کارخانهای بودن؛ چرخهای معیوب
نتیجه این مدل توسعه در یزد روشن است: آلودگی هوا، ترافیک سنگین، تورم مسکن، بیماری و سرطان، مهاجرت گسترده کارگران ساده و افت کیفیت زندگی. معادن غنی استان صرفاً خامفروشی میشوند؛ فولاد، سنگ و محصولات معدنی به شکل اولیه صادر میشوند و ارزش افزوده واقعی نصیب دیگران میشود. این مسیر نه تنها منابع را هدر میدهد، بلکه باعث آلودگی و پیامدهای زیستمحیطی جدی، از جمله افزایش نرخ سرطان، میشود.
مردم یزد حق دارند همانطور که از آلودگی و فشارهای اقتصادی کارخانهها رنج میبرند، از منافع آن نیز بهرهمند شوند؛ این تنها با صنعتی شدن واقعی محقق خواهد شد
صنعتی شدن؛ خلق ارزش و توسعه پایدار
صنعتی شدن یعنی تکمیل زنجیره ارزش و حرکت از تولید خام به محصولات پیچیده و با ارزش افزوده بالا. مثال ساده محصولات دامی: شیر خام ارزش اندکی دارد، اما تبدیل آن به ماست، کشک یا روغن حیوانی، ارزش افزوده چندبرابری ایجاد میکند.
یزد باید همین منطق را در صنعت خود پیاده کند: تولید کاشیهای خاص و خطوط تولید ماشینآلات، فولادهای خاص و آلیاژهای پیشرفته که صنایع هایتک، هوافضا، پزشکی و دفاعی به آن نیاز دارند. این گذار هم ارزش اقتصادی ایجاد میکند و هم اشتغال پایدار با نیروی ماهر را تضمین میکند.
نقش دانشگاهها و نیروی انسانی ماهر
هیچ صنعتی بدون دانش و مهارت پایدار نمیماند. دانشگاههای یزد باید مغز متفکر این تحول باشند: رشتههای نوین طراحی کنند، دانشجویان ماهر تربیت کنند و تحقیقات کاربردی ارائه دهند. صنعتی شدن استان نیازمند مهندسان، فناوران و تکنسینهای ماهر است، نه کارگران ساده.
نتیجه طبیعی: کاهش مهاجرت نیروی غیر بومی، کاهش فشار بر بازار مسکن، کاهش تورم و ترافیک، افزایش کیفیت زندگی و افزایش دستمزد نیروی ماهر.
لزوم گذار قاطع و تصمیم عملی
یزد امروز بر سر دو راهی تاریخی ایستاده: ادامه کارخانهای بودن یا حرکت به سمت صنعتی شدن. مدیران و حکمرانی استان باید تصمیم قاطع بگیرند؛ تصمیمی که نه در گزارشها و جلسهها، بلکه در میدان عمل، با کشیدن پاشنه کفش و ورود عملی به عرصه اجرا تحقق یابد
نقش جوانان؛ موتور محرک تحول
این گذار بدون انرژی، ایده و جسارت جوانان ممکن نیست. جوانان با دانش دیجیتال و فناوریهای نو میتوانند فرآیندها را شفاف کنند، بهرهوری را افزایش دهند و نوآوریهای صنعتی را وارد میدان کنند. شور جوانی باید با تجربه و حکمت بزرگان گره بخورد تا نهالی پایدار روییده شود.
صنعتی شدن؛ کاهش آلودگی و ارتقای کیفیت زندگی
وقتی یزد صنعتی شود، نیاز به نیروی کار ساده کاهش مییابد، مهاجرت کمتر میشود، فشار بر بازار مسکن و زیرساختها کم میشود و کیفیت زندگی مردم ارتقا مییابد. تولید ارزشمند و زنجیره کامل موجب افزایش درآمد نیروی ماهر، بهرهوری اقتصادی و اجتماعی و کاهش آلودگی خواهد شد.
سخن پایانی
یزد باید از «کارخانهای بودن» به «صنعتی شدن» گذار کند؛ این گذار نه انتخاب، بلکه ضرورت حیاتی برای آینده مردم، اقتصاد، محیط زیست و زیستبوم استان است. تنها با ترکیب انرژی جوانان، تجربه بزرگان، نقش دانشگاهها و تصمیم قاطع حکمرانی، یزد میتواند به صنعتی شدن واقعی دست یابد و از آلودگی، بیماری و سرطان، تورم و نابرابریهای ناشی از کارخانهای بودن رها شود.کاظم یاوری نسب