قیمت نامناسب خرید تضمینی گندم که بویژه در سالهای اخیر هیچ تناسبی با هزینههای تولید، مثل کارگر، بذر، کود، سم و هزینههای حمل ونقل و برداشت ندارد و همچنین دیرکرد در پرداخت بهای گندم خریداری شده از سوی دولت، از مهمترین دلایل اقدام کشاورزان برای فروش گندم خود به قاچاقچیان اعلام شده است.
به گفته برخی از این کشاورزان که به فروش محصول خود به دلالان عراقی و افغانی اقدام کردهاند، خریداران علاوه بر پرداخت پول بیشتر نسبت به دولت برای خرید گندم آنها، هرگونه هزینه درو، حملونقل و کارگر را هم پرداخت میکنند.
سال گذشته دلالان عراقی بدون واسطه به شهرهایی مانند بندرعباس، کرمان، خوزستان، شهرهای استان فارس و استانهای غربی مراجعه کرده و توانسته بودند صدها تن گندم را برای قاچاق از کشور خریداری کنند.
گندم خام ایران معمولا به عراق و افغانستان قاچاق میشود و به محصولاتی مانند ماکارونی تبدیل و به کشورهای آسیای میانه صادر میشود. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان با بیان این که دلالان سال قبل از قاچاق گندم خوزستان به عراق بیش از 600 میلیارد ریال سود به جیب زدهاند، گفت: دلالان امسال نیز در ابتدای فصل برداشت، از شهرستان هویزه به خروج گندم به عراق اقدام کردهاند.
کیخسرو چنگلوائی با بیان این که متاسفانه سال گذشته برخی دلالان با ورود به بازار گندم استان و قاچاق آن به عراق موفق شدند از مابهالتفاوت قیمت آن، سود سرشاری به جیب بزنند، افزود: این سود سرشار امسال نیز دلالان و قاچاقچیان را به طمع انداخته است، به گونهای که اکنون اخباری به دست ما رسیده که هم اکنون گندم خوزستان از طریق شهرستان هویزه در حال قاچاق به عراق است و این در حالی است که سال گذشته نیز 350 هزار تن از گندمهای خوزستان مفقود شد.
وی با اشاره به این که یکی از راههایی که دلالان را در انجام کار خود موفق میکند؛ ایجاد شایعات در بین کشاورزان است، عنوان کرد: یکی از شایعاتی که امسال در بین کشاورزان دهان به دهان چرخیده، این است که هر کشاورزی که گندم بیشتری به دولت بفروشد، حسابش بررسی و ممکن است به قطع یارانهاش منجر شود که این موضوع باعث ایجاد نگرانی در بین کشاورزان شده است.
نگهداری غیر بهداشتی گندم ها
به گفته وی گندمهای خریداری شده از سوی دلالها در انبارها، در کنار کودهای شیمیایی و مصالح ساختمانی و به شکل غیربهداشتی نگهداری میشود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان تاکید کرد: حضور دلالها باعث میشود که محصول کمتری از گندم تولیدی به دست نهادهای تولید آرد و محصولات مربوط برسد و این امر سرانجام باعث زیانهایی مثل کاهش کیفیت نان در استان میشود، به همین دلیل جلوگیری از این عمل دلالان بسیار ضروری و واجب است.
چنگلوائی با اشاره به افزایش تولید گندم طی امسال گفت: بر اساس پیشبینیها، امسال یک میلیون و 224 هزار تن گندم از کشاورزان استان به صورت تضمینی خریداری میشود، در حالی که این رقم سال قبل فقط 730 هزار تن بود. ضمن این که بر اساس پیشبینیها تمام گندم تولیدی امسال کشاورزی استان به یک میلیون و 650 هزار تن خواهد رسید که این مقدار میتواند یک رکورد در کشور باشد.
وی با بیان این که یک میلیون و 224 هزار تن از گندم استان بهصورت تضمینی از کشاورزان خریداری میشود، تصریح کرد: مجموع ظرفیت خرید گندم استان دو میلیون تن است که یک میلیون و 158 هزار تن مربوط به تعاون روستایی و 680 هزار تن آن به سیلوهای خصوصی و دولتی شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 4 اختصاص دارد.
هرمز خواجوی، رئیس سازمان تعاون روستایی خوزستان در این زمینه گفت: از ابتدای فصل برداشت گندم تاکنون 157 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده که 140 هزار تن از این میزان را تعاون روستایی و 17 هزار تن را مرکز خرید شرکت غله و خدمات بازرگانی خریداری کرده است.
به گفته وی، روزانه به طور متوسط 22 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری میشود. این میزان در روزهای آینده که اوج برداشت است به 64 هزار تن در روز خواهد رسید. ضمن این که 136 میلیارد تومان از طلب کشاورزان بزودی پرداخت میشود.
خواجوی یادآورشد: کمبود امکانات و تجهیزات سردخانهای و فرآوری یکی از مشکلات و دغدغههای اصلی متولیان بخش کشاورزی است که بسیار مشکلساز شده است.
از سوی دیگر سیاوش حسینپور، رئیس شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 4 نیز یادآور شد: تولید گندم در خوزستان عملا بیش از انبارهای استاندار موجود در آن است؛ به گونهای که در شهرستانهای دشت آزادگان، سوسنگرد و هویزه که میزان زیادی گندم در این شهرستانها تولید میشود، مراکز خرید وجود ندارد.
عبدالحسن مقتدایی، استاندار خوزستان نیز در جلسه ستاد برداشت گندم از معاونت برنامهریزی استانداری و نیروی انتظامی استان خواست با نظارت بیشتر بر مناطق مرزی استان از خروج گندم از کشور جلوگیری کنند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد