سهم اندک کودکان از هنر نمایش

به گزارش جام‌جم، هفته جهانی کودک در حالی فرارسیده است که هنوز هم سهم کودکان از هنر تئاتر در کشورمان محدود و اندک است.

تالار هنر به عنوان تنها سالن اختصاصی تئاتر کودک و نوجوان در کشورمان سالانه 22 تئاتر را روی صحنه می‌برد و حدود 30 هزار بازدیدکننده دارد که این آمار در مقایسه با جمعیت تهران رضایت‌بخش نیست و حکایت از آن دارد که تئاتر کودک و نوجوان به حمایت بیشتر و برنامه‌ریزی دقیق‌تری نیاز دارد.

شهرام کرمی، مدیر دفتر تئاتر کودک و نوجوان مرکز هنرهای نمایشی و مدیر تالار هنر درباره این موضوع به جام‌جم گفت: تالار هنر، تنها سالن اختصاصی و فعال نمایش کودک در تهران و حتی سراسر کشور است. قبول دارم که وجود یک سالن برای تئاتر کودک و نوجوان کم است و هر محله نیاز به یک سالن تئاتر کودک و نوجوان با حداقل استانداردها دارد.

او افزود: اکنون دو سالن بوستان و گلستان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان هم فعالیت‌ هایشان غیرمستمر شده است که این اتفاق خوبی نیست. به نظرم اگر این سالن‌ها مانند گذشته فعال شود و دیگر نهادها هم به کمک وزارت ارشاد بیایند، اتفاق خوبی رخ می‌دهد.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: وجود سالن هنر به عنوان سالن اختصاصی تئاتر کودک و نوجوان نشان از این دارد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کاری را که باید انجام داده و در شرایطی که پنج سالن جدی و استاندارد تئاتری در استان تهران دارد، یک سالن را به تئاتر کودک و نوجوان اختصاص داده است.

کرمی اظهار کرد: اگر شهرداری، کانون پرورش فکری و دیگر نهادها هم به میان بیایند و سالن‌های بیشتری برای تئاتر کودک و نوجوان در نظر گرفته شود، بسیاری از مشکلات حل می‌شود.

دبیر بیستمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان همدان، همچنین به آمارهای موجود از گروه‌های تئاتری کودک اشاره و بیان کرد: اکنون بیش از صد گروه تئاتری کودک و نوجوان وجود دارند که با شناسنامه هستند؛ ولی فضایی برای کار ندارند. این گروه‌ها متقاضی سالن برای اجرا هستند؛ اما تعداد سالن‌های ما محدود است و نمی‌توانند اجرایی داشته باشند.

او تاکید کرد: تئاتر کودک و نوجوان با این اوصاف باز هم در کشورمان فعال است و از سال گذشته تاکنون 128 کار در سراسر کشور اجرا شده است؛ اما با این حال اعتقاد دارم اگر فضای بهتری برای کار در این عرصه فراهم شود، فعالان این عرصه فعال‌تر می‌شوند و در مسیر رشد و اعتلای این نوع نمایش حرکت خواهند کرد.

کرمی در پایان سخنانش مشکل اصلی تئاتر کودک و نوجوان را ناشی از جدی گرفته نشدن این هنر از سوی مدیران فرهنگی و حتی خود هنرمندان دانست و اظهار کرد: متاســفانه هنــوز هم خیـــلی‌ فکر می‌کنند تئاتر کودک بچه بازی است! حتی رسانه‌ها هم همه حاشیه‌های مربوط به تئاتر بزرگسالان را پوشش می‌دهند، اما از کنار تئاتر کودک بسادگی می‌گذرند.

عرضه و تقاضا؛ مشکل بزرگ تئاتر کودک

حسن دادشکر، کارگردان پیشکسوت عرصه تئاتر کودک و نوجوان گفت: مشکل اصلی کل تئاتر کشور چه در عرصه کودک و نوجوان و چه بزرگسال مسأله عرضه و تقاضاست. اکنون تولیدکنندگان تئاتر زیاد هستند، اما بازاری برای کار کردن آنها وجود ندارد.

دادشکر ادامه داد: تئاتر کودک و نوجوان از سال 1349 در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز شد اما سرمایه‌گذاری خوبی برای این کار در کشور نشد و نهالی بود که از همان ابتدا عقیم ماند و در سیاست‌های فرهنگی دولت دیده نشد. تا زمانی هم که دولت به نقش گسترده تئاتر و تاثیر آن بر جامعه پی نبرد اوضاع به همین رؤس خواهد بود. مسئولان فراموش کرده‌اند که تئاتر، هنر اندیشه و حامل تفکر است.

این کارگردان تئاتر به بررسی نقش مخاطب در تئاتر پرداخت و اظهار کرد: مخاطب معضل دیگر ماست که خیلی هم بزرگ است. در عرصه تئاتر کودک این تهیه‌کننده است که دنبال مخاطب می‌دود و سعی می‌کند سالن تئاتر را پر کند. از طرف دیگر ما مخاطب کودک را خیلی آسان‌پسند و سطحی بار آورده و سلیقه‌اش را سطح پایین نگه داشته‌ایم. در نمایش‌های کودک و نوجوان که اجرا می‌شود، بازیگران از تماشاگران می‌خواهند، پفک بخورند و دست بزنند. آهنگ‌های شش و هشت هم پایشان به تئاتر کودک باز شده است.

دادشکر درباره علل بروز این اتفاق در تئاتر کودک و نوجوان گفت: تئاتر کودک و نوجوان افراد خوش فکر زیاد دارد، اما بازار و شرایط کار در آن فراهم نیست، چون بودجه کافی برایش در نظر گرفته نمی‌شود. بگذارید رک بگویم تئاتر کودک و نوجوان ویترینی شده است.

این کارگردان درباره نقش جشنواره‌ها هم ‌افزود: تئاتر کودک و نوجوان فقط به برکت وجود جشنواره‌ها سر پا مانده است؛ اگر همین جشنواره‌ها نباشند با یک تلنگر کوچک فرو می‌ریزد؛ چون هیچ کار زیرساختی و زیربنایی برای آن انجام نشده و پایه‌هایش سست است.

زینب مرتضایی‌فرد‌ -‌ گروه فرهنگ و هنر