رسوایی غرب در ژنو 2

نخست سوریه و حامیان آن از جمله روسیه است. براساس گزارش‌های منتشره از یک سو نظام سوریه آمادگی کامل خود را برای حضور در ژنو2 اعلام داشته و ولید معلم وزیر امور خارجه سوریه در این نشست حضور خواهد یافت.

از سوی دیگر، متحدان سوریه شامل روسیه، جمهوری اسلامی ایران، چین و بسیاری از کشورهای جهان نیز به آمادگی خود جهت برگزاری نشست مذکور برای حل مساله سوریه و منطقه تاکید دارند.

از دیگر سو ائتلاف مخالفان سوریه شامل گروه‌های شبه‌نظامی و تروریستی حاضر در سوریه و نیز جریان‌های سیاسی خارج‌نشین است.

در کنار اینها کشورهای غربی، عربی و ترکیه قرار دارند که در طول سه سال گذشته برای نابودی سوریه هر اقدامی صورت داده‌اند. آنچه در ورای تحولات مربوط به ژنو 2 و چگونگی ایفای نقش حاضران در معادلات سوریه مشاهده می‌شود، نوع رفتارهای کشورهای غربی است که نشانگر نکاتی قابل توجه است.

کارنامه غرب نشان می‌دهد آنها با دستان خالی به انتظار ژنو2 نشسته‌اند، به‌گونه‌ای که بسیاری برگزاری ژنو 2 در مقطع کنونی را برابر با شکست این کشورها می‌دانند.

در حوزه نظامی و برتری بر نظام سوریه، گروه‌های تروریستی نتوانسته‌اند اهداف غرب را تامین کنند چنان‌که گزارش‌ها از جنگ داخلی این گروه‌ها در قالب داعش، النصره، ارتش آزاد، جبهه‌های اسلامی و... حکایت دارد و پیشروی‌های ارتش می‌رود تا پرونده تروریسم در سوریه را باطل کند.

در حوزه سیاسی نیز گروه‌های موسوم به ائتلاف معارضان سوریه در شرایط بحرانی به سر می‌برند، چنان‌که پس از نشست استانبول منابع خبری از جدایی 40 نفر از اعضای این گروه خبر دادند؛ هرچند آنها برای حفظ ظاهر بار دیگر الجربا را به ریاست خود برگزیدند.

در حوزه نظامی نیز دیگر کسی شنونده گفته‌ها و ادعاهای غرب علیه سوریه نیست و بسیاری از کشورها در کنار نظام سوریه قرار گرفته و حتی غرب را ریشه بحران‌های سوریه معرفی می‌کنند.

نکته بسیار مهم آن‌که کشورهای غربی براساس توافق‌های صورت گرفته میان آمریکا و روسیه مسئول آوردن معارضان به نشست ژنو2 هستند، اما تاکنون از تحقق این امر ناتوان بوده‌اند.

این در حالی است که روسیه توانسته به تعهد خود مبنی بر آوردن سوریه به مذاکرات عمل کند. این امر نشان می‌دهد که غرب حتی توان اعمال فشار بر گروه‌های معارض برای حضور در یک نشست را ندارد، چه رسد به این‌که بخواهد برای آینده سوریه برنامه‌ریزی کند.

با توجه به این شرایط، غرب تلاش دارد تا به هر نحوی شده بر رسوایی‌های خود در سوریه بویژه در قبال ژنو2 سرپوش گذاشته و چهره‌ای فاتح از خود به نمایش گذارد.

در این چارچوب غرب چند سناریو را در پیش گرفته است؛ نخست آن‌که غرب نشست‌های متعددی را برای اعمال فشار بر گروه‌های معارض جهت حضور در ژنو2 برگزار می‌کند، در حالی که همزمان از تهدیدات نظامی و مالی نیز بهره می‌گیرد.

برگزاری نشست ترکیه، اسپانیا، فرانسه و حتی سوق دادن نشست کویت مبنی بر کمک به مردم سوریه به سمت مسائل سیاسی، نمودی از این رفتارهاست. گزارش‌ها نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها، تحرکات گسترده‌ای را برای ورود گروه‌های معارض در ژنو2 در پیش گرفته‌اند؛ زیرا حضور نیافتن این گروه در ژنو2 در حالی که نظام سوریه حضور دارد، در اصل به منزله امضای غرب بر مشروعیت نظام سوریه و اقدامات آن است، حال آن‌که غرب به‌دنبال حذف مشروعیت نظام سوریه در این نشست بود.

غرب با ایجاد فضای حاشیه‌ای و تاکید بر ارائه پیش‌شرط برای حاضران در ژنو2 سعی دارد تا در کنار نتیجه‌گیری زودهنگام از مذاکرات و سوق دادن آن به سمت مطالبات خود،‌ متحدان سوریه را نیز حذف کند تا مانع از تقویت موقعیت دمشق در ژنو2 شود.

نمود عینی این امر را در اعلام پیش‌شرط‌های ساختگی و واهی نظیر لزوم پذیرش مفاد ژنو یک با محوریت حذف نظام سوریه برای حضور ایران در ژنو2 می‌توان مشاهده کرد.

گرچه غرب سعی دارد تا زیاده‌خواهی‌های خود را به ایران تحمیل کند، اما در کنار آن به دنبال محروم ساختن سوریه از متحدانی است که می‌توانند وزنه ژنو2 را به سمت دمشق سنگین کنند.

نکته دیگر این‌که غرب با فضاسازی رسانه‌ای سعی دارد چنان القا سازد که شرط حضور نظام سوریه در ژنو2، حضور گروه‌های معارض است تا با این بهانه ضمن سرپوش نهادن بر شکست خود در ایجاد اجماع در میان معارضان، طرح حذف نظام سوریه از نشست را اجرایی سازد؛ طرحی که براساس آن تلاش می‌شود تا به بهانه‌ نبود نظام سوریه و معارضان سناریوی غرب برای حذف اسد‌ از دولت انتقالی مورد بررسی قرار گیرد.

به عبارتی غرب سعی دارد بدون توجه به خواست مردم سوریه و صرفا براساس مطالبات و اهداف خود ساختار سیاسی آینده سوریه را چینش کند.

این در حالی است که گزارش دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد در مقطع کنونی 75 درصد مردم سوریه به اسد رای می‌دهند و ادعای غرب مبنی بر حذف اسد در دولت انتقالی صرفا برگرفته از خواست غرب و مغایر با خواست مردم است.

در مجموع می‌توان گفت پرونده ژنو2 اکنون به برگ رسوایی غرب مبدل شده؛ در حالی که با فضای رسانه‌ای و نیز تحرکات سیاسی به دنبال پنهان‌ کردن شکست خود است.

قاسم غفوری - جام‌جم