تقلب مرگبار
بازار لوازم یدکی خودرو سال‌هاست که با معضل قطعات تقلبی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. این قطعات که اغلب فاقد استانداردهای لازم هستند، علاوه بر کاهش عمر مفید خودرو، می‌تواند حتی به حوادث ناگوار رانندگی منجر شود. بااین‌حال شناسه کالا با هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی و خریداران، ابزاری مؤثر برای تفکیک قطعات اصلی از تقلبی خواهد بود.
طبق اعلام ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، همه قطعات یدکی خودرو باید با شناسه کالا فروخته شود تا از عرضه قطعات یدکی تقلبی و قاچاق جلوگیری به‌عمل‌آید. شناسه کالا به‌عنوان یک کد منحصربه‌فرد برای هر محصول، امکان ردیابی آن را در سراسر زنجیره تأمین فراهم می‌آورد. این قابلیت، ردیابی قطعات قاچاق را آسان‌تر کرده و مانعی برای فروش محصولات بی‌کیفیت و تقلبی است. طبق بررسی‌ها، از آغاز اجرای طرح شناسه‌دار شدن کالاها، بیش از دومیلیارد قطعه یدکی خودرو دارای شناسه رهگیری شده که تاییدی بر اصالت کالاها محسوب می‌شود.
کد ۱۳رقمی برای اصالت کالا
هرچند طرح شناسه‌دار کردن کالا و خدمات در سال ۱۴۰۱ از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری نهادهای مربوط گامی در شناخت اصالت کالاها، شناسایی کالای قاچاق از غیرقاچاق و تقلبی یا غیراصل بودن اجرایی شد اما این طرح به‌تنهایی کافی نیست و نیازمند نظارت‌های دقیق، همکاری صنف اتحادیه تعمیرکاران برای شناخت لوازم یدکی بی‌کیفیت و مبارزه با قاچاق است. در طرح شناسه‌دار کردن کالاها، شناسه کالا وخدمات یک کد ۱۳رقمی است که از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت صادر می‌شود. این شناسه از دو بخش به‌صورت عمومی و اختصاصی تشکیل شده که اطلاعات لازم را به خریدار درخصوص وارداتی یا داخلی بودن کالا می‌دهد.
قطعات ارزان اما بی‌کیفیت
با این‌حال خریداران برای پرداخت هزینه کمتر به سمت لوازم یدکی فاقد استاندارد و حتی دست‌دوم روی‌آورده‌اند، غافل از این‌که نه‌فقط ایمنی خودرو را به خطر می‌اندازد، بلکه با جان‌شان نیز در تصادفات بازی می‌کند. این درحالی‌است که از یک‌سو ورود لوازم یدکی با کیفیت پایین از مبادی رسمی کشور و از سوی دیگر ورود لوازم یدکی قاچاق از مبادی غیررسمی بازار را مملو از کالاهای بی‌کیفیت خودرو کرده که نه‌فقط به فرسودگی سایر قطعات خودرو منجر می‌شود، بلکه همان‌طور که تاکید شد سلامت سرنشینان را نیز به خطر می‌اندازد. تولید قطعات لوازم یدکی بی‌کیفیت زیرپله‌ای نیزدستاویزی دیگر برای ارزان‌فروشی است. فاصله قیمتی و وسوسه‌کننده این کالاهای بدون استاندارد با قطعات اصلی، باعث شده تا خریداران به سوی کالاهای ارزان‌قیمت اما بی‌کیفیت روی‌بیاورند. گاهی در بازار نیز قطعات و لوازم یدکی خودرو دیده می‌شود که هرچند با قطعه اصلی تفاوتی ندارد اما با قیمت بسیار پایین‌تر به فروش می‌رسد بدون این‌که فروشنده در مورد غیراصل یا کپی‌بودن محصول به خریدار حرفی بزند.چند قطعه‌ساز معتبر داخلی، قطعات باکیفیت برای خودروسازان تولید کرده و مازاد آن برای تأمین نیاز مصرف‌کنندگان در بازار عرضه می‌شود. بااین‌حال، گاهی برخی افراد از نام این برندهای معتبر سوءاستفاده کرده و برچسب آنها را روی کالاهای دست‌دوم یا بی‌کیفیت می‌چسبانند.برچسب برندهای معتبر ایرانی و خارجی روی لوازم یدکی قاچاق یا کپی‌سازی‌شده هرچند ترفند تازه‌ای در بازار نیست اما کار را برای خریداران قطعه سخت کرده و آنها را بین دوراهی ارزان‌قیمت یا گران‌قیمت به شرط کیفیت بالا قرار داده است. بااین‌حال لوازم یدکی شامل لنت ترمز و وایر شمع خودرو مشمول مقررات استاندارد اجباری هستند؛ هرچند که بسیاری از لوازم تقلبی و قاچاق این استانداردها را دور می‌زنند.خرداد امسال بود که اداره کل استاندارد استان تهران، نام‌های تجاری لوازم یدکی غیراستاندارد را اعلام و تاکید کرد که هزار دست لوازم یدکی غیراستاندارد در بازرسی‌های مشترک بازرسان استاندارد از مراکز عرضه لوازم یدکی خودرو در تهران، به‌دلیل نداشتن مجوز و نشان استاندارد، شناسایی و توقیف شد.
فعالیت ۲۰۰ تولیدکننده لوازم یدکی در کشور
سیدمهدی کاظمی، عضو اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشین‌آلات تهران درباره آخرین وضعیت بازار لوازم یدکی، به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: تنوع قطعات یدکی خودرو به حدی زیاد است که خریدار به‌تنهایی نمی‌تواند از اصل یا غیراصل بودن آن اطمینان یابد، مگر این‌که از فروشگاه‌های معتبر و دارای مجوز خرید کرده یا هنگام نصب قطعه، از تعمیرکار خودرو درباره کیفیت آن اطمینان حاصل کند.
وی افزود: شناخت برندهای معتبر داخلی و خارجی به خریداران کمک می‌کند تا از شرکت‌های معتبر، کالاهای باکیفیت و استاندارد خریداری کنند.سخنگوی سابق اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودروی تهران افزود: سامانه صدور شناسه کالا به خریداران امکان می‌دهد تا از کیفیت و اصالت کالا آگاه شده و در صورت بروز و مشکل، شکایت کنند.
وی با اشاره به فعالیت بیش از ۲۰۰ کارخانه تولید لوازم یدکی و قطعات خودرو درکشور اظهارکرد: حدود ۱۵۰هزار نفر عضو اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو هستند که بیش از ۱۲ هزار نفر از آنها در تهران فعالیت می‌کنند.
کاظمی تاکید کرد: در بسیاری از قطعات، تولیدات داخلی بسیار باکیفیت‌تر از قطعات مشابه خارجی است. وی با بیان این‌که تعداد تولیدکنندگان زیرپله‌ای قطعه خودرو انگشت‌شمار است، گفت: برخی افراد با تولید زیرپله‌ای یا واردات قاچاق لوازم یدکی، این کالاهای بی‌کیفیت را به‌صورت غیررسمی وارد بازار می‌کنند که بدنامی آن به صنف فروشندگان لوازم یدکی نسبت داده می‌شود.عضو اتحادیه اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو وماشین‌آلات تهران ادامه داد: هرچند بین تولیدکنندگان ایرانی نیز یک تعدادی هستند که به علت کمبود نقدینگی، سرمایه و عدم استفاده از تجهیزات به‌روز، مجبور هستند با تجهیزات فرسوده به‌صورت‌نیمه‌فعال کارکنندولی ازکیفیت‌واستانداردکالاها کوتاه نمی‌آیند.کاظمی بااشاره به این‌که قطعات چینی امکان مرجوع‌کردن ندارند، می‌گوید: با این‌که این قطعات ضمانت‌نامه دارند ولی مرجوع‌کردن آن سخت است که واردکننده پشیمان می‌شود.
وی تصریح کرد: همه قطعات و لوازم یدکی خارجی در بازار بی‌کیفیت نیستند اما برای جلوگیری از مشکلات بی‌کیفیتی و رفتن هرروز مردم به تعمیرگاه‌ها برندهای معروف باید اقدام به تبلیغات ومعرفی محصولات کنند و از سوی دیگر مکانیک‌ها به‌عنوان متخصصان شناخت قطعات به مردم بگویند هر قطعه‌ای را روی خودروها نصب نکنند و تفاوت قطعه بی‌کیفیت و با کیفیت را برای مردم توضیح دهند.
کپی‌برداری از قطعات خودرو
عضو اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودروی تهران نسبت به کپی‌برداری از قطعات هشدار داد و افزود: برخی افراد با کپی‌برداری از قطعات اصلی، قطعات بی‌کیفیت تولید و آنها را با قیمت پایین‌تر در بازار عرضه می‌کنند. این امر شناسایی و بررسی اصالت قطعات را برای خریداران دشوار می‌سازد.کپی‌سازی از روی کالاها و برچسب زدن روی کالاهای بی‌کیفیت با هدف ارزان‌فروشی نه‌تنها رقابت را زیر سؤال می‌برد، بلکه به ضرر خریداران است.
کاظمی بر حضور کارشناسان اتحادیه لوازم یدکی در گمرکات تاکید کرد و گفت: گاهی قطعاتی از گمرکات ترخیص می‌شود که دارای استاندارد لازم نیست و حتی بی‌کیفیت است و باید از این صنف برای تشخیص قطعات به‌صورت تخصصی استفاده شود.
او تأکید کرد: صنف لوازم یدکی خودرو از نظر کارشناسی بسیار قوی است و مسئولان گمرک و استاندارد می‌توانند از کارشناسان اتحادیه استفاده کنند تا قطعه‌ای که وارد می‌شود با کمک آنان بررسی شود تا هیچ قطعه بی‌کیفیتی روانه بازار نشود.
روش بررسی اصالت کالا
براساس این گزارش، اجرای یک طرح جامع برای مقابله با قطعات تقلبی و کم‌کیفیت ضروری است، زیرا این مشکل همان‌طور که اشاره شد، رابطه مستقیمی با ایمنی جان شهروندان دارد؛ بنابراین بازار لوازم یدکی خودروی کشور، بازاری حساس است که نه‌تنها بر پایداری ناوگان حمل‌ونقل کشور تاثیر مستقیم دارد، بلکه نقش حیاتی در چرخه تولید و خدمات پس از فروش خودروسازان ایفا می‌کند. به بیان دیگر، قطعات یدکی نه یک کالای مصرفی ساده، بلکه بخشی از امنیت و ایمنی جاده‌‌ای، بهره‌‌وری اقتصادی و حتی اعتماد عمومی به صنعت خودرو محسوب می‌شوند. شناسه کالا امکان تشخیص لوازم یدکی اصلی از تقلبی را فراهم کرد و گامی مهم در راستای ساماندهی بازار قطعات یدکی خودرو و ارتقای سطح ایمنی در کشور محسوب می‌شود. انتظار می‌رود با اجرایی‌شدن کامل این طرح، شاهد تحولی مثبت در بازار قطعات یدکی و کاهش چشمگیر معضل قاچاق و عرضه کالاهای تقلبی باشیم.
قطعات و لوازم خودرو چه وارداتی و چه تولید داخل باید شناسه اصالت داشته باشند که به شما می‌گوید قطعه خریداری‌شده از کیفیت و اصالت بالایی برخوردار است. یکی از سریع‌ترین روش‌های استعلام تشخیص شناسه اصالت قطعات خودرو از طریق
کد دستوری UDDS به شماره #۷۷۷۷*۴* است. در این حالت نتیجه کار در مدت‌زمان کوتاهی به شما اعلام خواهد شد. یکی از روش‌های تأیید اصالت شناسه، استعلام از طریق سامانه است. برای این کار، ابتدا باید وارد سامانه شوید و سپس شناسه اصالت را وارد کنید. پس از آن به شماره واردشده در ثبت‌نام تاییدیه یا عدم‌تاییدیه شناسه ارسال می‌شود. همچنین از طریق اپلیکیشن سامانه جامع تجارت نیز می‌توان شناسه اصالت را تایید کرد.
کد ۱۳رقمی برای اصالت کالا
هرچند طرح شناسه‌دار کردن کالا و خدمات در سال ۱۴۰۱ از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری نهادهای مربوط گامی در شناخت اصالت کالاها، شناسایی کالای قاچاق از غیرقاچاق و تقلبی یا غیراصل بودن اجرایی شد اما این طرح به‌تنهایی کافی نیست و نیازمند نظارت‌های دقیق، همکاری صنف اتحادیه تعمیرکاران برای شناخت لوازم یدکی بی‌کیفیت و مبارزه با قاچاق است. در طرح شناسه‌دار کردن کالاها، شناسه کالا وخدمات یک کد ۱۳رقمی است که از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت صادر می‌شود. این شناسه از دو بخش به‌صورت عمومی و اختصاصی تشکیل شده که اطلاعات لازم را به خریدار درخصوص وارداتی یا داخلی بودن کالا می‌دهد.
قطعات ارزان اما بی‌کیفیت
با این‌حال خریداران برای پرداخت هزینه کمتر به سمت لوازم یدکی فاقد استاندارد و حتی دست‌دوم روی‌آورده‌اند، غافل از این‌که نه‌فقط ایمنی خودرو را به خطر می‌اندازد، بلکه با جان‌شان نیز در تصادفات بازی می‌کند. این درحالی‌است که از یک‌سو ورود لوازم یدکی با کیفیت پایین از مبادی رسمی کشور و از سوی دیگر ورود لوازم یدکی قاچاق از مبادی غیررسمی بازار را مملو از کالاهای بی‌کیفیت خودرو کرده که نه‌فقط به فرسودگی سایر قطعات خودرو منجر می‌شود، بلکه همان‌طور که تاکید شد سلامت سرنشینان را نیز به خطر می‌اندازد. تولید قطعات لوازم یدکی بی‌کیفیت زیرپله‌ای نیزدستاویزی دیگر برای ارزان‌فروشی است. فاصله قیمتی و وسوسه‌کننده این کالاهای بدون استاندارد با قطعات اصلی، باعث شده تا خریداران به سوی کالاهای ارزان‌قیمت اما بی‌کیفیت روی‌بیاورند. گاهی در بازار نیز قطعات و لوازم یدکی خودرو دیده می‌شود که هرچند با قطعه اصلی تفاوتی ندارد اما با قیمت بسیار پایین‌تر به فروش می‌رسد بدون این‌که فروشنده در مورد غیراصل یا کپی‌بودن محصول به خریدار حرفی بزند.چند قطعه‌ساز معتبر داخلی، قطعات باکیفیت برای خودروسازان تولید کرده و مازاد آن برای تأمین نیاز مصرف‌کنندگان در بازار عرضه می‌شود. بااین‌حال، گاهی برخی افراد از نام این برندهای معتبر سوءاستفاده کرده و برچسب آنها را روی کالاهای دست‌دوم یا بی‌کیفیت می‌چسبانند.برچسب برندهای معتبر ایرانی و خارجی روی لوازم یدکی قاچاق یا کپی‌سازی‌شده هرچند ترفند تازه‌ای در بازار نیست اما کار را برای خریداران قطعه سخت کرده و آنها را بین دوراهی ارزان‌قیمت یا گران‌قیمت به شرط کیفیت بالا قرار داده است. بااین‌حال لوازم یدکی شامل لنت ترمز و وایر شمع خودرو مشمول مقررات استاندارد اجباری هستند؛ هرچند که بسیاری از لوازم تقلبی و قاچاق این استانداردها را دور می‌زنند.خرداد امسال بود که اداره کل استاندارد استان تهران، نام‌های تجاری لوازم یدکی غیراستاندارد را اعلام و تاکید کرد که هزار دست لوازم یدکی غیراستاندارد در بازرسی‌های مشترک بازرسان استاندارد از مراکز عرضه لوازم یدکی خودرو در تهران، به‌دلیل نداشتن مجوز و نشان استاندارد، شناسایی و توقیف شد.
فعالیت ۲۰۰ تولیدکننده لوازم یدکی در کشور
سیدمهدی کاظمی، عضو اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو و ماشین‌آلات تهران درباره آخرین وضعیت بازار لوازم یدکی، به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: تنوع قطعات یدکی خودرو به حدی زیاد است که خریدار به‌تنهایی نمی‌تواند از اصل یا غیراصل بودن آن اطمینان یابد، مگر این‌که از فروشگاه‌های معتبر و دارای مجوز خرید کرده یا هنگام نصب قطعه، از تعمیرکار خودرو درباره کیفیت آن اطمینان حاصل کند.
وی افزود: شناخت برندهای معتبر داخلی و خارجی به خریداران کمک می‌کند تا از شرکت‌های معتبر، کالاهای باکیفیت و استاندارد خریداری کنند.سخنگوی سابق اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودروی تهران افزود: سامانه صدور شناسه کالا به خریداران امکان می‌دهد تا از کیفیت و اصالت کالا آگاه شده و در صورت بروز و مشکل، شکایت کنند.
وی با اشاره به فعالیت بیش از ۲۰۰ کارخانه تولید لوازم یدکی و قطعات خودرو درکشور اظهارکرد: حدود ۱۵۰هزار نفر عضو اتحادیه فروشندگان لوازم یدکی خودرو هستند که بیش از ۱۲ هزار نفر از آنها در تهران فعالیت می‌کنند.
کاظمی تاکید کرد: در بسیاری از قطعات، تولیدات داخلی بسیار باکیفیت‌تر از قطعات مشابه خارجی است. وی با بیان این‌که تعداد تولیدکنندگان زیرپله‌ای قطعه خودرو انگشت‌شمار است، گفت: برخی افراد با تولید زیرپله‌ای یا واردات قاچاق لوازم یدکی، این کالاهای بی‌کیفیت را به‌صورت غیررسمی وارد بازار می‌کنند که بدنامی آن به صنف فروشندگان لوازم یدکی نسبت داده می‌شود.عضو اتحادیه اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودرو وماشین‌آلات تهران ادامه داد: هرچند بین تولیدکنندگان ایرانی نیز یک تعدادی هستند که به علت کمبود نقدینگی، سرمایه و عدم استفاده از تجهیزات به‌روز، مجبور هستند با تجهیزات فرسوده به‌صورت‌نیمه‌فعال کارکنندولی ازکیفیت‌واستانداردکالاها کوتاه نمی‌آیند.کاظمی بااشاره به این‌که قطعات چینی امکان مرجوع‌کردن ندارند، می‌گوید: با این‌که این قطعات ضمانت‌نامه دارند ولی مرجوع‌کردن آن سخت است که واردکننده پشیمان می‌شود.
وی تصریح کرد: همه قطعات و لوازم یدکی خارجی در بازار بی‌کیفیت نیستند اما برای جلوگیری از مشکلات بی‌کیفیتی و رفتن هرروز مردم به تعمیرگاه‌ها برندهای معروف باید اقدام به تبلیغات ومعرفی محصولات کنند و از سوی دیگر مکانیک‌ها به‌عنوان متخصصان شناخت قطعات به مردم بگویند هر قطعه‌ای را روی خودروها نصب نکنند و تفاوت قطعه بی‌کیفیت و با کیفیت را برای مردم توضیح دهند.
کپی‌برداری از قطعات خودرو
عضو اتحادیه صنف فروشندگان لوازم یدکی خودروی تهران نسبت به کپی‌برداری از قطعات هشدار داد و افزود: برخی افراد با کپی‌برداری از قطعات اصلی، قطعات بی‌کیفیت تولید و آنها را با قیمت پایین‌تر در بازار عرضه می‌کنند. این امر شناسایی و بررسی اصالت قطعات را برای خریداران دشوار می‌سازد.کپی‌سازی از روی کالاها و برچسب زدن روی کالاهای بی‌کیفیت با هدف ارزان‌فروشی نه‌تنها رقابت را زیر سؤال می‌برد، بلکه به ضرر خریداران است.
کاظمی بر حضور کارشناسان اتحادیه لوازم یدکی در گمرکات تاکید کرد و گفت: گاهی قطعاتی از گمرکات ترخیص می‌شود که دارای استاندارد لازم نیست و حتی بی‌کیفیت است و باید از این صنف برای تشخیص قطعات به‌صورت تخصصی استفاده شود.
او تأکید کرد: صنف لوازم یدکی خودرو از نظر کارشناسی بسیار قوی است و مسئولان گمرک و استاندارد می‌توانند از کارشناسان اتحادیه استفاده کنند تا قطعه‌ای که وارد می‌شود با کمک آنان بررسی شود تا هیچ قطعه بی‌کیفیتی روانه بازار نشود.
روش بررسی اصالت کالا
براساس این گزارش، اجرای یک طرح جامع برای مقابله با قطعات تقلبی و کم‌کیفیت ضروری است، زیرا این مشکل همان‌طور که اشاره شد، رابطه مستقیمی با ایمنی جان شهروندان دارد؛ بنابراین بازار لوازم یدکی خودروی کشور، بازاری حساس است که نه‌تنها بر پایداری ناوگان حمل‌ونقل کشور تاثیر مستقیم دارد، بلکه نقش حیاتی در چرخه تولید و خدمات پس از فروش خودروسازان ایفا می‌کند. به بیان دیگر، قطعات یدکی نه یک کالای مصرفی ساده، بلکه بخشی از امنیت و ایمنی جاده‌‌ای، بهره‌‌وری اقتصادی و حتی اعتماد عمومی به صنعت خودرو محسوب می‌شوند. شناسه کالا امکان تشخیص لوازم یدکی اصلی از تقلبی را فراهم کرد و گامی مهم در راستای ساماندهی بازار قطعات یدکی خودرو و ارتقای سطح ایمنی در کشور محسوب می‌شود. انتظار می‌رود با اجرایی‌شدن کامل این طرح، شاهد تحولی مثبت در بازار قطعات یدکی و کاهش چشمگیر معضل قاچاق و عرضه کالاهای تقلبی باشیم.
قطعات و لوازم خودرو چه وارداتی و چه تولید داخل باید شناسه اصالت داشته باشند که به شما می‌گوید قطعه خریداری‌شده از کیفیت و اصالت بالایی برخوردار است. یکی از سریع‌ترین روش‌های استعلام تشخیص شناسه اصالت قطعات خودرو از طریق
کد دستوری UDDS به شماره #۷۷۷۷*۴* است. در این حالت نتیجه کار در مدت‌زمان کوتاهی به شما اعلام خواهد شد. یکی از روش‌های تأیید اصالت شناسه، استعلام از طریق سامانه است. برای این کار، ابتدا باید وارد سامانه شوید و سپس شناسه اصالت را وارد کنید. پس از آن به شماره واردشده در ثبت‌نام تاییدیه یا عدم‌تاییدیه شناسه ارسال می‌شود. همچنین از طریق اپلیکیشن سامانه جامع تجارت نیز می‌توان شناسه اصالت را تایید کرد.
