تحولات سوریه از پنجره روابط تهران - واشنگتن

در همین راستا، روزنامه گاردین روز گذشته در گزارشی به قلم «شرلی ویلیامز» رهبر سابق لیبرال دموکرات‌ها در مجلس اعیان انگلیس، با اشاره به ضرورت در نظر گرفتن نقش ایران در یافتن راهکاری برای پایان دادن به درگیری‌ها در سوریه، نوشته است «غرب باید به خاطر سوریه از تلاش برای منزوی کردن ایران دست بردارد» یا روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارشی به قلم «رابرت ورث» تلاش کرده است تا پیوندی میان بحران سوریه و پرونده هسته‌ای ایران برقرار کند.

فارغ از این‌که این دست تحلیل‌های رسانه‌ای تا چه اندازه مبتنی بر واقعیات معادلات بین‌المللی است و این رسانه‌ها در ارائه تحلیل‌های خود به چه میزانی با استفاده از موضوعات جهانی به دنبال رقابت‌های داخلی هستند، این مهم را نباید در نقد و بررسی مطالب منتشر شده در رسانه‌های غربی طی روزهای اخیر که بحران حمله احتمالی نظامی به دمشق به اوج خود رسیده از نظر دور داشت که آنچه در تمامی این موضع‌گیری‌ها مشترک است، اذعان به نقش کلیدی تهران در ثبات منطقه و ظرفیت‌های بالای جمهوری اسلامی ایران برای کمک به برقراری صلحی فراگیر در خاورمیانه است.

این همان نکته‌ای است که تمامی طیف‌های درگیر در پرونده بحران سوریه بر سر آن اجماع داشتــــه و ورای اختلاف نظرها در قبال چگونگی مواجهه با این پرونده، به آن اذعان دارند.

همین نقش کلیدی تهران در معادلات منطقه‌ای است که باعث می‌شود تحلیلگر گاردین در گزارش روز سه‌شنبه خود بنویسد: «با توجه به این‌که ایران نقشی اساسی در منطقه ایفا می‌کند و کلید اصلی برای رسیدن به راهکاری دیپلماتیک در سوریه به شمار می‌رود، بسیار تعجب‌آور است که در نشست هفته قبل پارلمان در مورد سوریه، بجز «روری استوارت» نماینده محافظه‌کار، دیگران بندرت نامی از ایران به میان آوردند... ایران خود بزرگ‌ترین قربانی حملات شیمیایی است و در جنگ با عراق ده‌ها هزار نفر از جوانان این کشور کشته شدند که تسلیحات شیمیایی عامل مرگ بسیاری از آنها بود و غرب هم هیچ‌گاه استفاده از این تسلیحات را محکوم نکرد.»

او با اشاره به همین موقعیت تهران، به دولتمردان غربی پیشنهاد می‌دهد که «رئیس‌جمهور ایران باید پاسخی سازنده از غرب دریافت کند.»

اکنون آنچه رسانه‌های غربی از آن به عنوان «فرصتی کوتاه برای دستیابی به توافقی سیاسی» نام می‌برند؛ یعنی فرصتی که اوباما برای اخذ مجوز از کنگره برای حمله نظامی به سوریه دارد، همان کلید گمشده بحران سوریه است که اوباما با استفاده از آن می تواند به نقش ایران در حل این بحران توجه ویژه ای کند.

با این حال برخی نخبگان سیاسی در غرب تلاش دارند با استدلال‌های تحریک‌آمیز به بحران دامن بزنند، چنان که دیروز نیویورک تایمز با تاکید بر این‌که «اگر ایالات متحده به خط قرمزی که خود تعیین کرده پایبند نباشد، ایران احساس می‌کند که آمریکا ضعیف است و به تلاش‌هایش در زمینه تولید سلاح هسته‌ای می‌افزاید»، تلاش کرد اهمیت دست یافتن به یک راه حل سیاسی با کمک ایران را برای برون رفت از بحران سوریه زیرسوال ببرد.سیاستی که تاکنون نتیجه‌ای جز بی‌ثبات شدن منطقه، قتل و خونریزی و رشد روزافزون تروریسم که دامنگیر کشورهای غربی نیز خواهد شد، دربر نداشته است.

رسانه‌های غربی اکنون در آستانه سالروز یازدهم سپتامبر نباید از یاد ببرند که دمیدن بر آتش تروریسم و جنگ و ناامنی بین‌المللی، نتیجه‌ای جز گسترش دامنه تهدیدات جهانی دربر نداشته و اکنون وقت آن رسیده تا واشنگتن با نگاهی واقعگرایانه، به ظرفیت‌های بالای تهران برای عبور دادن منطقه از بحرانی که اکنون با آن دست به گریبان است، توجه کند و به تعبیر «شرلی ویلیامز» تحلیلگر گاردین، «اراده ایران برای ایفای نقشی سازنده در جهت دستیابی به راهکاری سیاسی در سوریه» را دست کم نگیرد.

مصطفی انتظاری‌ هروی - گروه سیاسی