تغییر در جریان بازی‌سازی رایانه‌ای ایران

به گزارش جام‌جم، چهارمین جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران به منظور ترویج مبانی فرهنگی و هویت اسلامی ایرانی از طریق این صنعت با نگاه ویژه به کودکان و نوجوانان، شناخت و حمایت از استعدادهای موجود با رویکرد بومی‌سازی و تقویت تولید ملی، ایجاد فضای رقابت علمی، فنی، فرهنگی و هنری میان جوانان فعال در عرصه بازی‌های رایانه‌ای، برگزار می‌شود.

اما امسال آن‌طور که مهرداد آشتیانی دبیر چهارمین جشنواره بازی‌های رایانه‌ای تهران می گوید، شاهد نوعی چرخش در تولید بازی‌های داخلی بوده‌ایم، او معتقد است یکی از نکات قابل توجه این است که عمده بازی‌های ارائه‌شده بازی‌های موبایلی بود و این موضوع نمایانگر آن است که جریان بازی‌سازی ما بر بخشی تمرکز دارد که می‌تواند مرجعیت نسبی داشته باشد و این مرجع نیز بازی‌های موبایلی است، نه بازی‌های حجیم برای رایانه‌های شخصی یا کنسول‌ها.

با وجود این، به گمان او، با بضاعت و ظرفیتی که در ایران هست، می‌توانیم در بازی‌های موبایلی و بازی‌های ساده چه در بازار داخلی‌ و چه در بازار خارج شانس رقابت با نمونه‌های خارجی را داشته باشیم.

برخی برآنند در بازی‌های هیجان‌آمیز و پرزرق و برق خارجی فرهنگی نهفته است که شاید قرابتی با فرهنگ ما نداشته باشد. آیا می‌توان انتظار داشت بازی‌های موبایلی ساده با بازی‌های خارجی توان رقابت داشته باشند؟ دبیر جشنواره بازی‌های رایانه‌ای با تأکید بر این‌که ما چنین توانایی‌ای را داریم، گفت: «برای نمونه بازی پروانه که با حمایت و سرمایه‌گذاری نهادهای مختلف ساخته و به بازار ارائه شده، از نظر کیفیت فنی بازی قابل قبولی است.»

با این همه، به باور آشتیانی تا زمانی که بازی‌های چند‌ده میلیون دلاری خارجی را می‌توان با قیمت بسیار نازل از بازار تهیه کرد، عملا شرایط رقابتی ناعادلانه است: «اگر شما بخواهید یک بازی خارجی را با قیمت حقیقی‌اش خریداری کنید، چیزی حدود 200 هزار تومان باید هزینه کنید. تا زمانی که بازار به دلیل رعایت نکردن قانون کپی‌رایت به این صورت باشد، چاره‌ای نیست جز رفتن به سمت بازی‌های موبایلی و بازی‌های ساده‌تر که با سرمایه اندک بازگشت سرمایه را برای تولیدکننده به همراه داشته باشد.»

به عقیده او، اگر سرمایه‌گذاری درست و به اندازه و تخصیص بودجه باشد، تیم‌های باتجربه ایرانی که چند بازی را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند توانایی ساخت و رقابت با بازی خارجی را دارند. آشتیانی یکی از اقداماتی که جشنواره می‌تواند برای بازی‌ها انجام دهد را برندسازی و تبلیغ دانست و افزود: «اگر بازی منتشرنشده یا در معرض انتشار باشد، انتخاب در جشنوراه مهر تائیدی بر کیفیت اثر است. در سال‌های گذشته نیز بازی‌های منتخب، فروش بیشتری در بازار داشت.»

انتخاب برترین‌ها

آشتیانی همچنین این جشنواره را نمونه‌ کوچک‌تر جشنواره فجر برای بازی‌های رایانه‌ای خواند و گفت: «در این جشنواره برگزیدگان صنعت بازی‌سازی ایران مشخص می‌شوند و از آنها قدردانی خواهد شد.»

به گفته او، مراحل داوری بخش‌های مختلف جشنواره به پایان رسیده و همه آثار در دو بخش اصلی و فرعی داوری شده است. همچنین در بخش دیگری قرار است بهترین بازی سال فارغ از رتبه آن در هر گونه (ژانر) معرفی شود. بازی‌ها در هفت گونه طبقه‌بندی شده‌ است: «امسال بازی‌ها در گونه‌های مختلفی مانند اکشن، استراتژی، ماجراجویانه و ... دسته‌بندی شده‌اند و در این گونه‌ها به صورت جداگانه مورد داوری قرار می‌گیرند. در یک بخش فرعی نیز به بهترین دستاوردهای هر بخش بازی مانند بهترین دستاورد فنی، بهترین دستاورد طراحی بازی و بهترین دستاورد هنری جایزه داده می‌شود و برای تأکید بر محتوای فرهنگی بازی‌ها نیز بخش‌هایی مانند بهترین بازی‌نامه، مورد قدردانی قرار خواهند گرفت.»

از بین همه بازی‌ها یک بازی به عنوان بازی موبایل سال ایران و یک بازی هم به عنوان بازی سال ایران انتخاب خواهد شد. تیمی متشکل از ده نفر در کارگروه‌های فنی، طراحی بازی، محتوایی و موسیقی آثار را مورد بررسی و داوری قرار دادند و نامزدها و برنده‌ها را در نهایت مشخص کرده‌اند.

امسال بیش از صد عنوان بازی تمام‌شده به دبیرخانه جشنواره ارسال شده که به گفته آشتیانی از حیث آمار درخور توجه است. همچنین 13 عنوان بازی‌نامه که داستان بازی است نیز به صورت جداگانه مورد بررسی قرار گرفت. درصد زیادی از بازی‌ها را بازی‌های موبایلی یا ساده دربرمی‌گیرد.

68 شرکت‌کننده، بازی‌های خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کردند که از این میان 23 شرکت بازی‌ساز و 45 شرکت‌کننده مستقل بودند. 53 بازی متعلق به این 23 شرکت بازی‌ساز است و 47 بازی را شرکت‌کنندگان مستقل برای جشنواره ارسال کرده‌اند.

محدود نبودن حمایت‌ها

از طرف دیگر حسن کریمی‌قدوسی، قائم‌مقام بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای، با بیان این‌که سیاست‌های بنیاد تنها به سرمایه‌گذاری و حمایت از بازی‌های بزرگ محدود نمی‌شود به خبرنگار ما گفت: «در این جشنواره سعی کردیم در کنار بازی‌های بزرگ، به بازی‌های مستقل و ساده نیز بپردازیم. تلاش داریم برای بازی‌های مستقل جشنواره جداگانه‌ای برگزار کنیم که پس از برگزاری جشنواره فعلی، زمان آن اعلام خواهد شد.»

او با اشاره به این‌که از سیاست‌های دیگر بنیاد نگاه جهانی به بازی‌های رایانه‌ای است، افزود: «بر این اساس، ساختار جوایز و طبقه‌بندی آثار به گونه‌ای بود که مطابق با ساختارهای جوایز جهانی باشد.» این جشنواره و سه دوره پیشین آن به صورت ملی برگزار شد.

کریمی قدوسی در پاسخ به این پرسش که آیا قصد ندارید این جشنواره و نمایشگاه آن را به صورت بین‌المللی برگزار کنید، بیان کرد: «مانند تمامی آثار هنری و فرهنگی، ما یک جشن ملی برای همه بازی‌سازهای ایرانی برگزار می‌کنیم. البته امیدواریم این جشنواره را در سال‌های آینده به صورتی ادامه دهیم تا در چند سال آینده به یک برند تبدیل شود. متأسفانه امسال نتوانستیم برای برگزاری نمایشگاه اسپانسر جذب کنیم و با توجه به بودجه اندک بنیاد سعی کردیم مراسم اختتامیه جشنواره را هر چه با شکوه‌تر برپا کنیم. تلاش ما این است که در سال آینده نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای را به صورت بین‌المللی برگزار کنیم تا حداقل کشورهای همسایه و خاورمیانه در آن حضور داشته باشند.»