آدونیس، موراکامی یا یک کنیایی ناشناس

امسال هم بازار گمانه زنی درباره مهم‌ترین جایزه ادبی جهان حسابی داغ است، حتی بر سر نام برنده شرط‌بندی هم شده است، مثلا سایت لادبروکس که سایت تخصصی پیش‌بینی و شرط‌بندی است صفحه مستقلی را به نوبل ادبیات اختصاص داده است، بوک نیوز آمریکا و گاردین هم به صورت مستمر درباره نوبل 2014 مطالب و اخباری را منتشر می‌کنند که شامل پیش‌بینی هم می‌شود که در تمام این موارد بیشترین شانس برای دریافت جایزه از آن نگوگی واتیونگو نویسنده کنیایی است، نویسنده‌ای که در ایران شناخته‌شده نیست، گرچه تجربه نشان داده است، آکادمی سوئیس و تصمیم‌گیران اهدای نوبل ادبیات، عادت به شگفتی‌آفرینی دارند و جایزه به کسی تعلق می‌گیرد که هیچ کس فکرش را نمی‌کرد.

اما داستان نوبل امسال تقریبا متفاوت از سال‌های گذشته است و اتفاق نظر عجیبی بر سر نام نویسنده کنیایی در تمام گمانه‌زنی‌ها وجود دارد، تیونگوی هفتاد و شش ساله آثارش تاکنون به بیش از 17 زبان دنیا ترجمه و منتشر شده است.

او به دلیل دیدگاه‌های انتقادی که داشته بارها از سوی حکومت کنیا تحت تعقیب قرار گرفته است. این نویسنده سال 1970 بعد از نوشتن داستانی انتقادی تحت عنوان «من با هر کس دلم بخواهد ازدواج می‌کنم» دستگیر و محاکمه شد و سرانجام پس از چند دوره زندانی‌شدن نهایتا در دهه 70 کشورش را به مقصد آمریکا ترک کرد و اکنون در دانشگاه‌های این کشور ادبیات تدریس می‌کند. او تنها نویسنده کنیایی است که علاوه بر انگلیسی به زبان مادری خود نیز می‌نویسد.

جدای از این نویسنده کنیایی، نوبل امسال پای ثابت‌های هر سال خودش را هم دارد، هاروکی موراکامی داستان‌نویس شصت و پنج ساله ژاپنی و خالق رمان کافکا امسال هم نامش همچون سال‌های گذشته مطرح است و باید دید آیا بالاخره نوبل به این نویسنده لبخند خواهد زد یا خیر؟

اما مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین فرد برای ما ایرانیان که نامش همچنان در فهرست گرفتن جایزه نوبل حضور دارد، بی‌تردید کسی نیست جز شاعر مطرح جهان عرب و سوری تبار یعنی علی‌احمد سعید (آدونیس)

این شاعر بزرگ که به ایران هم سفر کرده است و مناظره‌ای مشهور هم با روان‌شاد دکتر قیصر امین‌پور داشت و در قالب کتاب این مناظره منتشر شده است، یکی دیگر از پای ثابت‌های هرسال جایزه نوبل است، اگر این فرضیه را بپذیریم که نوبل قدری سیاسی است و لابی‌های صهیونیستی هم در آن تاثیرگذارند، با توجه به سخنرانی تندی که آدونیس ضد بشار اسد داشت، باید امسال شانس بیشتری برایش قائل شویم و بالاخره شاید سال 2014 نام آدونیس هم بر سکه نوبل ضرب شود.

از دیگر نویسندگانی که اسامی آنها در فهرست گمانه‌زنی‌های جایزه نوبل ادبیات امسال به چشم می‌خورد، می‌توان به «پاتریک مودیانو»، رمان نویس فرانسوی، «فلیپ راث»، رمان‌نویس آمریکایی، «جان فوسه»، نمایشنامه‌نویس نروژی و «پیتر هندکه»، نویسنده استرالیایی که اخیرا برنده جایزه معتبر ادبی ایبسن شد، اشاره کرد.

ماه گذشته «پیتر اینگلوند»، دبیر دائم آکادمی سوئیس اعلام کرد، جایزه نوبل ادبیات امسال 271 نامزد دارد که این فهرست در مرحله اول به 210 نامزد تقلیل یافت و در نهایت هیأت داوران آکادمی 36 نفر را شایسته رقابت‌ برای این جایزه تشخیص دادند.

آکادمی سوئیس 18 عضو متشکل از نویسندگان، شعرا، محققان ادبی و... دارد. این آکادمی اعلام کرده است که برنده نوبل ادبی، پنجشنبه نهم اکتبر (فردا) ساعت یک بعد از ظهر اعلام خواهد شد.

جایزه نوبل ادبیات؛ مهم‌ترین جایزه ادبی جهان به ارزش 693 هزار پوند است.