فرهنگ در «صدر»

سرعت در پیشرفت و بهره‌برداری از طرح‌های عمرانی تهران در سال‌های اخیر در حالی شتاب فزاینده‌ای گرفته است که این شتاب گرچه محاسن فراوانی دارد، اما گاهی غفلت‌هایی را هم با خود به همراه می‌آورد و شاهدیم که بزرگراه‌ها و تونل‌ها، این خزندگان سیمانی در کنار غول‌های آهنی یعنی آسمانخراش‌ها، هر روز از گوشه و کنار شهر سر بر می‌آورند و ما را بیشتر به یاد سهراب سپهری می‌اندازند که سال‌ها پیش در صدای پای آب گفته بود:

شهر پیدا بود

رویش هندسی سیمان، آهن، سنگ

سقف بی‌کفتر صدها اتوبوس...

این روزها وقتی از بزرگراه صدر عبور می‌کنم یا آرام و با حداقل سرعت به درون تونل رسالت، توحید و نیایش می‌خزم یا سیمان‌های قطور و زمخت بزرگراه امام علی(ع) را از شیشه‌های خودرو تماشا می‌کنم، جدای از افتخار به مهندسان و دانش بومی که در آنها موج می‌زند، با خود می‌گویم آیا واقعا نمی‌شد با قدری استفاده از ذوق، تجربه و توانایی هنرمندان، سردی و سختی این همه آهن و سیمان را صیقل داد؟!

روزانه چند صد هزار نفر از این بزرگراه‌ها و تونل‌ها عبور می‌کنند و ساعت‌ها وقت خود را در «ترافیک» یا به قول فرهنگستان زبان و ادب فارسی «شدآمد» می‌گذرانند که قطعا این همه آهن و سیمان بر روحیه آنها نیز تاثیرگذار خواهد بود و شهروندی که با انبوه دغدغه‌ها و نگرانی‌ها و استرس‌ها در شبانه روز روبه روست در میان هجمه این همه آهن و سیمان سردرگم و کلافه‌تر هم خواهد شد، در صورتی که همین مساله می‌تواند فرصتی بی‌بدیل برای مدیریت شهری باشد تا برخی پیام‌ها و مزیت‌های فرهنگی و هنری ما را به مردمش یادآوری کند و به تصویر بکشد، کاری که تا حدودی در قطار شهری(مترو) تهران و برخی ایستگاه‌ها انجام شده است که البته همان اندک هم با نوعی کج سلیقگی همراه است.

همه اینها در حالی است که در نخستین بند سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب سال 1389 تهیه پیوست‌فرهنگی برای طرح‌های مهم عمرانی الزامی شده است و باید از مدیریت شهری خواست تا به موضوع پیوست فرهنگی که در «صدر» برنامه توسعه آمده است توجه بیشتری صورت گیرد.

سینا علی‌محمدی - دبیر گروه فرهنگ و هنر