گزارش
راه‌آهن چابهار – زاهدان ابرپروژه متحول کننده شرق کشور
پروژه راه‌آهن چابهار – زاهدان، چابهار را به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران به عمق شبکه ریلی کشور متصل می‌کند و زمینه‌ساز تحولی بزرگ در اتصال خشکی‌محور ایران با بازارهای جهانی می‌شود.
به گزارش خبرنگار جام جم آنلاین سیستان و بلوچستان-
این مسیر ریلی؛ ، یکی از مهمترین طرح‌های زیرساختی کشور در دهه‌های اخیر است، طرحی که نه‌فقط از منظر مهندسی و حمل‌ونقل، بلکه از حیث ژئوپلیتیک، اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی جایگاهی راهبردی در آینده جنوب‌شرق کشور دارد.
چابهار در جنوب سیستان و بلوچستان در کناره آب‌های آزاد دریای عمان و اقیانوس هند جایگاه ویژه‌ای در معادلات تجاری و بین‌المللی دارد؛ برای سال‌ها، فقدان اتصال ریلی این بندر به مناطق داخلی مانع بزرگی در مسیر شکوفایی اقتصادی منطقه و بهره‌برداری از ظرفیت‌های بندرگاهی و ترانزیتی آن بود که آغاز عملیات اجرایی راه‌آهن چابهار – زاهدان، در واقع پاسخ ایران به این خلاء تاریخی و تلاشی برای بازکردن دروازه‌ای تازه به سوی توسعه شرق کشور است.
در مجموع راه آهن زاهدان - ایرانشهر - چابهار به طول محور حدود ۶۳۴ کیلومتر و با احتساب خطوط ایستگاه‌ها حدود۷۴۴ کیلومتر است که در هشت قطعه در حال اجراست که مسیر آن از چابهار آغاز شده، از کنار ایرانشهر، خاش و سایر مناطق محروم جنوب شرق عبور کرده و به ایستگاه زاهدان می‌رسد؛ شهری که خود حلقه اتصال راه‌آهن شرق به شبکه ملی محسوب می‌شود که در آینده، این مسیر به خطوط راه‌آهن مشهد و از آن طریق به ترکمنستان، افغانستان، آسیای میانه و در ادامه به چین و روسیه متصل خواهد شد.این ابر پروژه یکی از مهمترین پروژه‌های زیربنایی شرق کشور و محور کریدور شمال جنوب است که نقش کلیدی در توسعه اقتصادی، تجاری و ژئوپلیتیکی کشور ایفا می‌کند. این مسیر ریلی، بندر استراتژیک چابهار در دریای عمان را به استان سیستان و بلوچستان و از آنجا به شبکه ریلی سراسری متصل می‌سازد. چابهار به دلیل موقعیت ممتاز جغرافیایی، تنها بندر اقیانوسی ایران است و می‌تواند به عنوان دروازه ورود و خروج کالا برای کشورهای آسیای میانه و حتی هند عمل کند.
جزئیات فنی این خط به طول ۷۵۰ کیلومتر و در یک مسیر با عرض ریل استاندارد رایج در ایران ساخته خواهد شد. بیشینه شیب مسیر ۱۵ درصد و بیشینه شعاع منحنی ۱۰۰۰ متر خواهد بود. این خط برای حداکثر سرعت مجاز ۱۲۰ کیلومتر در ساعت برای قطارهای مسافربری و ۹۰ کیلومتر در ساعت برای قطارهای باری طراحی شده است.
اهمیت این راه‌آهن در چند محور اصلی قابل بررسی است: نخست، توسعه اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی در یکی از کم‌برخوردارترین استان‌های کشور؛ دوم، افزایش توان ترانزیتی ایران و کوتاه‌تر شدن مسیر صادرات و واردات کالا در مقایسه با مسیرهای رقیب مانند بنادر پاکستان؛ سوم، تقویت امنیت و ثبات در شرق کشور از طریق رونق اقتصادی و افزایش ارتباطات تجاری؛ چهارم، کاهش وابستگی به تنگه هرمز و تنوع‌بخشی به مسیرهای تجاری ایران.
علاوه بر این، این پروژه زمینه‌ساز همکاری‌های منطقه‌ای میان ایران، هند، افغانستان و کشورهای آسیای میانه خواهد بود و می‌تواند جایگاه ایران را در کریدور بین‌المللی شمال - جنوب و سایر مسیرهای حمل‌ونقل فراملی تقویت کند. راه‌آهن چابهار - زاهدان نه تنها یک پروژه عمرانی، بلکه گامی راهبردی برای آینده اقتصادی و ژئوپلیتیکی ایران محسوب می‌شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به آنکه تلاش‌های استان برای ارتقای جایگاه این خطه در معادلات توسعه ملی به عنوان یک بازیگر جدی، در حال انجام است، از عزم جدی دولت چهاردهم برای تکمیل پروژه راهبردی راه‌آهن چابهار - زاهدان تا پایان سال خبر داد.
عطاالله اکبری با اشاره به جایگاه راهبردی این خط ریلی گفت: راه‌آهن چابهار - زاهدان یک ابر پروژه ملی است که تکمیل آن، شتابی تازه به روند توسعه سیستان و بلوچستان داده و جایگاه استان را در معادلات توسعه ملی به عنوان یک بازیگر جدی ارتقا خواهد داد.
وی اعلام کرد: از ابتدای سال تاکنون بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان برای این پروژه تخصیص یافته و پرداخت شده است. همچنین، در عالی‌ترین سطح دولت، جلسات منظم با حضور معاون اجرایی رئیس‌جمهور هر دو هفته برگزار می‌شود تا تمامی موانع برطرف و روند کار با سرعت بیشتری دنبال شود.
معاون عمرانی استاندار در پایان افزود: بر اساس تصمیمات جلسه اخیر، برنامه زمان‌بندی بهره‌برداری پروژه تا بهمن‌ماه سال جاری به‌طور دقیق نهایی خواهد شد و این مسیر راهبردی به مرحله عملیاتی خواهد رسید.
سرپرست حوزه طرح‌های شرکت ساخت و توسعه در سیستان و بلوچستان اظهار کرد: تمرکز فعلی ما روی محور خاش – ایرانشهر و ایستگاه ایرانشهر است و طبق برنامه این محور تا پایان آذرماه سال جاری تکمیل می‌شود و اولویت ما همواره جذب نیروهای بومی بوده، چرا که هم مقرون‌به‌صرفه‌تر و هم به نفع منطقه است.
مجید نوذرنژاد افزود: سپس تمرکز بر محور نیکشهر – ایرانشهر خواهد بود که مشکل خاصی ندارد. البته بهره‌برداری مسافری تا پایان سال محقق نخواهد شد، زیرا نیاز به الزامات بیشتری از جمله استقرار نیروهای راه‌آهن و تجهیزات ایستگاهی دارد. پیش‌بینی ما این است که نهایتاً در سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۵، بخش مسافری نیز راه‌اندازی شود؛ اما در بخش باری، مشکلی برای بهره‌برداری وجود ندارد.
وی درباره تعداد نیروهای فعال در این پروژه گفت: حدود ۵۴۰۰ نفر در حال حاضر در پروژه راه آهن چابهار - زاهدان مشغول به کار هستند که نزدیک به ۷۰ درصد آن‌ها نیروهای بومی استان سیستان و بلوچستان می‌باشند. غیر از نیروهای تخصصی که در استان کمبود داریم، سایر پرسنل عمدتاً بومی‌اند.
وی در پایان در رابطه با پیشرفت این پروژه اعلام کرد: تاکنون میزان پیشرفت فیزیکی زیرسازی ۹۲ درصد، پیشرفت فیزیکی ساختمان ۳۶ درصد، پیشرفت فیزیکی روسازی هم ۵۰ درصد بوده است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سیستان و بلوچستان اظهار کرد: مجموعه اقدامات انجام شده در مگاپروژه راه آهن زاهدان - چابهار، نویدبخش توسعه پایدار و رونق اقتصادی در سیستان و بلوچستان است که تمامی ارگان‌ها و دستگاه‌های اجرایی مرتبط با این پروژه، با هماهنگی کامل با یکدیگر درحال انجام وظیفه هستند.
مهرداد عرب اول بیان کرد: این پروژه یک پروژه راهبردی و استراتژیک برای استان و کشور است که علاوه بر ایجاد اشتغال، می‌تواند تحولات چشمگیری در رشد اقتصادی و توسعه زیرساخت‌های استان به همراه داشته باشد.
وی افزود: در ماه‌های گذشته، بیش از ۲۰ همت اعتبار به این طرح اختصاص یافته است که طی زمان‌بندی های در نظر گرفته شده، به پروژه تزریق می‌شود.
با تخصیص منابع قابل توجه و تشکیل جلسات منظم در سطح عالی، نشان از عزم جدی برای تکمیل پروژه تا پایان سال جاری دارد. بهره‌برداری باری در آینده‌ای نزدیک و بخش مسافربری در سه‌ماهه نخست ۱۴۰۵ محقق خواهد شد. در مجموع، راه‌آهن چابهار - زاهدان نه تنها یک پروژه عمرانی، بلکه گامی سرنوشت‌ساز در مسیر توسعه پایدار و ارتقای جایگاه ایران در معادلات منطقه‌ای و جهانی محسوب می‌شود که استان سیستان و بلوچستان بازیگر اصلی آن است.
