رمضان امسال علاوه بر پخش 24 ساعته تلاوت قرآن از شبکههای رادیویی و تلویزیونی، مسائل معارفی و اصول دین در برنامههای مختلف به صورت مستقیم یا غیرمستقیم مورد بررسی قرار گرفت و بین مردم ترویج شد.
از میانبرنامههای معارفی و گفتوگومحور میتوان به این شبها، روزهاولیها، ماه عسل، رهیافت و جشن رمضان اشاره کرد که مفاهیم دینی را در قالب گفتوگو با کارشناسان مطرح و بررسی کردند. در سریالهای مدینه، فاخته و شاید برای شما هم اتفاق بیفتد هم درستکاری و دوری از حرامهایی مانند نزولخواری در قالب درام و داستان بازگو شد. محمدابراهیم رضایی، نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی با مطلوب دانستن عملکرد تلویزیون در ماه رمضان به خبرگزاری نسیم گفت: برنامههای معارفی تلویزیون در سطح خوبی قرار دارند به نحوی که هر شخصی مطابق با نیاز خود در رابطه با موضوعی خاص میتواند آن را از شبکههای مختلف پیگیر باشد.رضایی، نماینده مردم خمین درباره ویژهبرنامه افطار «ماه عسل» در ماه مبارک رمضان گفت: من از عوامل این برنامه تشکر میکنم. ماه عسل یکی از بهترین برنامههای تلویزیون است، کارشناسی شده و اثرگذار بوده و با درد و رنج مردم جامعه عجین شده است.
وی تاکید کرد: قطعا بسیاری از درد و غمهای جامعه پوشیده است و شاید ما هیچوقت با آن مواجه نشویم؛ ولی از دریچه این برنامه میتوانیم مشکلات را شناسایی کرده و مجلس هم در جهت حمایت قانونی وارد میدان شود. این نماینده مجلس درباره پوشش مسابقات جام جهانی فوتبال و لیگ جهانی والیبال هم گفت: پوشش این مسابقات در شبکه سه بسیار مناسب بود و جای تشکر دارد، زیرا جوانان اخبار و اطلاعات را از رسانه دریافت میکنند و در بهترین لحظات دور هم مینشینند و برنامهها را از صداوسیما تماشا میکنند. من شخصا از همه عوامل و دستاندرکاران شبکه سه برای پوشش لیگ جهانی والیبال و جام جهانی فوتبال قدردانی میکنم.
برنامههای گفتوگومحور از چند منظر میتواند برای مخاطب جذاب باشد؛ اول موضوع برنامه است که میتواند برای بیننده جذاب باشد، دوم نوع اجرا و گرداندن برنامه، سوم مهمانهایی که به برنامه دعوت میشوند و چهارم دکور و چیدمان صحنه که میتواند برای بیننده جذاب باشد. برنامههای گفتوگومحور تلویزیون در رمضان امسال از همه این امتیازات تقریبا بهره برده بودند. برنامه این شبها را علی درستکار چندسالی است که اجرا میکند؛ برنامهای که از بعدی تازه و تا حدودی جدی به مسائل مذهبی ورود میکند. این شبها مخاطب خاص خود را دارد. حتی نوع دکور و چیدمان صندلی مهمان و مجری نشان میدهد که این برنامه برای مخاطبانی تدارک دیده شده که به مسائل مذهبی نگاهی جدی و پژوهشی دارند.
اما رمضان امسال درستکار مهمانان برنامه را بهگونهای انتخاب کرده بود که مخاطب عمومی هم در برخی شبها میتوانست از تماشای چنین برنامهای لذت ببرد. نمونه آن در شبهای قدر بود که مهمانان برنامه با کلامی شیوا و روان درباره شبهای قدر و برکات این شبها سخن میگفتند.
شبکه چهار امسال دو برنامه گفتوگومحور، اما متفاوت برای شبهای رمضان تدارک دیده بود؛ اولی برنامه گفتوگوی تنهایی بود که سابقهای چندساله دارد، اما امسال رویکردی تازه داشت و از جامعه فرهنگی و فرهیختگان دعوت کرده بود تا از تنهایی و لحظات خلوت خود برای مردم بگویند؛ خلوتهایی که خداگونه میشد و به اوج میرسید. از میان مهمانان این برنامه میتوان به بهاءالدین خرمشاهی، پروفسور محمود گلابچی، محمدجلیل رسولی، رضا شعبانی، سیدیحیی یثربی و... اشاره کرد.
برنامه رهیافت هم در فضایی کاملا جدید موضوع سیره و روش پیامبر اسلام را با حضور کارشناسان و استادان دانشگاه بررسی میکرد.
نزدیک شدن به لایههای درونی
عبدالوحید فیاضی، نماینده مردم نور و محمودآباد با اشاره به نقش و جایگاه رسانه ملی در جهتدهی افکار عمومی جامعه گفت: صداوسیما باید خودش را با لایههای مختلف جامعه درگیر کند و ارتباطش را با آنها بیشتر کند.
فیاضی، نماینده مردم نور و محمودآباد درباره عملکرد تلویزیون در حوزه برنامههای معارفی به تسنیم گفت: برنامههای معارفی صداوسیما میتواند جوابگوی نیاز جامعه ما باشد. از آنجا که صداوسیما رسانه ملی و فراگیر است، اما چالشهای خاص خودش را دارد، ولی در ماه رمضان از فرصت این ماه بهره کافی برد و برنامههای خوبی را پخش کرد.
وی درباره پوشش مسابقات والیبال و جام جهانی گفت: شبکه سه همیشه موفق عمل کرده است و در پوشش مسابقات جام جهانی هم از هیچ کوششی فروگذار نبود و بیشتر اتفاقات و بازیهای جام جهانی را به نمایش گذاشت و هیجان ویژهای را در سطح کشور ایجاد کرد.
محمدجواد نظریمهر، نماینده مردم کردکوی، بندر گز و بندر ترکمن از استان گلستان هم درباره برنامههای اجتماعی و معارفی و همچنین سریالهای نمایشی ماه مبارک رمضان گفت: موضوعاتی که در برنامه ماه عسل طرح شد، آموزنده و ملموس بود. این برنامه مسائلی را مطرح میکند که از دل افراد برمیخیزد و کاملا آموزنده است و میتواند مانند درس برای جوانان ما که گاهی درگیر نگاههای سطحی و زودگذر میشوند مفید و موثر باشد.
وی در پاسخ به اینکه برنامههایی مثل ماه عسل چقدر میتواند به مجلس در راه شناخت مسائل و معضلات اجتماعی کمک کند، توضیح داد: برنامه ماه عسل در حوزه توجه به آموزههای دینی بسیار عالی عمل کرده و به ما در شناخت آسیبهای جامعه کمک کرده است.
این نماینده در ادامه به عملکرد شبکه سه در بخشهای دیگر مانند پوشش مسابقات والیبال و فوتبال اشاره کرد و افزود: این شبکه عملکرد خوبی داشته است. نظرسنجیهای صورت گرفته و پیامکهایی که به برنامههای ورزشی داده میشد، نشان داد استقبال مردم از این برنامهها بسیار خوب بوده است. وی درباره برنامههای معارفی شبکه سه نیز اضافه کرد: به نظرم درباره این برنامهها باید کمی عمیقتر عمل کرد و به آموزههای دینی مانند حجاب و عفاف، ازدواج و... توجه بیشتری کرد.
از روزه اولیها تا جشن رمضان
شبکه دو، شبکهای برای کودکان و نوجوانان تعریف شده است. این شبکه برای رمضان کودکانی که برای اولینبار امسال به آنها روزه واجب شده بود، برنامهای تدارک دیده بود به نام روزهاولیها که هر سحر از این شبکه پخش میشد. برنامهای که اکرم محمدیخواه اجرای آن را بهعهده داشت.
این مجری قدیمی تلویزیون مبنای اجرای خود را براساس نصیحت نکردن بچهها قرار داده بود. او معتقد است که باید به زبان ساده و خودمانی درباره مسائل مذهبی با بچهها صحبت کرد تا آنها با کلام مجری ارتباط برقرار کنند و آنها را عملی کنند. برنامه سحر اولیها را میتوان یکی از برنامههای موفق تلویزیون برای بچهها قلمداد کرد.
ماه رمضان هر چند ماه روزهداری است، اما ماه همدلی هم هست. ماهی است که در آن به انفاق، ایثار، گذشت، فداکاری و... توصیه زیادی شده است. یکی از برنامههای تلویزیون که روی مبحث همدلی سالهاست کار میکند و حالا به نشانهای رسانهای برای کمک به یکدیگر تبدیل شده، برنامه جشن رمضان است که چند سال است در این ماه از شبکه تهران پخش میشود و حالا بعد از گذشت این همه سال بیشتر شبکههای استانی برنامهای به نام جشن رمضان دارند.
کاظم احمدزاده یکی از مجریان قدیمی و ثابت این برنامه است و امسال هومن حاجیعبداللهی هم در کنار او اجرای برنامه را بهعهده داشت. رویکرد اجرای این برنامه طنز و مفرح است و مجریان برنامه با شوخیهایی که طراحی میکنند، فضای برنامه را جذاب و خودمانی میکنند.
هر سال در کنار استودیوی برنامه، بازارچه خیریهای هم به همت کمیته امداد برپا میشود تا افرادی که تحتپوشش این کمیته هستند وسایل تولیدی خود را در این بازارچه به مردم ارائه کنند. یکی از رویکردها و اهداف برنامه جشن رمضان کمک به گرفتارانی است که نیاز مالی دارند. این نیازمندان یا در بند و در زندان هستند و برای پرداخت دیه پشت میلهها ماندهاند یا نیازهای روزمره دارند که نمیتوانند آن را تامین کنند و حالا این نیازها برای کودکان و خانواده آنها شکل آرزو به خود گرفته است.
برنامه جشن رمضان با دعوت از خیرین و افراد معروفی که با میل و رغبت به برنامه جشن رمضان میآیند، تلاش میکند برخی از این آرزوها را عملی کند. امسال این افراد خیر توانستند بخشی از آرزوهای بچههایی را که در حاشیه شهر زندگی میکنند، برآورده کنند. این آرزوها هر چند شاید به نظر ما کوچک و دستیافتنی بود، اما برای آنها خیلی دور بود، اما با همت جشن رمضان به نیازمندان خیلی نزدیک شد.
سوژهیابی خوب در برنامه ماه عسل
محمدرضا پورابراهیمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره ویژه برنامههای معارفی، اجتماعی، ورزشی و نمایشی تلویزیون به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: عملکرد تلویزیون در این موضوعات خوب بود.
محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان، راور و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، ویژه برنامههای ماه رمضان تلویزیون را مناسب ارزیابی کرد و درباره برنامه ماه عسل گفت: من فکر میکنم سوژههای بسیار خوبی برای این برنامه انتخاب میشود که باعث شده این برنامه به اثری تاثیرگذار تبدیل شود، این نفوذ چنان زیاد است که گاهی نمایندگان مجلس هم درباره سوژهها و مهمانان این برنامه صحبت میکنند. این نشان میدهد ماه عسل بینندگان و طرفداران زیادی دارد و مورد استقبال عمومی قرار گرفته است بخصوص با اجرای مجری توانمند این برنامه که به کار خود وارد است.
در روزهای آخر ماه رمضان سیدرمضان شجاعی کیاسری، نایب رئیس شورای نظارت و کارشناسان این شورا در دیدارهایی جداگانه از پشت صحنه برنامه ماه عسل بازدید کردند.
رای مخاطبان جامجم به مدینه
در نظر سنجی روزنامه جامجم درباره سریالهای مدینه، فاخته و هفت سنگ که در ماه رمضان به ترتیب از شبکهای یک، دو و سه پخش شد سریال مدینه توانست با 72.5 امتیاز، در رتبه اول بنشیند، هفت سنگ با کسب 17.5 امتیاز در رتبه دوم جای گرفت و سریال فاخته با کسب 10 امتیاز سوم شد.
سریال مدینه ساخته سیروس مقدم که ماه رمضان از شبکه یک پخش شد توانست نظر بیشتر مردم را با خود همراه کند. در این سریال که فیلمنامه آن را سعید نعمتالله نوشته بود زندگی چند شخصیت از ابعاد مختلف بررسی شد. مدینه شخصیت اول این سریال بود که پریوش نظریه نقش او را بازی میکرد. مدینه زنی متدین بود که نزولخواری را مانند آتشی میدانست که زندگی را ویران میکند، هم زندگی نزول دهنده و نزول گیرنده را. بهمن پسرخوانده او با همفکری مادر اصلیاش و داییاش برای حفظ کارخانهای که از پدر به جای مانده پول نزول میکند همین پول زندگی آنها را از بیخ و بن نابود میکند.
مدینه زمانی که متوجه این کار آنها میشود مقابل آنها میایستد او بهمن را به دست قانون میسپارد، اما نمیگذارد او در پول نزول غرق شود. یکی از دلایل موفقیت سریال مدینه بازیهای خوب بازیگران آن بود.شبنم مقدمی در نقش روحی و مجید صالحی در نقش دایی عزیز عالی بازی کردند و باعث شدند مخاطب با این سریال ارتباط موثرتری برقرار کند.
سریال هفت سنگ به کارگردانی علیرضا بذرافشان که پخش آن از شبکه سه همچنان ادامه دارد داستان سه خانواده از یک فامیل را روایت میکند که در یک ساختمان زندگی میکنند و در هر قسمت از این سریال برای شخصیتهای مختلف آن اتفاقاتی رخ میدهد که داستان سریال را شکل میدهد. هفت سنگ داستان ماجراهایی است که خانوادههای ایرانی در حال حاضر با آن روبهرو هستند. بازیگرانی مانند پرویز پورحسینی، الهام پاوهنژاد، شبنم مقدمی، مهدی سلطانی، بهنام تشکر و فرناز رهنما بازیگران اصلی این سریال هستند.
سریال فاخته را محمود معظمی برای شبکه دو کارگردانی کرده است. سریالی خانوادهمحور که در کنار آموزشهای دینی که به دختر خانواده که امسال روزه بر او واجب میشود به مسائلی مانند ارتباط موثر اعضای خانواده با یکدیگر، توجه به بزرگتر خانواده، احترام متقابل به موضوع نزولخواری هم توجه ویژه داشت و از زاویهای تازه به این منکر میپرداخت و بینندههای خود را متوجه این نکته میکرد که در تنگناهای مالی نباید سراغ این پول بروند چون در این صورت با عواقب بدی روبهرو میشوند.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
فؤاد ایزدی، کارشناس حوزه روابط بینالملل در گفتوگو با «جامجم» تشریح کرد
در گفتوگوی «جامجم» با پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه عنوان شد