خزر کوچک‌تر می‌شود

پژوهشگر حوزه دریا گفت: افت تراز آب خزر پدیده‌ای تاریخی است که در گذشته نیز رخ داده اما شدت و سرعت آن در دهه‌های اخیر نگران‌کننده شده است.

کد خبر: ۱۵۲۴۷۴۵

به گزارش جام جم آنلاین مازندران ،دریای خزر بزرگ‌ترین دریاچه جهان با تهدیدی جدی در زمینه کاهش سطح آب مواجه است؛ پدیده‌ای که بنا بر پیش‌بینی‌های علمی می‌تواند تا پایان قرن جاری منجر به کاهش ۹ تا ۱۸ متری سطح آب و از دست رفتن حدود یک‌چهارم مساحت این پهنه آبی شود.کارشناسان هشدار داده‌اند که این روند نه‌تنها پیامدهای زیست‌محیطی گسترده‌ای در پی دارد، بلکه زندگی میلیون‌ها نفر در استان‌های شمالی ایران را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد. همایون خوشروان پژوهشگر حوزه دریایی در همین خصوص، اظهار کرد: افت تراز آب خزر پدیده‌ای تاریخی است که در گذشته نیز رخ داده اما شدت و سرعت آن در دهه‌های اخیر نگران‌کننده شده است.

گرمایش زمین و کاهش بارندگی؛ دو عامل کلیدی

وی افزود: دریای خزر به‌دلیل ماهیت بسته خود به شدت تحت تأثیر ورودی آب از رودخانه‌ها و میزان بارندگی در حوضه آبریز قرار دارد. این پژوهشگر حوزه دریایی تصریح کرد: کاهش بارش‌ها و افزایش دمای هوا موجب شده میزان تبخیر از سطح دریا به دو تا سه برابر ورودی آب برسد و این عدم تعادل رفتار نوسانی خزر را به سمت پسروی سوق داده است.

تبعات فراتر از محیط زیست

خوشروان با اعلام اینکه کاهش سطح آب خزر تنها یک تهدید زیست‌محیطی نیست، خاطرنشان کرد: خشک شدن تالاب‌های ساحلی مانند انزلی و میانکاله، افزایش بیابانی‌زایی در مناطق جنوب شرقی ساحل و شکل‌گیری کانون‌های گردوغبار در محدوده گمیشان تا بندر ترکمن ازجمله پیامدهای ملموس این پدیده هستند. وی یادآور شد: این تغییرات می‌توانند اقتصاد محلی، کشاورزی و سلامت عمومی را به خطر بیندازند.این پژوهشگر حوزه دریا بیان کرد: در حالی که برخی گمانه‌زنی‌ها نقش سدسازی روسیه در سرشاخه‌های رودخانه ولگا را عامل پسروی خزر می‌دانند که این ادعا فاقد پشتوانه علمی است درحالی‌که کشور روسیه خود بیشترین آسیب را از کاهش سطح آب خواهد دید، چرا که سواحل شمالی خزر کم‌عمق‌تر و آسیب‌پذیرتر هستند.

فرصت در دل بحران

خوشروان گفت: با وجود تهدیدهای گسترده برخی کارشناسان معتقدند پسروی آب می‌تواند فرصت‌هایی برای توسعه اکوسیستم‌های خشکی، کشت گیاهان ماسه‌دوست و گسترش گردشگری ساحلی فراهم کند. وی خاطرنشان کرد: مدیریت صحیح و سازگار با طبیعت می‌تواند این تهدید را به بستری برای توسعه پایدار تبدیل کند.این پژوهشگر حوزه دریا با اشاره به اینکه چندین توافق‌نامه زیست‌محیطی و حقوقی در سطح بین‌المللی میان کشورهای ساحلی خزر از جمله کنوانسیون تهران و توافق‌نامه‌های همکاری در زمینه هواشناسی و حفاظت از اکوسیستم‌های ساحلی به امضا رسیده است، اضافه کرد: با این حال کارشناسان بر این باور هستند اجرای عملی این توافق‌ها و پایبندی کشورها به تعهدات‌شان شرط اصلی برای حفظ پایداری دریای خزر در دهه‌های آینده خواهد بود.