علم را به صنعت برسانیم

یکی از ویژگی‌های مهم نمایشگاه امسال حضور فعال وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نفت، صنعت و تجارت، ارتباطات و فناوری اطلاعات، آموزش و پرورش، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و دانشگاه‌های سراسر کشور بود که با هدف حضور اجزای نقش‌آفرین در بخش پژوهش در این نمایشگاه حضور پیدا کرده بودند.

اختصاص هفته‌ای به نام پژوهش در تقویم ملی کشور نشان‌دهنده اهمیت پژوهش و تاثیر آن در حوزه‌های مختلف است. بی‌شک مدیریت هدفمند پژوهش در عرصه‌های علمی می‌تواند در توسعه پایدار و پویایی و اثربخشی مراکز علمی و پژوهش نقش بسیار مهمی داشته باشد.

گرچه حضور پررنگ مراکز علمی و پژوهشی، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، پارک‌های علم و فناوری و بسیاری از شرکت‌های دانش بنیان در نمایشگاه امسال محسوس بود، اما نمایشگاهی که می‌توانست میعادگاه مخاطبان و علاقه‌مندان علم و فناوری باشد بسیار کم‌فروغ به نظر می‌رسید. چنان‌که شرکت‌کنندگان در نمایشگاه نیز در گفته‌های خود به این نکته اشاره می‌کردند که استقبال از نمایشگاه چندان مطلوب نبوده و حتی تعداد افرادی که برای تبلیغات غذا به غرفه‌ها مراجعه می‌کردند از تعداد بازدیدکنندگان بیشتر بود.

پژوهش در کشور ما مورد بی‌مهری قرار گرفته است. کمرنگ شدن نقش پژوهش در اداره امور کشور نقش مهمی در بی‌تفاوتی جامعه نسبت به مقوله پژوهش دارد. از سوی دیگر اختلاف سطح تولید علم و فناوری در کشور ما به دوری علم از صنعت منجر شده است که می‌تواند با پیامدهای مهمی مانند ناتوانی صنعت در رقابت همراه باشد. پژوهشگران فقط به فکر تولید علم هستند و صنعتگران هم فقط جنبه نهایی اقتصادی را هدف قرار می‌دهند که چنین رویه‌ای در نهایت به خاک خوردن حجم انبوهی از پایان‌نامه‌ها و مقالات پژوهشی در قفسه‌های کتابخانه‌ها ختم می‌شود.

تنها راه برون‌رفت از این چالش‌ها، نگاه جدی به ایجاد پل ارتباطی میان صنعت و دانشگاه است. هفته پژوهش فرصت مناسبی است برای تاکید بر اهمیت نقش حیاتی پژوهش و رفع چالش‌های موجود در این زمینه. هدف از برپایی چنین نمایشگاهی این نیست که داشته‌ها و پتانسیل‌های علمی خود را به نمایش بگذاریم. باید از این پتانسیل‌ها در مسیر رشد و توسعه و برای به حرکت درآوردن چرخ‌های صنعت بهره بگیریم. شاید بهتر باشد ترویج پژوهش و آشنایی جامعه با توانمندی‌های پژوهشگران و فناوران فقط به نمایشگاهی که عنوان دستاوردهای علمی و فناوری را به یدک می‌کشد، محدود نشود و مسیر دستیابی به این هدف به گونه‌ای ترسیم شود که بتواند از اثرگذاری بیشتری در سطح جامعه برخوردار باشد.

ایلیا امیری ‌/‌ جام‌جم