سلامت به وقت مهر
به روزهای پایانی تعطیلات تابستانی نزدیک شده‌ایم و در فرصت باقیمانده بسیاری از والدین در حال آماده‌کردن فرزندان خود برای شروع سال تحصیلی هستند. کارشناسان معتقدند سلامت جسمی و روانی، دو بالی است که دانش‌آموز را در مسیر موفقیت یاری می‌کند؛ آنها برای یادگیری،به جسم سالم و ازطرف دیگر،برای داشتن اعتماد به‌نفس بالاو بروز استعدادهای‌شان به روحیه مناسب نیاز دارند. موضوعی که متخصصان حوزه سلامت، در گفت‌وگو با جام‌جم به آن پرداخته‌اند.
در این روزها، والدین بسیاری برای خرید کیف، کفش و نوشت‌افزار دانش‌آموزان اقدام می‌کنند اما کمتر کسی به این نکته توجه دارد که انتخاب کفش و کوله‌پشتی مناسب برای کودکان در سال تحصیلی، تأثیر مستقیمی بر رشد صحیح جسمی آنها و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی در آینده دارد. موضوعی که یحیی سخنگویی، دکترای تخصصی فیزیوتراپی و معاون سابق توانبخشی بهزیستی کشور، بر اهمیت آگاهی کامل در انتخاب وسایل تأکید دارد. او معتقد است این وسایل نهفقط باید نیازهای روزمره فرزندان را تأمین کنند، بلکه سلامت ستون فقرات، پاها و به‌طور کلی ساختار اسکلتی بدن را هم تضمین می‌کند: «فراموش نکنیم که سال‌های رشد کودک و نوجوان، دوره‌ای حساس برای شکل‌گیری بدن آنهاست و هر انتخاب نادرست می‌تواند در بلندمدت عواقب ناخوشایندی داشته باشد.»
یک کفش ایده‌آل
انتخاب یک کفش مناسب برای بچه‌ها، مسأله‌ای فراتر از پوشاندن پاهای آنهاست چرا که پاهای کودکان، ستون فقرات ظریف آنها را پشتیبانی می‌کند و هرگونه فشار نامناسب یا حمایت‌نشدن کافی می‌تواند تأثیرات زنجیره‌ای ناخوشایندی بر سلامت زانو، لگن و در نهایت، ستون فقرات بگذارد. معاون سابق توانبخشی بهزیستی کشور از ویژگی‌های یک کفش مناسب برای کودکان و نوجوانان می‌گوید: «کفشی که برای بچه‌ها تهیه می‌شود، معمولا باید چند میلی‌متر بزرگ‌تر از پای بچه باشد که موقع حرکت، پای کودک امکان بازی در داخل کفش را داشته باشد. در واقع کفش نه باید تنگ باشد که انگشتان را فشار دهد و نه آن‌قدر گشاد که پا داخل آن لیز بخورد.» او به اهمیت انعطاف‌پذیری کفش اشاره می‌کند و معتقد است برخی والدین، به سبب راحتی بچه، کفشی بزرگ‌تر از سایز پایش می‌خرند که پا در داخل آن به اصطلاح لق می‌زند و همین شرایط می‌تواند برای سلامت پا، آسیب‌زننده باشد.
داشتن کمی پاشنه در کفش برای کودکان بالای پنج سال از دیگر مواردی است که سخنگویی بر آن تاکید دارد و ادامه می‌دهد: «کفش مناسب برای بچه‌های بالای پنج سال باید کمی پاشنه داشته باشد که راه رفتن طبیعی را تسهیل کند، زیرا کفش‌های تخت فشار مستقیم زمین را به پا منتقل می‌کند. همچنین پهنای کفش باید با پهنای پشت پا متناسب باشد تا جلوی پا فشرده نشود؛ این امر از کج شدن شست پا و ایجاد فرم نامناسب جلوگیری می‌کند.» ضمن این‌که کفی کفش باید در قسمت پنجه پا به‌راحتی خم شود تا حرکت طبیعی پا را مختل نکند.
یحیی سخنگویی، بهترین زمان خرید کفش برای کودکان را بعدازظهر می‌داند؛ به عقیده او، پا در این زمان، حالت نرمال‌تری دارد و از تورم به دور است: «برای داشتن کفش مناسب، نیازی به انتخاب کفش‌هایی با مارک ویژه و گران‌قیمت نیست؛ بلکه توجه به ویژگی‌هایی مانند پاشنه، سایز دقیق و در نظر گرفتن فرم پای کودک هنگام خرید، می‌توان کفشی با قیمت مناسب و ایده‌آل برای سلامت کودک فراهم کرد.»
او از مشخصاتی می‌گوید که در بسیاری از کفش‌ها دیده می‌شود و لزوما برند بودن کفش، تضمینی برای سلامت جسمی کودکان نیست: «مثلا بهتر است انتخاب ما برای کفش دوران تحصیل فرزندمان، کفشی بنددار باشد که بتوانیم آن را به سایز دلخواه‌مان برسانیم؛ یک ویژگی بسیار بدیهی که در بسیاری از کفش‌ها دیده می‌شود.» ضمن این‌که کفش باید از موادی ساخته شده باشد که اجازه جریان هوا را بدهد تا از عرق کردن بیش از حد پا، رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری شود.
اما با وجود همه این دقت و توجه موقع خرید، اگر در زمان استفاده، متوجه تاول، درد، انحراف انگشتان یا حتی مشکلات در راه‌رفتن کودک شدید، بهتر است که پیش از هر اقدامی، به مناسب بودن کفش او برای پوشیدن در مدت طولانی شک کنیم؛ شاید با تعویض کفش، مشکل هم خیلی زود رفع شود؛ مشکلی که گاهی نهفقط برای خود پا دردسرساز است، بلکه به دلیل ضربه‌ای که به پا وارد می‌شود، می‌تواند به اعضای دیگر نیز آسیب برساند.
به همین دلیل است که قریب به‌اتفاق متخصصان، به انتخاب یک کفش مناسب تاکید دارند.
کوله سلامتی
انتخاب کوله‌پشتی هم مثل کفش، موضوعی است که شاید در نگاه اول ساده به نظر بیاید اما تأثیر بسزایی در سلامت جسمی و وضعیت بدنی کودکان دارد. بچه‌ها تقریبا هر روز و برای ساعت‌های طولانی، این کوله را حمل می‌کنند؛ پس هرگونه ایراد در طراحی یا تناسب نداشتن کوله‌پشتی با ویژگی‌های جسمی کودک، می‌تواند مشکلاتی جدی برای سلامت فرزندان‌مان به‌همراه داشته باشد اما از نظر این متخصص فیزیوتراپی، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کوله‌پشتی مناسب این است که با سن و جثه فرزندمان تناسب داشته باشد: «کوله‌پشتی نباید آن‌قدر بزرگ باشد که از پشت کودک بیرون بزند یا آن‌قدر سنگین که به شانه‌های کودک فشار وارد کند. طبق تحقیقات علمی، وزن کوله‌پشتی به همراه وسایل داخل آن نباید از ۱۰ تا ۱۵درصد وزن دانش‌آموز تجاوز کند.»
به‌طور کلی،هرچه وزن کوله سبک‌تر باشد، سطح سلامت ستون فقرات و شانه‌های کودک بالاتر می‌رود: «کوله‌پشتی انتخابی باید دو بند داشته باشد که با قرار گرفتن روی هردو شانه تعادل را برقرار کند؛ اتفاقی که اگر رخ ندهد، در آینده می‌تواند موجب گردن‌درد شود و آسیب‌هایی جدی برای ستون فقرات به همراه داشته باشد.» معاون سابق سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اهمیت آویزان نبودن کوله توضیح می‌دهد که آویزان بودن کوله باعث می‌شود کودک خودش را به جلو خم کند: «این خم کردن یعنی شروع قوز کردن و افزایش گودی کمر کودکان.» چه بهتر که بند کوله‌ها، حداقل پنج سانتی‌متر پهنا و جنسی نرم داشته باشد که وزن کوله را روی شانه پخش و از فشار متمرکز روی یک نقطه جلوگیری کند.
سخنگویی از عوارضی می‌گوید که انتخاب نادرست کوله‌پشتی می‌تواند برای بچه‌ها به همراه داشته باشد: «افتادگی شانه‌ها، قوز پشت، مشکلات تنفسی و... ازجمله آسیب‌هایی است که به مرور زمان اتفاق خواهد افتاد.»
یک کفش ایده‌آل
انتخاب یک کفش مناسب برای بچه‌ها، مسأله‌ای فراتر از پوشاندن پاهای آنهاست چرا که پاهای کودکان، ستون فقرات ظریف آنها را پشتیبانی می‌کند و هرگونه فشار نامناسب یا حمایت‌نشدن کافی می‌تواند تأثیرات زنجیره‌ای ناخوشایندی بر سلامت زانو، لگن و در نهایت، ستون فقرات بگذارد. معاون سابق توانبخشی بهزیستی کشور از ویژگی‌های یک کفش مناسب برای کودکان و نوجوانان می‌گوید: «کفشی که برای بچه‌ها تهیه می‌شود، معمولا باید چند میلی‌متر بزرگ‌تر از پای بچه باشد که موقع حرکت، پای کودک امکان بازی در داخل کفش را داشته باشد. در واقع کفش نه باید تنگ باشد که انگشتان را فشار دهد و نه آن‌قدر گشاد که پا داخل آن لیز بخورد.» او به اهمیت انعطاف‌پذیری کفش اشاره می‌کند و معتقد است برخی والدین، به سبب راحتی بچه، کفشی بزرگ‌تر از سایز پایش می‌خرند که پا در داخل آن به اصطلاح لق می‌زند و همین شرایط می‌تواند برای سلامت پا، آسیب‌زننده باشد.
داشتن کمی پاشنه در کفش برای کودکان بالای پنج سال از دیگر مواردی است که سخنگویی بر آن تاکید دارد و ادامه می‌دهد: «کفش مناسب برای بچه‌های بالای پنج سال باید کمی پاشنه داشته باشد که راه رفتن طبیعی را تسهیل کند، زیرا کفش‌های تخت فشار مستقیم زمین را به پا منتقل می‌کند. همچنین پهنای کفش باید با پهنای پشت پا متناسب باشد تا جلوی پا فشرده نشود؛ این امر از کج شدن شست پا و ایجاد فرم نامناسب جلوگیری می‌کند.» ضمن این‌که کفی کفش باید در قسمت پنجه پا به‌راحتی خم شود تا حرکت طبیعی پا را مختل نکند.
یحیی سخنگویی، بهترین زمان خرید کفش برای کودکان را بعدازظهر می‌داند؛ به عقیده او، پا در این زمان، حالت نرمال‌تری دارد و از تورم به دور است: «برای داشتن کفش مناسب، نیازی به انتخاب کفش‌هایی با مارک ویژه و گران‌قیمت نیست؛ بلکه توجه به ویژگی‌هایی مانند پاشنه، سایز دقیق و در نظر گرفتن فرم پای کودک هنگام خرید، می‌توان کفشی با قیمت مناسب و ایده‌آل برای سلامت کودک فراهم کرد.»
او از مشخصاتی می‌گوید که در بسیاری از کفش‌ها دیده می‌شود و لزوما برند بودن کفش، تضمینی برای سلامت جسمی کودکان نیست: «مثلا بهتر است انتخاب ما برای کفش دوران تحصیل فرزندمان، کفشی بنددار باشد که بتوانیم آن را به سایز دلخواه‌مان برسانیم؛ یک ویژگی بسیار بدیهی که در بسیاری از کفش‌ها دیده می‌شود.» ضمن این‌که کفش باید از موادی ساخته شده باشد که اجازه جریان هوا را بدهد تا از عرق کردن بیش از حد پا، رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری شود.
اما با وجود همه این دقت و توجه موقع خرید، اگر در زمان استفاده، متوجه تاول، درد، انحراف انگشتان یا حتی مشکلات در راه‌رفتن کودک شدید، بهتر است که پیش از هر اقدامی، به مناسب بودن کفش او برای پوشیدن در مدت طولانی شک کنیم؛ شاید با تعویض کفش، مشکل هم خیلی زود رفع شود؛ مشکلی که گاهی نهفقط برای خود پا دردسرساز است، بلکه به دلیل ضربه‌ای که به پا وارد می‌شود، می‌تواند به اعضای دیگر نیز آسیب برساند.
به همین دلیل است که قریب به‌اتفاق متخصصان، به انتخاب یک کفش مناسب تاکید دارند.
کوله سلامتی
انتخاب کوله‌پشتی هم مثل کفش، موضوعی است که شاید در نگاه اول ساده به نظر بیاید اما تأثیر بسزایی در سلامت جسمی و وضعیت بدنی کودکان دارد. بچه‌ها تقریبا هر روز و برای ساعت‌های طولانی، این کوله را حمل می‌کنند؛ پس هرگونه ایراد در طراحی یا تناسب نداشتن کوله‌پشتی با ویژگی‌های جسمی کودک، می‌تواند مشکلاتی جدی برای سلامت فرزندان‌مان به‌همراه داشته باشد اما از نظر این متخصص فیزیوتراپی، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کوله‌پشتی مناسب این است که با سن و جثه فرزندمان تناسب داشته باشد: «کوله‌پشتی نباید آن‌قدر بزرگ باشد که از پشت کودک بیرون بزند یا آن‌قدر سنگین که به شانه‌های کودک فشار وارد کند. طبق تحقیقات علمی، وزن کوله‌پشتی به همراه وسایل داخل آن نباید از ۱۰ تا ۱۵درصد وزن دانش‌آموز تجاوز کند.»
به‌طور کلی،هرچه وزن کوله سبک‌تر باشد، سطح سلامت ستون فقرات و شانه‌های کودک بالاتر می‌رود: «کوله‌پشتی انتخابی باید دو بند داشته باشد که با قرار گرفتن روی هردو شانه تعادل را برقرار کند؛ اتفاقی که اگر رخ ندهد، در آینده می‌تواند موجب گردن‌درد شود و آسیب‌هایی جدی برای ستون فقرات به همراه داشته باشد.» معاون سابق سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اهمیت آویزان نبودن کوله توضیح می‌دهد که آویزان بودن کوله باعث می‌شود کودک خودش را به جلو خم کند: «این خم کردن یعنی شروع قوز کردن و افزایش گودی کمر کودکان.» چه بهتر که بند کوله‌ها، حداقل پنج سانتی‌متر پهنا و جنسی نرم داشته باشد که وزن کوله را روی شانه پخش و از فشار متمرکز روی یک نقطه جلوگیری کند.
سخنگویی از عوارضی می‌گوید که انتخاب نادرست کوله‌پشتی می‌تواند برای بچه‌ها به همراه داشته باشد: «افتادگی شانه‌ها، قوز پشت، مشکلات تنفسی و... ازجمله آسیب‌هایی است که به مرور زمان اتفاق خواهد افتاد.»
