صبحی که با رادیو روشن می‌شود

* * *

حالا عقربه‌های ساعت، 9 صبح را نشان می‌دهد. برنامه با سلام و احوالپرسی رضا هدایت‌فر، مجری آن آغاز می‌شود. موضوع امروز برنامه عفاف و حجاب است و کارشناس آن هم حجت‌الاسلام بیاتی، رئیس مرکز راهبردی عفاف و حیاست. او صحبت‌های خود را این گونه آغاز می‌کند: مفاهیم گسترده‌ای در زمینه عفاف و حجاب وجود دارد. باید با اصطلاحات و تعاریف دقیق آنها آشنا شد. ابتدا از حیا شروع می‌کنم. حیا یک حالت است که در درون انسان یک مواظبت و مراعات انسانی را به وجود می‌آورد. این حالت را می‌توان از طرز نگاه کردن، تعاملات اجتماعی و بیان کلمات افراد متوجه شد، و این امور باعث آرامش دیگران می‌شود. در دین اسلام هم تاکید فراوانی بر مقوله حیا شده تا جایی که معصوم می‌فرماید، کسی که حیا ندارد دین ندارد.

در فرصتی که دست می‌دهد، از جلالی در خصوص چگونگی شکل‌گیری برنامه صبح روشن می‌پرسم، می‌گوید: برنامه زنده صبح روشن می‌کوشد با بیان ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی به نهادینه‌سازی اخلاق اسلامی و هنجارهای صحیح در رفتارهای اجتماعی بپردازد که یکی از دغدغه‌های همیشگی من به عنوان برنامه‌ساز ناظر به مباحث اخلاقی و اجتماعی بوده و هست. متاسفانه امروزه در جامعه اسلامی ما دیده می‌شود که نوع رفتارهای ما چندان صبغه اخلاقی ندارد. کم‌حوصله شده‌ایم و گاه کوچک‌ترین مساله ما را عصبانی می‌کند. به همدیگر اعتماد نداریم.گرفتار سوءظن هستیم. به یکدیگر احترام نمی‌گذاریم و حقوق دیگران را پایمال می‌کنیم. براحتی دروغ می‌گوییم و هنگام بروز مشکلات به داد هم نمی‌رسیم و خلاصه این که سبک زندگی خیلی از افراد جامعه، اسلامی نیست. ضرورت و اهمیت این موضوعات و دغدغه‌ها باعث شد برنامه‌ای را به عنوان صبح روشن و با هدف ترویج و گسترش اخلاق و فرهنگ تفاهم عمومی در سایه ارزش‌های دینی اجتماعی در گروه معارف و جامعه رادیو معارف طراحی کنیم.

وی درباره علت نامگذاری برنامه هم می‌گوید: «در برنامه صبح روشن برآنیم تا با آغاز روز مخاطبان را با آیات و روایات و کلام حضرات معصومین(ع) روشن کنیم؛ چون کلام ائمه اطهار(ع) همه نور است؛ علت اصلی انتخاب نام صبح روشن بود.» در حین پخش صحبت‌های کارشناسانه، تماس‌هایی از سوی شنوندگان گرفته می‌شود و خاطراتشان را از موضوع برنامه بازگو می‌کنند.

از جلالی درباره چگونگی انتخاب موضوعات برنامه می‌پرسم. می‌گوید: موضوعات برنامه صبح روشن به صورت هفتگی و اغلب متناسب با مناسبت‌های گوناگون ملی، مذهبی و اجتماعی و همچنین ساحت‌های مختلف خانوادگی و اخلاقی انتخاب می‌شود. از مهم‌ترین سنن آداب ایرانی ـ اسلامی مثل صله‌رحم و آثار اجتماعی آن گرفته تا انفاق، احسان و گره‌گشایی به عنوان یک رفتار حسنه اخلاقی و مباحث اجتماعی مثل عفاف، حجاب و آزادی و.... که با بهره‌گیری از کارشناسان مجرب حوزه و دانشگاه از دیدگاه‌های دینی، اجتماعی، اخلاقی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی آنها استفاده می‌کنیم و با بهره‌گیری مناسب از آیات، روایات و حکایات تلاش می‌کنیم با موضوعات اخلاقی برخورد نکنیم. همچنین سعی می کنیم در این برنامه با طرح نکات اخلاقی کلیشه‌ای به شکل استدلالی و عقلانی و همچنین تحلیل‌ها و مصادیق اجتماعی مخاطب را با خود همراه کنیم.

پس از پایان برنامه فرصتی دست می‌دهد با رضا هدایت‌فر، گوینده برنامه هم صحبت شوم. از او درباره ویژگی‌های برنامه معارفی صبح روشن می‌پرسم. می‌گوید: هر برنامه با توجه به ساختار و محتوای آن باید اجرای متفاوتی داشته باشد. در این برنامه هم چون با مباحث جدی اخلاقی و اجتماعی روبه‌رو هستیم، باید اجرای جدی داشته باشیم؛ اما نه به معنای خشک و بدون انعطاف آن. به نظرم زبان رسانه، زبان فهم و بینش است؛ یعنی جهتگیری اصلی هر برنامه باید همین باشد؛ اما قالب جذاب و همه فهم، منافاتی با اجرای فاخر و متین ندارد.

او می‌افزاید: می‌توانم بگویم در هیچ برنامه‌ای بدون مطالعه وارد نشده‌ام؛ چون اولین شرط موفقیت یک مجری و گوینده را مطالعه و بعد سواد رسانه‌ای می‌دانم. این برنامه در مدت زمان کوتاهی توانسته، مخاطبان بسیاری را جذب کند که میزان تلفن‌ها و پیامک‌ها گواه این مطلب است. ضمن این که مرتب از مردم درباره بخش‌های مورد علاقه‌شان نظرخواهی می‌شود تا در برنامه‌های بعدی لحاظ شود. به نظرم بخشی از اعتمادسازی مخاطب از طریق مهارت مجری و بیش از آن صداقتش در ارتباط با شنونده رقم می‌خورد، بنابراین مجری باید با مخاطب کاملا صادق باشد. (ضمیمه قاب کوچک)

رقیه بقائی