مقاومت تمام نشدنی
توافق شرمالشیخ میان حماس و رژیم صهیونیستی، مسیر اجرای بخش اول طرح آتش‌بس دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در باریکه غزه را گشود. در راستای همین روند تا ظهر دیروز، ارتش اسرائیل از خط آبی یعنی از خانیونس در جنوب تا شهر غزه در شمال کرانه شرقی مدیترانه خارج شد.
طبق این توافق، اکنون نظامیان صهیونیست در خط زرد، یعنی بیرون شهرهای نوارغزه مستقر شدند. انتظار میرود ظرف ۷۲ ساعت آتی، ۴۵ اسیر باقیمانده اسرائیلی با حدود ۲۰۰۰ فلسطینی تبادل شوند تا راه مذاکره برای بخش دوم طرح آتش‌بس حول محور آینده سیاسی ــ نظامی باریکه غزه شکل بگیرد.درهمین راستا، متن سخنرانی محمد ضیف، فرمانده گردان‌های شهید عزالدین قسام (شاخه نظامی حماس)قابل توجه است که آغاز یک عملیات نظامی با نام «طوفان الاقصی» را اعلام می‌کند و دلایل، اتهامات علیه رژیم اسرائیل و فراخوان به بسیج و مقاومت را تشریح می‌کند.
محمد ضیف در نامه ۸ اکتبر خود رسما آغاز عملیات «طوفان الاقصی» علیه رژیم صهیونیستی را اعلام کرد.او اسرائیل را متهم به اشغال سرزمین، کشتار غیرنظامیان، نقض حقوق بشر و هتک حرمت مسجدالاقصی دانست.ضیف از بسیج عمومی، تشدید حملات علیه مواضع و شهرک‌نشینان و قطع همکاری با تشکیلات خودگردان سخن گفت و از گروه‌ها و مردم منطقه و جهان خواست به حمایت بپردازند.وی همچنین گزارش داد که در بیست دقیقه اول حمله چند هزار راکت و خمپاره شلیک شد و بر تداوم عملیات و هماهنگی منطقه‌ای تأکید نمود.همزمان با عقبنشینی ارتش اسرائیل، مردم غزه این ترک مخاصمه را در چادرهای آوارگان جشن گرفتند و با حرکت در خیابان الرشید همچنین جاده صلاحالدین بهسمت خانه و کاشانه خودشان بعد دو سال جنگ تمام‌عیار رهسپار شدند. به‌رغم موفقیتهای اولیه آتش‌بس، تحقق کامل طرح کاخ‌سفید در هالهای از ابهام قرار دارد حتی ترامپ نیز به این مسأله آگاه است. رئیس‌جمهور آمریکا خطاب به اصحاب رسانه گفت: «ما جنگ غزه را بهاتمام رساندیم و گروگانها (اسرا) درحال بازگشت به خانه هستند؛ بعد از آن را خواهیم دید که چطور پیش خواهد رفت.»
شکست گزینه نظامی
موفقیت عملیات طوفان‌الاقصی در۷ اکتبر۲۰۲۳ ضربه سختی بر اشراف اطلاعاتی ــ عملیاتی تلآویو وارد ساخت. رزمندگان مقاومت اسلامی حدود ۴۵۰۰ پرتابه انفجاری را بین۷تا ۹ اکتبر بهسوی اسرائیل روانه ساختند، همچنین گردان‌های عزالدین قسام شاخه نظامی حماس با پیشروی تا شهرک اُفاکیم در ۲۰کیلومتری اراضی اشغالی و اسارت ۲۵۱ اسرائیلی، دولت نتانیاهو را در وضعیت سختی قرار دادند.در پاسخ به عملیات ۷ اکتبر، سه هفته بعد ارتش اسرائیل به فرمان کابینه امنیتی تلآویو با هدف نابودی حماس و آزادسازی اسیران صهیونیست با ابزار نظامی وارد باریکه غزه شد اما با گذشت دو سال نظامیان اسرائیلی در این امر توفیقی نداشتند. تونل‌های حماس چالشی پیچیده برای اسرائیل ایجاد کرده‌اند.مقام‌های ارشد نظامی تلآویو برآورد می‌کنند که شبکه تونل‌های حماس در غزه حدود ۵۶۰ تا ۶۴۰ کیلومتر طول دارد و تا عمق حدود ۶۰ متر در زیر زمین امتداد یافته است.عدم موفقیت نتانیاهو در نابودی کامل توان نظامی حماس، کابینه امنیتی تلآویو را بهسمت گسترش جنگ در منطقه سوق داد. تهاجم موشکی اسرائیل به دوحه، پایتخت قطر که میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی سنتکام در خاورمیانه است؛ رئیس‌جمهور آمریکا را از سرایت جنگ غزه به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌شدت نگران کرد، چراکه شیوخ عربی وعده سرمایهگذاریهای کلانی در خاک ایالات متحده را داده و در قبال آن انتظار آمادگی حداکثری چتر امنیتی آمریکا را خواستار‌ند.
بنابراین، ترامپ با ارائه طرح ۲۰ مادهای صلح و اتخاذ راهبرد «مهار دوگانه» به اسرائیل و حماس فشار آورد که جنگ غزه را با تعدیل مواضع خودشان به اتمام برسانند. در این میان کاخ سفید با انعقاد قرارداد دوجانبه امنیتی با دوحه تلاش کرد که چهره مخدوش آمریکا را نیز ترمیم کند.
موقعیت لرزان بیبی
برخی از تحلیلگران، مهمترین فرد تحت تأثیر عملیات ۷ اکتبر را بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در نظر می‌گیرند که دهه‌ها میراث صهیونی خود را برپایه انهدام موجودیت فلسطین و ایجادامنیت برای اسرائیلیها ساخته بود.بیبی در۱۹۹۶ به‌عنوان جوانترین نخست‌وزیر تاریخ صهیونیستها برای نخستینبار با رأی مستقیم انتخاب شد و لقب «آقای امنیت» را به‌واسطه سرکوب جنبشهای فلسطینی به‌دست آورد.اما موفقیت طوفان‌الاقصی، چهره سیاسی نتانیاهو را بهشکل جدی مخدوش کرد؛ اسرائیلیها روزانه با برپایی تظاهراتهای ضدجنگ، خواهان استعفای او به‌واسطه سهلانگاری در برابر تحرکات جنبش حماس بودند. بیبی از طریق ائتلاف با رادیکالترین سیاسیون راست مذهبی به مقام نخست‌وزیری بازگشت و در طول دو سال اخیر احتمال برقراری آتش‌بس دائمی یا توقف حملات به نوارغزه به قیمت خروج بتسالل اسموتریچ و ایتامار بنگویر از کابینه وی تمام میشو د. این وضعیت، با کمک رئیس‌جمهور آمریکا اندکی برای نخست‌وزیر اسرائیل قابل تحملتر شد. بهنقل از منابع عبری، کاخ‌سفید با رهبر اپوزیسیون بیبی یعنی یائیر لاپید حولمحور ورود احزاب موافق تبادل اسرا در صورت خروج رادیکالها از کابینه نتانیاهو به تبادل دیدگاه پرداخته و نخست‌وزیر اسبق اسرائیل نیز از این ایده بهشرط توافق بر تاریخ جدید انتخابات استقبال کرده است. در راستای همین روند، حضور استیو ویتکاف، نماینده ویژه کاخ‌سفید در امور غزه و جرد کوشنر، داماد ترامپ کنار نتانیاهو هنگام رأیگیری کابینه برای چراغ سبز به توافق آتش‌بس را بایستی در چارچوب موقعیت لرزان نخست‌وزیر تلآویو در برابر رادیکالهای داخلی همچنین اپوزیسیون خارج دولت تفسیر کرد.
حمایت جهانی از آرمان فلسطین
با آغاز عملیات اشغال نوارغزه، افکارعمومی بهسمت همدردی با فلسطینیها چرخید و بهدلیل پیوند دیرینه جنبشهای چپگرای غربی با مسأله فلسطین، موجی از تظاهراتها در اقصی نقاط اروپا و آمریکا شکل گرفت. کشتارغیرنظامیان فلسطینی به‌وسیله نظامیان اسرائیل در کنار مخالفت نتانیاهو با قبول آتش‌بس بدون شکست کامل حماس زمینه خشم شهروندان غربی از تلآویو را فراهم کرد. تشدید فشار افکارعمومی و سقوط مقبولیت رؤسای دولت درقاره سبزبه رسمیتشناختن فلسطین به‌عنوان عضوجدید کشورهای جهان توسط قدرتهای اروپا اعم ازانگلستان وفرانسه تسهیل کرد.هرچندمسیرطولانی برای تثبیت این‌دولت ــ ملت جدید در خاورمیانه مانده است اما پیامد جنگ غزه مانع از الحاق کرانه باختری و نوارغزه و همچنین نابودی هویت فلسطینی شد.
قدردانی حماس از حمایتهای جمهوری اسلامی ایران
جنگ در نوارغزه باآتشبس اخیر، امیدهایی ازاتمام دائمی کشتاررادر دل همگان ایجاد کرد.با کاهش شدت درگیریها، خلیل الحیه، رهبر حماس از اعضای محور مقاومت بهدلیل همبستگی طی دو سال اخیر تقدیر کرد. در همین راستا، خلیل الحیه پنجشنبه‌شب در سخنانی که از شبکه الجزیره پخش شد، از پایان کامل جنگ غزه و آغاز اجرای آتش‌بس دائم در این منطقه خبر داد و با تجلیل از ایستادگی بی‌نظیر مردم غزه در برابر تجاوزات رژیم اسرائیل گفت: «جهان در برابر صبر، پایداری و فداکاری‌های مردم غزه مبهوت ماند.»
الحیه ضمن قدردانی از همه نیروهای ملی فلسطین و اسلامی، از ادامه همکاری‌ها برای اجرای مراحل بعدی توافق خبر داد و از ملت‌های یمن، لبنان، عراق و ایران که در کنار ملت فلسطین ایستادند، قدردانی کرد. وی همچنین از آزادگان جهان و کاروان‌های همبستگی زمینی و دریایی که با «کلمه حق» در کنار مردم غزه بودند، تشکر کرد. الحیه در انتها افزود: «دو سال است که غزه معجزه می‌آفریند، زخم‌ها را التیام می‌بخشد، از قدس و مسجدالاقصی دفاع می‌کند و ثابت کرده که مردانش شکست‌ناپذیرند و از خیانت‌ها آسیب نمی‌بینند.»
محمد ضیف در نامه ۸ اکتبر خود رسما آغاز عملیات «طوفان الاقصی» علیه رژیم صهیونیستی را اعلام کرد.او اسرائیل را متهم به اشغال سرزمین، کشتار غیرنظامیان، نقض حقوق بشر و هتک حرمت مسجدالاقصی دانست.ضیف از بسیج عمومی، تشدید حملات علیه مواضع و شهرک‌نشینان و قطع همکاری با تشکیلات خودگردان سخن گفت و از گروه‌ها و مردم منطقه و جهان خواست به حمایت بپردازند.وی همچنین گزارش داد که در بیست دقیقه اول حمله چند هزار راکت و خمپاره شلیک شد و بر تداوم عملیات و هماهنگی منطقه‌ای تأکید نمود.همزمان با عقبنشینی ارتش اسرائیل، مردم غزه این ترک مخاصمه را در چادرهای آوارگان جشن گرفتند و با حرکت در خیابان الرشید همچنین جاده صلاحالدین بهسمت خانه و کاشانه خودشان بعد دو سال جنگ تمام‌عیار رهسپار شدند. به‌رغم موفقیتهای اولیه آتش‌بس، تحقق کامل طرح کاخ‌سفید در هالهای از ابهام قرار دارد حتی ترامپ نیز به این مسأله آگاه است. رئیس‌جمهور آمریکا خطاب به اصحاب رسانه گفت: «ما جنگ غزه را بهاتمام رساندیم و گروگانها (اسرا) درحال بازگشت به خانه هستند؛ بعد از آن را خواهیم دید که چطور پیش خواهد رفت.»
شکست گزینه نظامی
موفقیت عملیات طوفان‌الاقصی در۷ اکتبر۲۰۲۳ ضربه سختی بر اشراف اطلاعاتی ــ عملیاتی تلآویو وارد ساخت. رزمندگان مقاومت اسلامی حدود ۴۵۰۰ پرتابه انفجاری را بین۷تا ۹ اکتبر بهسوی اسرائیل روانه ساختند، همچنین گردان‌های عزالدین قسام شاخه نظامی حماس با پیشروی تا شهرک اُفاکیم در ۲۰کیلومتری اراضی اشغالی و اسارت ۲۵۱ اسرائیلی، دولت نتانیاهو را در وضعیت سختی قرار دادند.در پاسخ به عملیات ۷ اکتبر، سه هفته بعد ارتش اسرائیل به فرمان کابینه امنیتی تلآویو با هدف نابودی حماس و آزادسازی اسیران صهیونیست با ابزار نظامی وارد باریکه غزه شد اما با گذشت دو سال نظامیان اسرائیلی در این امر توفیقی نداشتند. تونل‌های حماس چالشی پیچیده برای اسرائیل ایجاد کرده‌اند.مقام‌های ارشد نظامی تلآویو برآورد می‌کنند که شبکه تونل‌های حماس در غزه حدود ۵۶۰ تا ۶۴۰ کیلومتر طول دارد و تا عمق حدود ۶۰ متر در زیر زمین امتداد یافته است.عدم موفقیت نتانیاهو در نابودی کامل توان نظامی حماس، کابینه امنیتی تلآویو را بهسمت گسترش جنگ در منطقه سوق داد. تهاجم موشکی اسرائیل به دوحه، پایتخت قطر که میزبان بزرگ‌ترین پایگاه نظامی سنتکام در خاورمیانه است؛ رئیس‌جمهور آمریکا را از سرایت جنگ غزه به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌شدت نگران کرد، چراکه شیوخ عربی وعده سرمایهگذاریهای کلانی در خاک ایالات متحده را داده و در قبال آن انتظار آمادگی حداکثری چتر امنیتی آمریکا را خواستار‌ند.
بنابراین، ترامپ با ارائه طرح ۲۰ مادهای صلح و اتخاذ راهبرد «مهار دوگانه» به اسرائیل و حماس فشار آورد که جنگ غزه را با تعدیل مواضع خودشان به اتمام برسانند. در این میان کاخ سفید با انعقاد قرارداد دوجانبه امنیتی با دوحه تلاش کرد که چهره مخدوش آمریکا را نیز ترمیم کند.
موقعیت لرزان بیبی
برخی از تحلیلگران، مهمترین فرد تحت تأثیر عملیات ۷ اکتبر را بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در نظر می‌گیرند که دهه‌ها میراث صهیونی خود را برپایه انهدام موجودیت فلسطین و ایجادامنیت برای اسرائیلیها ساخته بود.بیبی در۱۹۹۶ به‌عنوان جوانترین نخست‌وزیر تاریخ صهیونیستها برای نخستینبار با رأی مستقیم انتخاب شد و لقب «آقای امنیت» را به‌واسطه سرکوب جنبشهای فلسطینی به‌دست آورد.اما موفقیت طوفان‌الاقصی، چهره سیاسی نتانیاهو را بهشکل جدی مخدوش کرد؛ اسرائیلیها روزانه با برپایی تظاهراتهای ضدجنگ، خواهان استعفای او به‌واسطه سهلانگاری در برابر تحرکات جنبش حماس بودند. بیبی از طریق ائتلاف با رادیکالترین سیاسیون راست مذهبی به مقام نخست‌وزیری بازگشت و در طول دو سال اخیر احتمال برقراری آتش‌بس دائمی یا توقف حملات به نوارغزه به قیمت خروج بتسالل اسموتریچ و ایتامار بنگویر از کابینه وی تمام میشو د. این وضعیت، با کمک رئیس‌جمهور آمریکا اندکی برای نخست‌وزیر اسرائیل قابل تحملتر شد. بهنقل از منابع عبری، کاخ‌سفید با رهبر اپوزیسیون بیبی یعنی یائیر لاپید حولمحور ورود احزاب موافق تبادل اسرا در صورت خروج رادیکالها از کابینه نتانیاهو به تبادل دیدگاه پرداخته و نخست‌وزیر اسبق اسرائیل نیز از این ایده بهشرط توافق بر تاریخ جدید انتخابات استقبال کرده است. در راستای همین روند، حضور استیو ویتکاف، نماینده ویژه کاخ‌سفید در امور غزه و جرد کوشنر، داماد ترامپ کنار نتانیاهو هنگام رأیگیری کابینه برای چراغ سبز به توافق آتش‌بس را بایستی در چارچوب موقعیت لرزان نخست‌وزیر تلآویو در برابر رادیکالهای داخلی همچنین اپوزیسیون خارج دولت تفسیر کرد.
حمایت جهانی از آرمان فلسطین
با آغاز عملیات اشغال نوارغزه، افکارعمومی بهسمت همدردی با فلسطینیها چرخید و بهدلیل پیوند دیرینه جنبشهای چپگرای غربی با مسأله فلسطین، موجی از تظاهراتها در اقصی نقاط اروپا و آمریکا شکل گرفت. کشتارغیرنظامیان فلسطینی به‌وسیله نظامیان اسرائیل در کنار مخالفت نتانیاهو با قبول آتش‌بس بدون شکست کامل حماس زمینه خشم شهروندان غربی از تلآویو را فراهم کرد. تشدید فشار افکارعمومی و سقوط مقبولیت رؤسای دولت درقاره سبزبه رسمیتشناختن فلسطین به‌عنوان عضوجدید کشورهای جهان توسط قدرتهای اروپا اعم ازانگلستان وفرانسه تسهیل کرد.هرچندمسیرطولانی برای تثبیت این‌دولت ــ ملت جدید در خاورمیانه مانده است اما پیامد جنگ غزه مانع از الحاق کرانه باختری و نوارغزه و همچنین نابودی هویت فلسطینی شد.
قدردانی حماس از حمایتهای جمهوری اسلامی ایران
جنگ در نوارغزه باآتشبس اخیر، امیدهایی ازاتمام دائمی کشتاررادر دل همگان ایجاد کرد.با کاهش شدت درگیریها، خلیل الحیه، رهبر حماس از اعضای محور مقاومت بهدلیل همبستگی طی دو سال اخیر تقدیر کرد. در همین راستا، خلیل الحیه پنجشنبه‌شب در سخنانی که از شبکه الجزیره پخش شد، از پایان کامل جنگ غزه و آغاز اجرای آتش‌بس دائم در این منطقه خبر داد و با تجلیل از ایستادگی بی‌نظیر مردم غزه در برابر تجاوزات رژیم اسرائیل گفت: «جهان در برابر صبر، پایداری و فداکاری‌های مردم غزه مبهوت ماند.»
الحیه ضمن قدردانی از همه نیروهای ملی فلسطین و اسلامی، از ادامه همکاری‌ها برای اجرای مراحل بعدی توافق خبر داد و از ملت‌های یمن، لبنان، عراق و ایران که در کنار ملت فلسطین ایستادند، قدردانی کرد. وی همچنین از آزادگان جهان و کاروان‌های همبستگی زمینی و دریایی که با «کلمه حق» در کنار مردم غزه بودند، تشکر کرد. الحیه در انتها افزود: «دو سال است که غزه معجزه می‌آفریند، زخم‌ها را التیام می‌بخشد، از قدس و مسجدالاقصی دفاع می‌کند و ثابت کرده که مردانش شکست‌ناپذیرند و از خیانت‌ها آسیب نمی‌بینند.»
