برای ناخدا ناصر

تاریخ فرهنگ و هنر ایران باید پاسخگوی انزوای تقوایی و افراد دیگری چون او باشد. اندک منتقدان و مخالفان تقوایی اغلب از واژه‌هایی چون وسواس بیش از حد در مرحله تولید و ساخت یک فیلم اشاره می‌کنند. البته عجیب هم نیست که در زمانه ساخت فیلم‌های بزن‌دررویی و تولید گاه دو هفته‌ای یک فیلم سینمایی این ویژگی به عنوان پاشنه آشیل و نقطه ضعف این فیلمساز تعبیر شود. این از بضاعت پایین سینمای ماست که شرایط، امکانات و محیط امنی را برای مفاخر خود فراهم نمی‌کند و باعث می‌شود علاقه‌مندان هنر هفتم و آثار تقوایی حسرت تمام نشدن دو پروژه بزرگ «زنگی و رومی» و «چای تلخ» را بخورند. یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت و غبطه‌برانگیز تقوایی که متاسفانه امروز نزد بسیاری از کارگردان‌ها محلی از اعراب ندارد، همنشینی مدام او با سرچشمه تمام نشدنی ادبیات است. تقوایی در همه کارنامه به لحاظ کمیت کوتاه و از نظر کیفیت پربارش، با هوشمندی تمام سراغ داستان‌هایی رفت که ظرفیت مناسبی برای پرداخت تصویری و سینمایی داشتند و انصافا هم در مرحله ساخت با چیره‌دستی و مهارت او به آثاری ماندگار تبدیل شدند. از مجموعه خاطره‌انگیز «دایی جان ناپلئون» نوشته ایرج پزشکزاد و «آرامش در حضور دیگران» نوشته غلامحسین ساعدی تا «نفرین» نوشته میکا والتاری و «ناخدا خورشید» که با برداشتی آزاد از رمان «داشتن و نداشتن» ارنست همینگوی ساخته شد. تقوایی البته در همه سال‌های غیبتش در سینما بیکار نبوده و در زمینه عکاسی و تدریس فیلمنامه‌نویسی فعال بوده و تجربیات گرانبهایش را در اختیار جوانان قرار می‌دهد. امید است با تغییر و تحولات فرهنگی و رویکرد مثبت مسئولان سینمایی شاهد بازگشت چهره‌های کاربلد غایب نسل‌های مختلف باشیم. علاقه‌مندان سینما تا وقتی ناصر تقوایی هست و قلم و اندیشه‌اش نفس می‌کشد، فقط به مرور خاطرات سینمایی او رضایت نخواهند داد؛ بلکه دوست دارند «ناخدا خورشید» دوباره هدایت «کشتی یونانی» را در دست گیرد.