چون و چرا بر سر ساخت شهرک طلا در اصفهان

یک عضو شورای شهر اصفهان در این باره می‌‌گوید: براساس ‌تصمیم شورای شهر اصفهان، این کارگاه‌ها به دلیل آلایندگی و نوع فعالیت آنها که تناسبی با مرکزیت شهر و مکان‌های پرتردد ندارد، در زمره مشاغل مزاحم محسوب شده و باید به خارج از شهر منتقل شوند.

به گفته نصر اصفهانی، با آن که همه مسئولان شهری بر ساماندهی، کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی و رفع مزاحمت‌های شهری کارگاه‌های طلا‌سازی اجماع‌نظر دارند، ولی متاسفانه هنوز خبری از آغاز عملیات ساخت شهرک طلا نیست و به نظر می‌‌رسد وجود مباحثی چون تامین امنیت تولیدکنندگان این صنف در محل پیش‌بینی شده برای ساخت شهرک از دلایل اصلی تاخیر در روند اجرایی این طرح باشد؛ غافل از این که اگر این طرح اجرایی شـــود طلا در اصـــفهان واقعا صنعتی شده و مسئولان تامین امنیت مردم برای امنیت تولیدکنندگان و کارگاه‌های مستقر در آن شهرک هم چاره‌ای خواهند اندیشیـــد و جای نگرانی نیست.

عامل توسعه خوشه صنعت طلای استان اصفهان نیز با تائید گفته‌های نصر اصفهانی، معتقد است با احداث این شهرک، طلای اصفهان عملا صاحب صنعت خواهد شد و می‌‌تواند جایگاهش در عـرصه اقتصادی کشور را تحکیم بخشد.

حجت سلمان‌زاده می‌افزاید: براساس آمار تخمینی، بالغ بر 2000 کارگاه طلاسازی در استان اصفهان وجود دارد که 90 درصد آنها در شهر اصفهان و اغلب در مرکزیت این شهر بخصوص در خیابان‌های عبدالرزاق، چهارباغ و اطراف میدان نقش‌جهان واقع شده‌اند که با انتقال آنها به شهرک طلا هم فعالیت‌هایشان قالب صنعتی خواهد گرفت و هم برای پساب‌های این کارگاه‌ها با احداث تصفیه‌خانه صنعتی چاره‌ای اساسی اندیشیده می‌شود.

گفته‌های سلمان‌زاده ‌در حالی است که به خاطر تاخیر در روند احداث این شهرک سال‌هاست مواد اسیدی این کارگاه‌ها وارد فاضلاب شهر اصفهان می‌شود و طلا در کارگاه‌هایی چرخه تولیدی خود را می‌گذراند که اغـلب بدون تصفیه‌های هوا هستند.

به گفته عامل توسعه خوشه صنعت طلای استان اصفهان، فعالان این صنف و اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلا و جواهرات اصفهان باید به صورت جدی‌تر پیگیر احداث این شهرک می‌‌شدند‌، اما این کار را نکردند و اکنون این طرح صرفا مرحله طراحی، مطالعات و امــکان‌سنجی را پشت‌سر گذاشته و منتظر تصویب نهایی است.

وی می‌افزاید: زمینی که برای ساخت این شهرک در نظر گرفته‌اند در اختیار شرکت عمران و مسکن ایران‌، یعنی بخش خصوصی است و در تفاهم‌نامه‌ای که امضا شده قرار است، ساخت شهرک با مشارکت بخش خصوصی و با پیگیری اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلای اصفهان انجام شود و مجوز‌ها را نیز شرکت شهرک‌های صنعتی استان آماده کند که پیرو این مهم، مشاوری برای بحث طراحی، مطالعات و امکان‌سنجی تعیین شده، کار خود را آغاز کرده، نتایج حاصل از مطالعات اولیه را یک ماه پیش تحویل داده و سه بخش درگیر در ساخت این پروژه این مطالعات را واکاوی و بررسی کرده‌اند تا طبق وعده مشاور، هفته آینده نسخه نهایی «مطالعات و امکان‌سنجی و طراحی شهرک» برای تصویب ارائه و در جلسه‌ای که در خود زمین شهرک برگزار می‌شود در صورت توافق بر سر کلیت‌ها مرحله اخذ مجوزهای قانونی و ساخت توام آن آغاز شود.

سلمان‌زاده، با بیان این که بخشی از مراحل اخذ مجوز‌ها سپری شده است، ادامه می‌دهد: از قبل قرار بود این شهرک به صورت دولتی و بر مبنای ساز و کاری که در شرکت شهرک‌های صنعتی این استان وجود دارد احداث شود، اما بعد تصمیم گرفتند شهرک خصوصی ساخته شود که مسلما مجوزها هم باید به نام بخش خصوصی گرفته شود که بیش از سه ماه طول نمی‌کشد.

وی در پاسخ به این که چرا جانمایی این شهرک سه مرتبه تغییر کرده است، نیز توضیح می‌دهد: تغییر چند باره محل این شهرک به اوایل کار بازمی‌گردد، اما بر مبنای نیاز‌سنجی انجام شده بهترین منطقه همان زمین مجاور شهرک صنعتی جی است که با رفع اختلاف دو ارگان دولتی بر سر مالکیت آن، 28 هکتار از 90 هکتار زمین اختصاص یافته به این شهرک در فاز اول ساخته می‌شود.

اما کارشناسان محیط زیست، جانمایی اصولی برای ساخت چنین شهرکی را ضروری می‌دانند چراکه فاصله زمین در نظر گرفته شده برای این شهرک تا شهر اصفهان 50 کیلومتر است و از دیدگاه قوانین محیط زیست، فاصله مطلوبی به منظور دور بودن شهر از آلاینده‌ها نیست، اما چون طرح مصوبه دولت را دارد محیط زیست هم ملزم به تائید آن شده است.

رجبعلی قاسمی، معاون محیط زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط زیست این استان نیز در این باره می‌گوید: این مصوبه از مصوبات دور نخست سفر رئیس‌جمهور به اصفهان است که صادر شده و این اداره کل باید مجوز آن را بدهد، اما اجازه ساخت این شهرک در گرو احداث تصفیه‌خانه برای پساب کارگاه‌های تولیدی است که در آن مستقر می‌شوند.

ولی غیر از بحث تصفیه‌خانه، تامین امنیت و ترغیب تولید‌کنندگان برای استقرار در این شهرک نیز ازجمله مواردی است که اگر مسئولان امر به آن توجهی نداشته باشند فلسفه شکل‌گیری این شهرک کاملا زیر سوال می‌‌رود‌ هر چند عامل توسعه خوشه صنعت طلای استان اصفهان اطمینان می‌دهد که مقوله امنیت و اتخاذ سیاست‌های اقناع‌سازی مورد توجه سه بخش درگیر در پروژه ساخت این شهرک بوده است.وی می‌گوید: این شهرک به خاطر مباحث امنیتی به صورت کاملا محصور و سرپوشیده احداث می‌شود و در ‌واقع مجتمعی است که ‌بخش‌های مختلفی چون کارگاه‌های تولیدی، بخش فروش، بخش اداری، بخش نمایشگاهی و... را در بر‌می‌گیــرد و‌ ورودی‌های آن
ـ به مجتمع و کارگاه‌ها ـ به طور دقیق و با تدابیر امنیتی کنترل می‌شود. از سویی دیگر اتحادیه سازندگان و فروشندگان طلای اصفهان وعده داده است که از ابزارهای مناسب برای ترغیب مسئولان کارگاه‌های تولیدی بهره ببرد. ابزارهایی که هم قانونی‌اند و هم تشویقی ـ حمایتی.

بسیاری از صاحبان کارگاه‌های تولیدی معتقدند باید به بازار فروش نزدیک باشند تا بازارشان رونق بگیرد؛ از سویی تامین امنیت آنها در طول مسیر رفت و برگشت کاری است دشوار که بی‌حادثه هم نیست؛ علاوه بر آن بسیاری از شاغلان کارگاه‌های تولیدی این شهر توانایی مالی کافی برای خرید واحد‌های صنعتی را ندارند ‌که هم‌اینک هم در کارگاه‌های اجاره‌ای کار می‌کنند، از این رو ابزار تشویقی هرچند موثر اما کارا نیست و چه‌بسا به کار بردن ابزار قانونی منجر به شکل‌گیری نوعی مقاومت و واکنش در بین فعالان این صنف می‌شود و عملا هدف از ساخت این شهرک را زیر سوال می‌‌برد.

آسیه اسدپور / جام‌جم اصفهان