حرکت برخلاف اراده ملت‌ها

گویی کشتی بهار عربی روی امواج سلفی‌گری و افراط‌گرایی در حرکت است؛ گروه‌هایی که تنها هدف‌شان تخریب چهره اسلام است.

این گروه‌ها حتی چهره انقلاب‌های مردمی را نیز زشت کرده و آن را از اهداف و آرمان‌هایی که مردم به دنبال آن بودند و می‌خواستند مشکلات اجتماعی و اقتصادی‌شان از این طریق حل شود، دور کرده‌اند.

متأسفانه گروه‌های افراطی با حمایت قدرت‌های خارجی این حرکت‌ها و خیزش‌ها را به سمت درگیری‌های داخلی کشاندند. این در حالی است که منطقه خاورمیانه پس از قرن‌ها دخالت خارجی نیازمند صلح، آرامش و همزیستی مسالت‌آمیز در کنار یکدیگر بود.

ملت مصر هم‌اکنون تقلا می‌کند تا انقلاب خود را برگرداند و بحران کنونی کشورش را با شیوه‌ای دموکراتیک و صحیح حل کند. در تونس نیز حرکتی مردمی به راه افتاده و به دنبال همان نتایج است.

فرآیند‌های تغییر در جهان گاه با موفقیت و در برخی مواقع با ناکامی مواجه بوده است. اگر به تاریخ رجوع و خاطرات دهه 90 قرن گذشته و سرنوشت تغییر در اروپای شرقی را مرور کنیم، درمی‌یابیم که عملیات انتقال دموکراتیک از نظام سوسیالیستی در کشورهایی چون رومانی، مجارستان و بلغارستان انجام گرفت و اروپا نیز در تسریع این روند کمک شایانی کرد و اکنون امنیت و آرامش کشورهای اروپای شرقی، بخش مهمی از امنیت قاره سبز و شکوفایی سیاسی اروپا به‌شمار می‌رود.

البته آنچه برای ما اهمیت دارد این است که بسیاری از دولت‌ها و نظام‌های سیاسی در منطقه خاورمیانه، معنای تغییر را درک نمی‌کنند و بسیاری از حکومت‌ها در کشورهای عربی تلاش می‌کنند حق ملت‌های خود در تغییر سرنوشت را مصادره کرده و حرکت‌های مردمی را به نفع خود رقم بزنند. این رویکرد را در تحولات سال‌های اخیر عراق نیز تجربه‌کرده‌ایم.

در برخی کشور‌های عربی همچون مصر، تونس و لیبی که ملت‌ها قیام کرده و حکومت‌های دیکتاتور خود را ساقط کردند، مسیر متفاوتی را طی کرده و همچون انقلاب‌ها و تغییرات سیاسی موفق (به طور نمونه رخدادهای اروپای شرقی پس از فروپاشی شوروی سابق) به سمت و سوی صحیحی حرکت نمی‌کنند.

در کشور‌های اروپای شرقی، تغییرات در نظام‌ها و حکومت‌ها عاملی برای ثبات و شکوفایی کشورهای مذکور و امنیت و ثبات منطقه اروپای شرقی بود. ولی بر خلاف انتظار در سرزمین‌های عربی، به دلیل دخالت‌های شدید خارجی و رویارویی احزاب سیاسی و این که هر گروهی خواهان آن است که نتایج صندوق‌های رأی تابع نظر و دیدگاه سیاسی خود و همفکرانش باشد نتایج انقلاب‌ها و خیزش‌های عربی مطلوب نبوده است.

مسأله دیگری که در ناموفق بودن خیزش‌های عربی در کشور‌هایی همچون مصر و تونس موثر و تعیین‌کننده بوده است،‌ کشاندن ملت‌ها به آشوب و رویارویی با یکدیگر است تا تصویری ناپسند از دموکراسی ارائه شود. متأسفانه این اقدام با بروز فتنه‌های قومی و مذهبی توام شده و به درگیری‌ها و ستیز‌های داخلی و نژادی دامن زده است، مساله‌ای که هم‌اینک در برخی کشورهای منطقه شاهد آن هستیم.

منبع: روزنامه البیان چاپ عراق
مترجم: محمدجواد گودینی