دیگر کسی فراموشکار نمی​شود

تاکنون علم وارد این مقوله نشده بود. اکنون پرسش‌های اخلاقی درباره این افزایش یافته است که آیا ذهن انسان را می‌توان به نام موضوعاتی نظیر رفع آسیب‌های جنگی یا مدیریت پیری مغز دستکاری کرد.

حدود پنج میلیون آمریکایی مبتلا به آلزایمر و 300 هزار سرباز آمریکایی که متحمل جراحات و صدمات مغزی طی جنگ عراق و افغانستان شده‌اند، از نتایج این تحقیق سود خواهند برد. جاستین سانچز، مدیر برنامه‌های دارپا در کنفرانس مرکز سلامت مغز دانشگاه تگزاس می‌گوید: ما به دنبال آنیم که اگر شما در حین انجام وظیفه دچار جراحت شوید و نتوانید خانواده‌تان را به یاد بیاورید، عملکردهای از دست رفته مغز را بازگردانیم.

ما قادر به تولید دستگاه‌های پیوند نورونی هستیم تا به کمک آن به طور مستقیم با هیپوکامپ رابطه برقرار کرده و آن نوع خاطراتی را که به دنبال آن هستیم یعنی خاطرات اظهاری را که مربوط به حافظه آشکار هستند، بازیابی کنیم. این نوع خاطرات، تفکراتی مربوط به مردم، وقایع، حقایق، آمار و ارقام است که هیچ تحقیقی تاکنون نشان نداده در صورت از دست رفتن، می‌توان آنها را بازیابی کرد.

در این زمینه محققان تا امروز فقط موفق به انجام کاهش لرزش در افراد مبتلا به پارکینسون و کاهش تشنج در افراد مبتلا به صرع و حتی تقویت حافظه در برخی بیماران مبتلا به الزایمر به کمک تکنیکی موسوم به تحریک عمیق مغزی شده‌اند. این پیشرفت‌ها از تنظیم‌کننده‌های ضربان قلب الهام گرفته و الکتریسیته را با یک ضربان ثابت به مغز القا می‌کنند، اما این روش روی هر فردی جوابگو نیست.

متخصصان معتقدند زمانی که درباره بازیابی حافظه صحبت می‌کنیم، به یک رویکرد بسیار متفاوت‌تر نیازمندیم. رابرت همپسون، استاد دانشگاه ویک فارست می‌گوید: حافظه از الگوها و ارتباط میان آنها تشکیل شده است. برای این که بتوانیم بر پروتز حافظه فائق آییم، باید ابزاری که الگوهای خاص را به ما ارائه می‌دهد در اختیار داشته باشیم. تحقیقات همپسون روی جوندگانی مثل موش و میمون نشان می‌دهد سلول‌های عصبی در هیپوکامپ که مسئول پردازش حافظه هستند هنگام دیدن رنگ آبی، قرمز یا یک عکس از یک چهره عکس‌العمل متفاوتی با دیدن عکسی از یک نوع مواد غذایی دارد.

با این اطلاعات آنها قادر بودند میمون را به انجام کاری با حافظه نزدیک به حالت عادی تحریک کرده یا با تغییر سیگنال کاری کنند که او عکسی متضاد با آنچه قبلا به خاطر سپرده را انتخاب کند. با توجه به تحقیقات همپسون دانشمندان برای بازگرداندن حافظه مخصوص انسان باید از الگوهای دقیق مخصوص آن حافظه آگاهی داشته باشند.

آرتور کاپلان، متخصص اخلاقگرا در مرکز تحقیقات دارپا می‌گوید: به آسانی مشخص است که کار در این زمینه می‌تواند حساسیت‌های اخلاقی را برانگیزد چراکه وقتی شما درباره بازیابی خاطرات مغزی صحبت می‌کنید قادر به القای خاطراتی خود ساخته و تغییر هویت شخصی هستید. هزینه تغییر ذهن با خطر از دست دادن خود هر فرد مواجه است و این نوع جدیدی از ریسک است که ما هرگز با آن مواجه نبوده‌ایم.

این موضوع درباره سربازان ممکن است باعث پاک کردن خاطرات آنها و قرار دادن خاطرات جدید در ذهنشان شود و به این وسیله ممکن است سربازانی خشن‌تر و بی‌وجدان‌تر به وجود آورد یا تحقیقات سازمان‌های بین‌المللی را در خصوص جنایات جنگی عقیم گذاشت.

با توجه به حرکت این برنامه در لبه علم دارپا به صورت دوره‌ای با حضور محققان مرتبط درباره مسائل اخلاقی، حقوقی و اجتماعی تشکیل جلسه می‌دهد.

سانچز می‌گوید: دارپا از مستعدترین دانشمندان ایالات متحده برای کار روی این پروژه دعوت به عمل آورده است. بنابراین با ما در ارتباط باشید. در این باره خبرهای هیجان‌انگیز بسیاری در آینده نزدیک خواهید شنید.

medicalxpress / مترجم: آتنا حسن‌آبادی