانب، مانع ورود من به ایران شده است و من در اولین فرصت به ایران خواهم رفت و حقوق ملت ایران را خواهم گرفت.»
دوم، مقابله با ترفندهای شاپور بختیار:
شاپور بختیار سعی داشت با مذاکره با برخی از اعضای شورای انقلاب، زمان به دست بیاورد تا اقدامات خود را برای مقابله با انقلاب عملی کند. از این رو بیانیه شاپور بختیار در ساعت ۲۰ر۱۰ دقیقه شب هفتم بهمن ۱۳۵۷ با قطع برنامههای رادیو ـ تلویزیون پخش شد. بختیار در این بیانیه نوشته بود:«تصمیم گرفتم که ظرف ۴۸ ساعت آینده شخصاً به پاریس مسافرت کرده و به زیارت معظمله [امام خمینی] نایل آیم و با گزارشی از اوضاع خاص کشور و اقدامات خود ضمن درک فیض درباره آینده کشور کسب نظر نمایم.»
این بیانیه با پاسخ سریع و کوبنده امام خمینی روبرو شد. امام خمینی در پیامی خطاب به روحانیون تهران و سایر شهرستان ها نوشتند: «آنچه ذکر شده است که شاپور بختیار را با سمت نخستوزیری من میپذیرم، دروغ است بلکه تا استعفا ندهد او را نمیپذیرم؛ چون او را قانونی نمیدانم. حضرات آقایان به ملت ابلاغ بفرمایید که توطئهای در دست اجراست و از این امور جاریه گول نخورید. من با بختیار تفاهمی نکردهام و آنچه سابق گفته است که گفتوگو بین او و من بوده، دروغ محض است. ملت باید موضع خود را حفظ کند و مراقب توطئهها باشند.»
روز بعد نیز امام خمینی در جمع خبرنگاران برخی مطبوعات و رادیو و تلویزیونهای جهان در پاسخ به پرسشی درباره پذیرش شاپور بختیار قبل از استعفا فرمودند: «من مکرر گفتهام که اصولاً شاه سابق قانونی نبود، مجلسین قانونی نیست، بختیار قانونی نیستند. پس کسی را که قانونی نیست نخواهم پذیرفت.»
امام خمینی در ادامه درباره دیدار با شاپور بختیار فرمودند:«من گفتم که اگر دولت بیاید اینجا یعنی رئیس دولت بیاید ـ به قول خودشان ـ بیاید اینجا، تا استعفایش را قبلاً ننویسد و اعلام نکند با من ملاقات نمیتواند بکند. این هم که میگویم استعفا، نه اینکه این معنای واقعی استعفا دارد؛ این نیست. این نخستوزیر نیست نه اینکه نخستوزیر است و استعفا کند؛ لکن برای حفظ ظاهری که حالا کلمه استعفا را ما هم ذکر میکنیم و الا استعفا یعنی چه! تو نخستوزیر اصلاً نیستی! [...] اگر عاقل باشد استعفا میکند و میآید اینجا توبه میکند، میشود مثل سایر مردم.»
امام خمینی در ادامه تصریح کردند که شاه سقوط میکند و ایران پابرجا میماند. رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به گفته بختیار که اگر شاه نباشد ایران کمونیست میشود، فرمودند: خب حال که شاه نیست آیا ایران کمونیست شد؟ حالا در ایران نه رژیمی در کار است، نه رژیم شاهنشاهی و نه شاهنشاه و نه شاه. اما شاه میگفت اگر من نباشم کشور تجزیه میشود. خوب او رفت و هیچ اتفاقی رخ نداد.
سوم، هشدار به امریکا و غرب:
رهبر انقلاب اسلامی در هفتم بهمن ۱۳۵۷ پیامی خطاب به دولت امریکا صادر کردند. امام خمینی خطاب به مقامات امریکا نوشتند: «کارها و عملیات بختیار و سران کنونی ارتش نه تنها برای ملت ایران بلکه برای دولت امریکا هم، بهخصوص آینده خود امریکا در ایران، سخت ضرر دارد و من ممکن است مجبور شوم دستور جدیدی درباره اوضاع ایران بدهم. بهتر است شما به ارتش توصیه کنید که از بختیار اطاعت نکند؛ دست از این حرکات بردارند.»
رهبر انقلاب اسلامی در همین روز به پرسش های خبرنگار فرانسوی درباره حوادث ایران، اوضاع آینده ایران پس از پیروزی انقلاب، پاسخ دادند. خبرنگار فرانسوی از امام خمینی پرسید:«بعضی میگویند شما غرب را به لرزه درآوردهاید. آیا ما غربی ها حق داریم از شما بترسیم؟»
امام خمینی در پاسخ فرمودند:«اما اینکه میگوید غرب به لرزه درآمده، اگر از این لحاظ است که ما مطلب حقی گفتهایم و بدین مناسبت قلب مردم غرب را به لرزه انداخته است، مایه ترس نیست؛ مایه امید است. غرب باید امیدوار باشد که ملتی برای گرفتن حق خود، این چنین قیام کرده است. بله، ممکن است دولت های غربی که احتمال میدهند منافعشان به خطر افتاده است، خوف داشته باشند؛ لیکن اگر با عدالت رفتار کنند، خوفشان بیجاست. ایران هم با آنان به عدالت رفتار خواهد کرد.»
بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تاثیری بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران دارد؟
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رضا جباری: درگفتوگو با «جام جم»:
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم: