امروز 14 اردیبهشت در تاریخ

هجری شمسی

13 اردیبهشت 1291

جنگ سختی بین قوای دولتی به فرماندهی فرمانفرما و قوای سالارالدوله در نزدیکی های همدان درگرفت. نیروی دولتی از سالار الدوله شکست خورد، قورخانه و دارائی های دولتی و سه توپ شنیدر به دست سالارالدوله افتاد.

14 اردیبهشت 1296

دکتر ساموئل جردن رئیس کالج آمریکائیها در تهران در تلگرامی به نیویورک در مورد آثار جنگ جهانی اول بر مردم ایران نوشت: قحطی در ایران بر خلاف انتظار افزایش یافته و با همه گیری گسترده تیفوس و تیفوئید همراه شده است . مردم علف ،‌سگ ، مرده حیوانات و انسان را می خورند .

13 اردیبهشت1306

در این روز، قانونی از مجلس شورای ملی گذشت که به موجب آن، دولت، مأمور تاسیس بانکی برای پیشرفت امور بازرگانی و کشاورزی و پیشه و هنر گردید. سرمایه این بانک طبق قانون، 150 میلیون ریال پیش‏بینی شده بود که قرار شد از محل فروش جواهرات سلطنتی تامین شود. چون از این کار، سرمایه کافی به دست نیامد، به کمک دولت، مبلغ بیست میلیون ریال سرمایه مقدماتی به بانک داده شد. پس از تصویب این تصمیم در کمیسیون دارایی مجلس، بانک ملی ایران در 17 شهریور ماه 1307 ش رسماً افتتاح شد.

14 اردیبهشت 1325

جرج آلن سفیر کبیر جدید امریکا در ایران، وارد تهران شد.

14 اردیبهشت 1330

در پی اعلام ملی شدن صنعت نفت ، رزمناو انگلیسی« اچ . ام . اس . یوریالوس» وارد خلیج فارس شد .

14 اردیبهشت 1340

دکتر علی امینی مأمور تشکیل کابینه شد، این کابینه تنها یک سال و دوماه دوام آورد و در 26 تیر 1341 سقوط کرد.

14 اردیبهشت 1340

کابینه اول جعفر شریف امامی از پیش کسوتان جریان استعماری فراماسونری در ایران، سقوط کرد. این کابینه روز پنجم شهریور 1339 تشکیل شده بود.

هجری قمری

4 رجب 587

شیخ شهاب‏ الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق درگذشت. ابوالفتح یحیی بن حَبَش سُهرِوَردی ملقب به شهاب الدین، از بزرگان فلاسفه و حکمای اسلامی است که در فقه، حدیث و دیگر علوم متداول زمان، مهارت داشت. وی حکمت و اصول فقه را از مجدالدین جبلی آموخت و از اساتید دیگر نیز بهره برد. دیدگاه‏های فلسفی و عرفانی سهروردی باعث خشم مخالفان وی شد. پس از مدتی، بدگوییِ علمای حَلب از شیخ، حاکم را به قتل سهروردی مصمم ساخت و سرانجام وی را در سی و شش یا چهل سالگی به قتل رساندند.

4 رجب 592

محمد بن علی واسطی معروف به ابن معلم شاعر مسلمان درگذشت. ابوالغنائم محمد بن علی بن فارس واسطی مشهور به ابن المُعَلِّم در سال 501 ق در عراق به دنیا آمد و تا آخر عمر در همان جا باقی ماند. او در اشعارش مضامین اخلاقی و اجتماعی را با الفاظی ساده و روان مطرح کرده است.

4 رجب 1371

آیت‏اللَّه سید محسن امین عاملی درگذشت. سیدمحسن جَبَل عاملی، ملقب به "امین"، از علمای شیعه، در 1284 ق در جبل عامل زاده شد و پس از تحصیل مقدمات در زادگاه خود، راهی نجف گردید. وی در آن‏جا در حوزه‏ی درس آیات عظام آخوند خراسانی، شریعت اصفهانی، شیخ محمدطه نجف و دیگر بزرگان جای گرفت و دانش فراوان اندوخت. سیدمحسن در 1319 ق به دمشق رفت و حامل لوای شریعت و عهده‏دار حل و عقد امور مذهبی و تدریس و تالیف گردید. کتاب نفیس اعیانُ الشیعه اثر نفیس ایشان و از مهم‏ترین مصادر اسلامی در رجال شیعه می‏باشد.

میلادی

4 می 1945

حزب نازی آلمان در پی شکست این کشور از متفقین منحل شد. حزب نازی که در اکتبر 1920م ایجاد شده بود در سال 1933م دو میلیون عضو داشت و در سال‏های بعد 6 میلیون نفر را جذب خود کرد. این حزب قصد داشت با اتحاد ملل آلمانی زبان، آلمان مقتدری ایجاد کند که بتواند مرزهای خود را گسترش دهد. حزب نازی پس از شکست آلمان در جنگ جهانی دوم از هم پاشید و برای همیشه غیر قانونی اعلام شد.

4می 1957

جوزف مک کارتی سناتور امریکایی و بنیان‏گذار مکتب مک کارتیسم درگذشت. وی در سال 1909م به دنیا آمد. او پس از اتمام تحصیلات خود وارد فعالیت‏های حزبی شد و در37 سالگی به نمایندگی سنای امریکا برگزیده شد. مدتی پس از فرار چیانکایچک، رهبر چین ملی که مورد حمایت امریکا بود، مک کارتی در نطق شدیداللحنی اعلام کرد که شکست دولت امریکا در چین، به سبب وجود کمونیست‏ها در وزارت خارجه امریکاست. سخنان تند مک‏کارتی باعث شد دستگاه قضایی امریکا به پیگیری این اتهام بپردازد. از قضا اتهام مک کارتی واقعیت داشت و تعداد زیادی از کارمندان وزارت امور خارجه، به عنوان جاسوسان کمونیست از کار بر کنار شدند و تحت بازجویی قرار گرفتند. انتشار خبر بازداشت این افراد، موجی از تبلیغات ضد کمونیستی را در مطبوعات و محافل سیاسی امریکا به همراه آورد. این موج که مک‏کارتیسم لقب گرفت و به مدت چندین سال افکار عمومی مردم امریکا و جهان را به خود مشغول داشت، باعث شد که تمامی حرکات کمونیست‏ها با بدبینی شدید ارزیابی شود و از این پس دولت‏نیز نسبت به کل تحرکات دولت‏های کمونیستی حساسیت فراوانی از خود نشان دهد.

4 می 1980

مارشال ژوزف تیتو رهبر یوگسلاوی و یکی از بنیان‏گذاران جنبش عدم تعهد درگذشت. وی در 25 مه 1892م در ایالت کولدات کرواسی به دنیا آمد. تیتو پس از حمله آلمان به یوگسلاوی در جریان جنگ جهانی دوم، اقدام به تشکیل جبهه آزادی بخش ملی نمود و نیروهای چریکی تربیت کرد. او در سال 1943م به درجه مارشالی نائل آمد و از نیروهای متفقین خواست حکومت در تبعید یوگسلاوی را به رسمیت بشناسند. وی در 1944م با بهره‏گیری از 200 هزار چریک تحت فرماندهی خود و حمایت نیروهای شوروی سابق، موفق به شکست ارتش نازی در یوگسلاوی شد. او در سال بعد، پایان حکومت سلطنتی و آغاز استقرار جمهوری سوسیالیستی یوگسلاوی را اعلام کرد و خود سمت نخست وزیری و وزارت دفاع را بر عهده گرفت. تیتو در سال 1953 به ریاست جمهوری، ریاست شورای اجرایی فدرال و فرماندهی عالی نیروهای مسلح برگزیده شد و در سال 1974م نیز رئیس جمهور مادام العمر شد. مارشال ژوزف تیتو سرانجام در چهارم مه 1980م در سن 88 سالگی به دنبال یک بیماری طولانی و پس از 35 سال حاکمیت مطلق بر یوگسلاوی درگذشت.