رویاهای اتمی آل‌سعود

این گزارش در نتیجه‌گیری خود این نکته را مطرح کرد که این اقدام می‌تواند در مخالفت با برنامه هسته‌ای ایران تعبیر شود و اکنون این احتمال وجود دارد که عربستانی‌ها خیلی سریع‌تر از ایران به چنین فناوری دست پیدا کرده باشند. این گزارش یک شب قبل از دور بعدی مذاکرات میان قدرت‌های جهانی و ایران در ژنو منتشر شد.

برخی به دلیل انکار هر دو طرف و نیز بسیاری ابهامات درباره منبع خبر شک و تردیدهای فراوانی درباره این گزارش ابراز کرده‌اند، اما تکذیب فوری این گزارش کمی احمقانه به‌نظر می‌رسید. با افزایش نگرانی‌های ریاض از سیاست‌های خاورمیانه‌ای واشنگتن مدتی است که مردم عربستان شاهد انتشار چنین اخباری هستند.

با آن‌که به نظر نمی‌رسد اطلاعات مربوط به این خبر از عربستان درز کرده باشد، اما یکی از برنامه‌ریزان ارشد ناتو که از وی نامی برده نشده به عنوان منبع اصلی خبر گفته است هرگونه انتقال موشک یا کلاهک‌های هسته‌ای پاکستان به عربستان با شیوه‌های آل‌سعود می‌تواند برای آمریکا ناخوشایند باشد. حتی قبل از شروع بهارعربی، ملک عبدالله پادشاه عربستان به ایران اتمی به عنوان یک عامل خطر می‌نگریست و چند سال قبل روزنامه گاردین نیز در مقاله‌ای فاش کرد که پادشاهی عربستان در گزارشی استراتژیک سه گزینه را در این باره مطرح کرده است:

اول دستیابی به توانایی هسته‌ای درداخل کشور. دوم اتحاد با یک ابرقدرت هسته‌ای برای حمایت از عربستان و سوم رسیدن به توافق‌نامه منطقه‌ای برای ایجاد خاورمیانه عاری از سلاح‌های اتمی.

در فوریه 2012 یک گزارشگر روزنامه لندن تایمز به نقل از یک مقام ارشد ناشناس در سعودی اعلام کرد که عربستان می‌تواند ظرف چند هفته موشک‌هایی با کلاهک‌های هسته‌ای حاضر و آماده را از خارج خریداری کند.

همکاری میان عربستان و پاکستان در برنامه هسته‌ای ریشه‌های عمیقی داشته و به اوایل سال‌های دهه 70 و موافقت ملک فیصل، پادشاه سعودی با سرمایه‌گذاری در بنای مسجدی که اکنون اصلی‌ترین مسجد اسلام‌آباد است، بر‌می‌گردد.

شکی وجود ندارد که مبالغ هنگفت دریافتی از ریاض برای ساخت مسجد از سوی ذوالفقارعلی بوتو، نخست‌وزیر وقت پاکستان برای برنامه غنی‌سازی اورانیوم پاکستان در اواسط سال‌های دهه 70 هزینه شده است.

هنگامی که وجود چنین تاسیساتی درسال 1979 افشا شد دیپلمات‌ها و روزنامه‌نگاران پی بردند که تنها عربستان می‌توانسته منبع اصلی برای پرداخت هزینه‌های چنین طرحی باشد.

عبدالقدیر خان رئیس برنامه هسته‌ای پاکستان که متهم به انتقال فناوری هسته‌ای به دیگر کشورهاست بتازگی در گفت‌وگویی اعلام کرد که او بیش از40 بار به ریاض سفر کرده و درگذشته نیز از سوی یکی از برادران ناتنی ملک عبدالله به او پیشنهاد پذیرش شهروندی سعودی داده شده بود.

در سال 1999 عبدالقدیر خان میزبان شاهزاده سلطان، وزیر دفاع عربستان در تاسیسات غنی‌ سازی اورانیوم در کهوته در حومه اسلام‌آباد به همراه نواز شریف، نخست‌وزیر وقت و ژنرال پرویز مشرف، فرمانده ارتش بود.

ژنرال مشرف چند ماه بعد از این بازدید در کودتایی نوازشریف را از قدرت برکنار و او را به عربستان تبعید کرد.

در این دیدار شاهزاده سلطان علاوه بر سانتریفیوژهای تاسیسات هسته‌ای یک مدل آزمایشی بمب هسته‌ای پاکستان را نیز مشاهده کرد. بسیاری ممکن است این‌گونه تصور کنند که سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا ازچنین تعاملاتی با خبر بوده‌اند، اما اطلاعات ایالات متحده از برنامه‌ریزی‌های نظامی عربستان هیچ‌گاه دقیق و کامل نبوده است.

به طور مثال عربستان در سال 1988 موشک‌های سی‌اس‌اس 2 را از چین تحویل گرفت و این درحالی بود که واشنگتن حتی از امضای این قرارداد که دوسال قبل صورت گرفته بود، اطلاعی نداشت.

این موشک‌ها بعدها از سوی ماهواره‌های ایالات متحده در یک سایت پرتاب موشک در جنوب ریاض شناسایی شد.

موشک‌های چینی با هواپیمایی غول‌پیکر به فرودگاه خصوصی در مزرعه شاهزاده سلطان منتقل شده بود. در آن زمان واشنگتن و دیگر پایتخت‌های غربی از آن واهمه داشتند که سعودی‌ها کلاهک‌ های هسته‌ای به دست آورده باشند، اما ریاض تاکید کرد که این موشک‌ها تنها دارای قدرت انفجاری متعارف هستند.

اختلافات اخیر عربستان با ایالات متحده در هفته‌های گذشته علی الظاهر با دیدار جان کری، وزیر خارجه آمریکا از ریاض حل و فصل گردیده است.

ترکی الفیصل، رئیس پیشین سرویس اطلاعاتی عربستان در ششم نوامبر در واشنگتن طی اظهاراتی عنوان کرد که دو طرف صریح و شفاف با یکدیگر صحبت کرده‌اند؛ اما اگر سعودی‌ها بر این باور باشند که ایران درپی دستیابی به سلاح هسته‌ای است، حتی گفت‌وگوهای رک و بی‌پرده نیز احتمالا سعودی‌ها را متقاعد به بازگشت نخواهد کرد. اکنون بهترین کار برای دولت اوباما امید به یافتن توافق با ایران در مذاکرات ژنو و متقاعد‌کردن تهران برسربرنامه هسته‌ای است.

منبع: فارین پالیسی 
مترجم: ایرج جودت