اشتباه بزرگ آقای کیمیاگر

به گزارش جام جم ورزشی، کوئیلو توانایی بالقوه این کشور در فرهنگ جهان است و رئیس‌جمهور وقت این کشور نیز بخوبی از این توانایی برای همراه کردن مردم و نشان دادن علاقه تمام اقشار برزیل برای دریافت میزبانی جام‌جهانی و راضی کردن مسئولان فیفا استفاده کرد.

کوئیلو به عنوان نماینده برزیل در میان گروهی قرار گرفت که برای کسب دومین میزبانی جام‌جهانی این کشور تلاش می‌کردند.

وی از مسئولان فیفا در همان سال، هنگام ورود به سرزمین قهوه استقبال کرد و حتی با سپ‌بلاتر عکس یادگاری انداخت. اشتیاق او برای رساندن کشورش به میزبانی مسابقات، گاهی اوقات بسیار فراتر از چیزی بود که از نویسنده «کیمیاگر» انتظار می‌رفت. او در همان روزها به رویترز گفته بود که در برزیل، علاقه به فوتبال با هیچ چیز قابل مقایسه نیست. چندی بعد از آن هم که برزیل توانست میزبانی را به خود اختصاص دهد، نویسنده گاردین در مطلبی آورده بود پائولو کوئیلو میزبانی را برای برزیلی‌ها فراهم کرد.

نویسنده گاردین از او به عنوان پله داستان‌های جهان نو یاد می‌کند و می‌گوید، نویسنده کتاب کیمیاگر میزبانی را برای کشوری به ارمغان آورد که در آن، مسائل مربوط به سلامت و بهداشت رشد زیادی نکرده است. همان‌طور که جی کی رولینگ، خالق داستان‌های هری پاتر توانست میزبانی المپیک لندن را برای کشوری که در آن متولد شده بود، مهیا کند، یک نویسنده برزیلی این کار را برای جام‌جهانی فوتبال انجام داد و به خاطر مردمش، دست از کاغذ و خودکار کشید و به سوی ورزش رفت. اما آنچه در این دو نویسنده مشترک بود، تلاش آنها برای بهبود وضع جامعه‌شان بود. آنها از دید خود، جامعه‌شان را بیمار می‌دیدند و برای رسیدن به سلامت تمام تلاش خود را به کار گرفتند اگرچه شاید بعد از این تصمیم خود به اشتباهاتشان پی بردند.

کوئیلو در زمره کسانی قرار داشت که گمان می‌کرد گرفتن میزبانی جام‌جهانی با پاسخی احساسی از سوی هموطنانش همراه خواهد بود، اما این احساسات برانگیخته شده به همان شکلی که او انتظار داشت ادامه نیافت و در ظاهر خشونت و اعتراض خودش را نشان داد.

کوئیلو که نامی‌ترین کتابش همان کیمیاگر است، فکر می‌کرد فوتبال که تا این حد در کشورش عاشق و شیفته دارد، با میزبانی از بزرگ‌ترین‌های جهان آن‌هم پس از 64 سال تا حدی سر و سامان پیدا می‌کند. مردم برزیل به میزبانی کشورشان به شکل دیگری پاسخ دادند و گویا این برزیل همان برزیلی نبود که کوئیلو در آن متولد شده است. او تصور دیگری از مردم کشورش داشت، اما با شروع آتش خشم مردم که با هیزم برگزاری جام‌جهانی و هزینه آن شعله‌ور شد، این تصورات نه‌تنها برای او، بلکه برای بسیاری از مردم دنیا که برزیل را تنها کشوری غرق فوتبال می‌یافتند، در هم شکسته شد. برزیل از فوتبال به سوی تحولات اجتماعی دگردیسی داشت و این را کوئیلو زمانی متوجه شد که راهی برای بازگشت نداشت و شاید تنها کاری که می‌توانست انجام دهد، این بود که خودش به میان مردم برود و برای تغییرات اجتماعی و حداقل خواهی‌هایی که هموطنانش داشتند، از فوتبال و جام‌جهانی‌اش رویگردان شود.

کوئیلو تصمیمش در آن برهه از زمان را درست می‌داند، اما می‌گوید احساساتی که مردم از خود بروز دادند، چیزی نبود که انتظارش را داشت و به همین خاطر از فیفا و جام‌جهانی فاصله گرفته است.

فیفا و دولت برزیل برای برگزاری جام‌جهانی میلیون‌ها دلار هزینه کردند و پول‌های هنگفتی برای آماده‌سازی ورزشگاه‌هایی خرج کردند که حالا نشان می‌دهند کیفیت خوبی هم ندارند. این در حالی است که بسیاری از زیرساخت‌هایی که دولت برزیل برای پایان رساندن آنها به مردم کشورش قول داده، هنوز در همان مراحل قبلی باقی مانده و شاید هرگز به اتمام نرسد.

بی‌بی‌سی در گزارش خود می‌آورد، مردم برزیل نسبت به فوتبال خود تعصب دارند و اکنون این توقع در این کشور وجود دارد که حداقل بتوانند با وجود همه این هزینه‌هایی که دولت و ملت پرداخته‌اند، این تیم ششمین قهرمانی تاریخش را کسب کند و فوتبال شادی را پس از مدت‌ها به برزیلی‌ها هدیه دهد، اگرچه هنوز خیلی‌ها با هزینه‌های سنگینی که صورت گرفته، مشکل دارند و نمی‌توانند آن را هضم کنند.

بی‌شک کوئیلو زمانی که برای میزبانی کشورش تلاش می‌کرد با مشکلات زیرساختی آن از جمله کمبود بهداشت، فقر، حمل و نقل و بسیاری از چیزهای دیگر آشنا بود، اما به گفته خودش گمان می‌کرد همان‌طور که فوتبال به آلمان روح و جان تازه‌ای بخشید، همان می‌توانست برای برزیل هم به وقوع بپیوندد، اما این به شکل دیگری در برزیل نمود پیدا کرد.

او در مصاحبه با روزنامه له ژورنال ده دیمانش گفته است که دیگر به جام‌جهانی اهمیت نمی‌دهد، اگرچه بلیت بازی‌ها را دریافت کرده است. بزرگ‌ترین نویسنده آمریکای جنوبی اکنون به خودش لقب سرخورده داده است. او بارها با خودش شکایت بسیاری از همشهریانش را که از کمبود امکانات رنج می‌برند، تکرار می‌کند و می‌گوید چه دلیلی دارد در کشوری که مردمش به خیلی چیزهای دیگر نیاز دارند برای ساخت چند ورزشگاه تا این حد هزینه شود. کسی که سال 2007 برای افتخار کشورش هر چه در توان داشت گذاشت، اکنون و پس از هفت سال جام‌جهانی را یک فاجعه برای کشورش می‌داند؛ کشوری که فاصله میان دولت و مردمش هر روز بیش از گذشته می‌شود.

جولیا فلیشاکر ‌/ مترجم: عرفان خماند