کشف پلاستیک در فضا

این نخستین کشف قطعی ترکیب سازنده پلاستیک بر سطح یک قمر یا سیاره‌ای غیر از زمین است. این مقدار جزیی از پروپیلن، در جو پایینی قمر تایتان توسط دستگاه طیف سنج مادون قرمز (CIRS) کاوشگر کاسینی که جنس و دمای سطح و جو را اندازه‌گیری می‌کند، کشف شده است.

این دستگاه اشعه مادون قرمز یا تشعشع گرمای ساطع شده از زحل و قمرهایش را به گونه‌ای که دست انسان گرمای یک آتش را احساس می‌کند، اندازه‌گیری می‌کند.

یکی از دانشمندان ناسا به نام نیکسان می‌گوید: ما هر روز با این ترکیب شیمیایی زندگی می‌کنیم ؛ در حقیقت این ترکیب همیشه در اطراف ما وجود دارد. این ترکیب شیمیایی به صورت زنجیره‌ای آن هم طولانی در هم تابیده می‌شود تا پلاستیکی به نام پلی‌‌پروپیلن ساخته شود. در واقع این ترکیب همان ماده سازنده ظروف پلاستیکی است که کد شماره 5 را برای بازیافت در زیر خود دارد و در هر فروشگاهی یافت می‌شود.دستگاه طیف سنج مادون قرمز قادر است تا گونه‌ای خاص از یک گاز در لایه‌های پایینی اتمسفر تایتان را از روی طیف بازتابی منحصر به فردش که به مانند اثر انگشت انسان برای آن گاز می‌ماند، شناسایی کند، اما چالش عملیات تشخیص در مجزا کردن این اثر از دیگر گازهایی است که در اطراف آن وجود دارد.

کشف این ترکیب شیمیایی، شکاف مبهمی را در مشاهدات تایتان پر می‌کند که به زمان فضاپیمای ویجر یک ناسا و اولین و تنها پرواز از نزدیک این قمر در سال 1359 بازمی‌گردد.

سفینه ویجر بسیاری از گازهای جو خرمایی رنگ تایتان را به عنوان هیدروکربن‌ها شناسایی کرد، موادی شیمیایی که عمدتا نفت و دیگر سوخت‌های فسیلی موجود در کره زمین را تشکیل می‌دهد.

محققان به کشف عناصر بیشتر و بیشتری در جو تایتان توسط دستگاه‌های مستقر در زمین و فضا ادامه دادند، اما پروپیلن همچنان از دید مخفی مانده بود تا این‌که در نهایت توسط داده‌های تحلیلی مفصل دستگاه طیف‌سنج مادون قرمز کشف شد.به گفته یکی از محققان دستگاه طیف‌سنج مادون قرمز، اندازه‌گیری کار بسیار مشکلی بود؛ زیرا اثرات ضعیف پروپیلن توسط عناصری مشابه با سیگنال‌ هایی بسیار قوی‌تر محاط شده است. این موفقیت باعث بالا رفتن اطمینان دانشمندان در کشف مواد شیمیایی بیشتری شد که مدت‌هاست در جو تایتان وجود دارد، ولی از نظر مخفی‌ مانده است.

طیف‌سنج بزرگ کاسینی، دستگاهی که ترکیبات اتمسفر تایتان را زیر نظر دارد، پیشتر تشخیص داده بود که احتمال وجود پروپیلن در جو بالایی این قمر وجود دارد، با این حال مشاهده قطعی صورت نگرفته بود.

رامین فتوت - جام‌جم