تصمیم‌های تازه برای خروج زاینده‌رود از بحران

به گفته وزیر نیرو، این مصوبات در دو مرحله کوتاه و بلندمدت به کمک رفع بحران زاینده‌رود خواهد آمد.

به گزارش مهر ، حمید چیت‌چیان که در نشست مدیریت بحران استان اصفهان با حضور 30 نفر از نمایندگان اصناف کشاورزان سخن می‌گفت، افزود: مصوب شد ظرف چند سال آینده، آب صنایع استان اصفهان از طریق پساب شهرها تامین شود و صنایع دیگر از آب رودخانه‌ و چاه‌ها استفاده نکنند و از این آب فقط برای شرب اصفهان استفاده شود.

وی یادآور شد: عملیات تونل کوهرنگ 3 نیز تمام شده و کار فقط در بخش لاینیگ دنبال می‌شود و تا مهر امسال آبگیری خواهد شد.

چیت‌چیان با بیان این‌که من از شرایط به‌وجود آمده برای کشاورزان متاثرم و باید با همفکری و همراهی، آسیب‌ها را به حداقل رساند، تصریح کرد: در 10 سال گذشته و البته قبل از تشکیل این دولت، نشست شورای عالی آب فقط هفت بار تشکیل شده بود، در حالی که از ابتدای دولت یازدهم، این شورا شش بار تشکیل شده که سه نشست آن فقط به بحث زاینده‌رود اختصاص داشته است که این امر نشانگر عزم جدی دولت برای پیگیری مسائل مربوط به زاینده‌رود است.

وزیر نیرو با بیان این‌که در یکی از نشست‌های شورای عالی آب تصویب شد تا شورای هماهنگی آب زاینده‌رود تشکیل شود، گفت: پیش از پایان سال گذشته، دو نشست این شورا تشکیل و تصمیم‌های لازم اتخاذ شد که در این نشست‌ها مقرر شد اصناف کشاورزی با معرفی نمایندگان خود در این شورا حضور یابند.

چیت‌چیان با بیان این‌که در نشست شورای عالی آب مقرر شد تا صنعت برای فضای سبز در حوضه زاینده‌رود فقط از آبیاری تحت فشار استفاده کند و اگر به سمت اصلاح آبیاری تحت فشار نرود، وزارت نیرو آب را برای این بخش تامین نخواهد کرد، افزود: برنامه ما این است که در آینده حتی برای آبیاری فضای سبز مربوط به شهرداری نیز از پساب استفاده شود.

وی درباره برنامه‌های کوتاه‌مدت حوضه زاینده‌رود نیز یادآور شد: با توجه به این‌که در زمان کنونی بیشتر از 280 میلیون مترمکعب آب پشت سد زاینده‌رود نیست، با برنامه‌‌ریزی‌های صورت گرفته آب برای کشت پاییزه زارعان تامین می‌شود.

به گفته چیت‌چیان همچنین صندوق ویژه خسارت کشاورزان در استان اصفهان تشکیل می‌شود و برای رفع مشکلات در اختیار استاندار قرار می‌گیرد.

کشاورزانی که حاشیه‌نشین شدند

هفت سال است که زاینده‌رود با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند و این خشکی‌ها سبب مهاجرت کشاورزان به اصفهان و حاشیه‌نشینی آنها شده است.

عبدالرزاق محمدی که یک کشاورز باسابقه در منطقه حدفاصل فلاورجان، فولادشهر و نجف‌آباد است، با بیان این‌که کشاورزان منطقه ما تنها شغلی که بلدند کشاورزی است، می‌گوید: شاید فقط پنج یا 10 درصد آنها به‌دلیل مشکل آب بتوانند تغییر شغل داده و به شغل دامداری یا صنعتی بپردازند، ولی بیشتر آنها مجبورند برای یافتن شغل و گذران زندگی به شهرها یا شهرستان‌های اطراف بروند؛ این در حالی است که آنها بیمه نیستند و بیمه بیکاری نمی‌گیرند، اگر هم سرمایه داشته باشند، کار دیگری بلد نیستند.

وی می‌افزاید: یکی از تبعات اجتماعی این معضل این است که منطقه خالی و محل استفاده و تردد معتادان و همچنین خرید و فروش مواد مخدر شده است. از سوی دیگر کشاورزان هم در شهر به کارگران فصلی تبدیل شدند که در میدان‌های اصفهان منتظر می‌مانند تا بتوانند لقمه نانی به‌دست بیاورند.

به گفته وی، از تبعات دیگری که عاید مردم منطقه شده است، افزایش سن ازدواج و کاهش زاد و ولد است، زیرا درآمدی نیست که یک جوان بتواند خانواده تشکیل دهد و این تبعات بدی دارد، زیرا سرمایه‌داران به قیمت بسیار اندک زمین‌ها را می‌خرند و به نوعی سبک ارباب رعیتی قدیم راه افتاده است و کشاورزی که برای چهار یا پنج هکتار زمین‌هایش خمس و زکات می‌پرداخت، اکنون محتاج هزار تومان است.

محمدی به تضمینی نبودن خرید محصولات کشاورزان اشاره می‌کند و می‌افزاید: مثلا محصول پیازی که کیلویی 550 تومان برای کشاورز هزینه داشته است، 200 تومان از او خریداری می‌شود و از آنجا که این قیمت برای او صرف نمی‌کند، ترجیح می‌دهد مهاجرت کرده و اجاره‌نشینی و کارگری یا بیکاری را در شهر تجربه کند.

رضا چراغی، دیگر کشاورز اصفهانی با بیان این‌که سهم هر کشاورز شش ساعت آب است که این آب درآمدش با خرجش جور نیست و جواب هزینه‌ها را نمی‌دهد، می‌گوید: بنابراین کشاورز مجبور می‌شود که بچه‌هایش را به جای تحصیل به کارخانه بفرستد تا برای 12 ساعت، ماهانه 700 هزار تومان درآمد داشته باشد، که این هم کفاف خرجی خانواده را نمی‌دهد.

فولادگر، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان نیز با بیان این‌که اکنون بسیاری از کشاورزان بیکار اصفهانی به شهرها مهاجرت کرده‌اند، می‌گوید: این کشاورزان اکنون به شغل‌های کاذبی همچون سیستم بازیافت ورود پیدا کرده‌اند که از یک‌سو انتظاری که از شهر دارند برآورده نمی‌شود و از سوی دیگر با خرده‌فرهنگ‌هایی که در حاشیه‌ها ایجاد می‌شود، مشکل حاشیه‌نشینی پدید می‌آید و سکونتگاه‌های غیررسمی ایجاد می‌شود که به مشکلات شهرها می‌افزاید.

به گفته وی، در این‌گونه مهاجرت‌ها حتی اگر فرد تمکن مالی داشته و مشکل حاشیه‌نشینی نداشته باشد، به‌دلیل این‌که به جمعیت شهر افزوده می‌شود، با افزایش نامتوازن جمعیت روبه‌رو خواهیم شد که باز خدماتی که انتظار دارند، به آنها نرسیده و فقط به سیستم شهری تحمیل می‌شوند.

در پاییز و زمستان هم صرفه‌جویی کنید

در این میان مسئولان شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان نیز همواره مردم را به صرفه‌جویی در آب تشویق می‌کنند، زیرا به گفته آنها در صورت صرفه‌جویی نکردن با تهدیدات جدی در مورد کمبود آب شرب روبه‌رو خواهیم شد.

به گفته معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان، شرکت آب و فاضلاب استان اکنون اعتقادی به جیره‌بندی آب ندارد، ولی چون مصرف و تولید آب در توازن نیست، تابستان گذشته به انجام چنین کاری مجبور شدیم.

مجتبی قبادیان با اشاره به این‌که در سال‌های گذشته پیک مصرف فقط در تابستان بود و مشکل آب فقط در این فصل وجود داشت، می‌افزاید: اما در شرایط فعلی مشکل کمبود آب در پاییز و زمستان هم هست و اگر صرفه‌جویی انجام نشود، با تهدید مواجه خواهیم شد و برای توزیع و مصرف دچار چالش می‌شویم.

وی تاکید می‌کند: ما این کمبود آب را باید از دو طریق به تعادل برسانیم یا این‌که میزان آب را افزایش دهیم که این از طریق حوضه‌های دیگر مثل تونل سوم و بهشت‌آباد انجام خواهد شد که در کوتاه‌ مدت میسر نیست یا این‌که مصرف آب را مدیریت کنیم.