وقتی دروغگو در آتش اعتیاد می‌سوزد

از بچگی در گوشمان خواندند که دروغگو دشمن خداست و اگر دروغ بگوییم می‌رویم جهنم؛ ولی با این‌همه خیلی‌هایمان آنقدر از همان دوران از عواقب تلخ بیان واقعیت ترسیدیم که هنوز هم گاهی از گفتن حقیقت وحشت می‌کنیم و این نشان می‌دهد گوشه‌ای از خاطرات کودکی‌مان با ترس از به زبان آوردن حقیقت مخدوش شده است.

کد خبر: ۵۴۰۰۴۹

اما روی تلخ‌تر ترس از گفتن حقیقت در کودکان یا نوجوانان این است که گاهی این خطا به قیمت گزافی برای آنها و والدین‌شان تمام شود؛ قیمتی به بزرگی از دست‌دادن سلامت جسمی و روحی یک نوجوان در بحرانی‌ترین و حساس‌ترین مقطع زندگی‌اش، از دست‌رفتن آبرو و شاید تغییر همیشگی سرنوشت یک خانواده.

بعضی روان‌شناسان تلاش‌شان را بر ارائه راهکارهایی برای افزایش آگاهی والدین درباره اعتیاد نوجوانان‌شان معطوف کرده‌اند تا والدین بتوانند اشتباهاتشان را در شناخت اعتیاد فرزندانشان کاهش دهند؛ چراکه اولین قدم برای درمان موثر و زود هنگام اعتیاد فرزندان، تمیزدادن دروغ از واقعیت در میان گفته‌های فرزندان است.

همین موضوع باعث شده است این متخصصان با تاکید بر این‌که اکثر نوجوانان به پیامدهای دروغگویی خود توجه نمی‌کنند و نگرانی در مورد آینده نیز آنها را از این کار باز نمی‌دارد، روش‌هایی را برای مقابله با دروغگویی فرزندان‌شان در برابر پیامد ‌مصرف مواد به کار بگیرند.

چرا نگرانی؟

شاید یکی از اصلی‌ترین موانع ارتباطی میان والدین و فرزندان، نبود فضای دوستانه و رفاقت‌آمیز برای صحبت‌کردن است؛ فضایی که در آن فرزندان بدون ترس و نگرانی از نوع واکنش والدین خود از ترس، نگرانی و دلواپسی‌هایشان صحبت کنند.

نکته مهم این است رفتارهای محتاطانه فرزندان می‌تواند نشانه وجود مسائل جدی باشد که والدین نباید از آن غافل بمانند، اما بهتر است گفت‌و‌گو با فرزند خود را با طرح پرسشی درباره موضوعی خاص که باعث نگرانی نوجوان‌شان شده است، آغاز کنند و سپس آماده شنیدن شوند.

این طبیعی است که با پی‌بردن به این‌که فرزندتان درباره مصرف مواد دروغ می‌گوید، عصبی و خشمگین شوید و به نوعی احساس گناه کنید، اما با کنترل این حالت‌ها می‌توانید به فرزندتان بیشتر کمک کنید. شاید پیش از هر واکنش عصبی بهتر باشد از دلایل دروغگویی فرزندتان و این‌که دقیقا چه چیزی در حال اتفاق افتادن است، اطلاع پیدا کنید.

از اعتماد، احساس مسوولیت بسازید

این درست است که دروغگویی بی‌اعتمادی می‌آورد، اما گسسته‌شدن زنجیر اعتماد میان والدین و فرزندان کمکی به تشخیص و درمان اعتیاد فرزندشان نمی‌کند؛ تنها راه رسیدن به درمان موثر، افزایش ارتباط والدین و فرزند و ایجاد فضای امن میان آنهاست.

بهترین توصیه روان‌شناسان به والدین در چنین شرایطی آن است که تحت تاثیر دروغ‌های فرزندشان، نسبت به آنها کاملا بی‌اعتماد نشوند و با جلب اعتماد فرزند فضایی مهیا کنند تا بتوانند همچنان با نوجوانشان گفت‌و‌گو و در او احساس مسوولیتی از جنس اعتماد ایجاد کنند.