تعریف
ارتقای توان سازمان تأمین اجتماعی در شناسایی و وصول بهنگام مطالبات از دولت و کارفرمایان، واقعیسازی حق بیمهها، کاهش فرار بیمهای و بهبود پایایی منابع مالی بیمهای در چارچوب طرح «ارتقاء مدیریت وصول منابع سازمان» تعریف شده و با اصول قانون تأمین اجتماعی، تحولات ابلاغی و سیاستهای کلی تأمین اجتماعی منطبق است.
این طرح، طراحی و پیادهسازی یک سامانه جامع وصول مطالبات با همکاری مرکز فناوری اطلاعات را در چارچوب، «رصد و ثبت روزانه مطالبات سازمان از دولت»، «بازطراحی فرایندهای تقسیط و ابلاغ با استفاده از ابزارهایی چون سامانه ثنا» و «شناسایی، دستهبندی و وصول مطالبات با ابزارهای دیجیتال و زمانبندی الزامآور» را شامل میشود.
کارکرد
طرح ارتقاء مدیریت وصول منابع سازمان، کارکردهایی نظیر پیادهسازی ساختار شناسایی و احصاء دیجیتال مطالباتی بین سازمان تأمین اجتماعی و دولت، ساماندهی نحوه تقسیط بدهیهای کارفرمایان و سرویسگرا کردن خدمات به مخاطبان سازمانی به ویژه کارفرمایان از طریق هوشمندسازی لیستهای حق بیمه، ابلاغ الکترونیکی اوراق و تعیین هوشمند ضریبهای قراردادهای پیمانکاری را دارا است.
این طرح به عنوان یکی از بیستگانههای تحولی تأمین اجتماعی با هدف جذب حداکثری منابع بیمهای مربوط به حق بیمه جاری کارکنان شاغل در کارگاههای تحت پوشش، گسترش پوشش بیمهای شاغلان کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی بدون حمایتهای بیمهای و ایجاد عدالت در بهرهمندی از تسهیلات معافیتهای بیمهای برای کارگاههای مشمول و کاهش هزینههای مالی دولت، تدوین و ارائه شده است.
زیرپروژهها
طرح ارتقاء مدیریت وصول منابع سازمان در قالب یکی از طرحهای بیستگانه تحولآفرین و توسعهای، به واسطه 12 اقدام زیرپروژهای، زمینه اجرایی پیدا خواهد کرد.
مواردی مانند؛ «پیادهسازی ساختار شناسایی و احصاء دیجیتال مطالبات سازمان از دولت»، «ساماندهی تقسیط و وصول مطالبات بیمهای»، «ساماندهی معافیتهای بیمهای کارگاهی تا 5 نفر»، «سازوکار کنترل فرار بیمهای مقداری با واقعیسازی دستمزدها»، «تدوین سازوکارهای کنترل فرار بیمهای تعدادی»، «کاهش فاصله زمانی شناسایی تا قطعیت و سپس وصول بدهی (پیگیری و وصول بهموقع) زمانبندی الزامآور» و «ابلاغ اوراق و احکام سازمان از طریق ثنا» در چارچوب زیرپروژههای این طرح قرار دارند.
همچنین موارد دیگری نظیر؛ «تعیین تکلیف اموال و املاک بازداشتی»، «کاهش مطالبات ورودی به هیأتهای تشخیص»، «قطعی نمودن مطالبات شناساییشده فعلی با زمانبندی مشخص»، «وصول مطالبات قطعی شده با زمانبندی مشخص» و «وصول بر مبنای کار برگ شماره (3)» در ارتباط با طرح ارتقاء مدیریت وصول منابع سازمان تعریف شده است.
گذشته
افزایش انباشت مطالبات از دولت و کارفرمایان، طولانی شدن چرخه وصول مطالبات، بهرهبرداری ناموجه از معافیتهای بیمهای و نیز پیگیری و وصول مطالبات، سازمان را با فشارهای مالی و اجرایی مواجه کرده است. خلأ قانونی و تعدد مقررات متعارض (در هیأتهای تشخیص مطالبات، روش ابلاغ اوراق، نحوه تقسیط بدهیها و ...) نیز کاهش اثربخشی اقدامات وصول مطالبات را موجب شده است. موارد اشاره شده در سالهای گذشته، ضرورت زمینه ورود سازمان تأمین اجتماعی به طرح مذکور محسوب میشوند.
موضوعاتی مانند «عدم یکپارچگی سیستمهای بیمهای»، «نیاز به بازنگری در آییننامه هیأتهای تشخیص مطالبات، ماده 39 و نحوه تقسیط بدهیها»، «هزینه طراحی و استقرار سامانه جدید، نیاز به همافزایی با قوه قضائیه و سایر نهادها»، «مقاومت احتمالی برخی کارفرمایان و ذینفعان نسبت به فرآیندهای شفافتر و زمانبندیشده» و «پیچیدگی مدیریت پروژه در سطح ملی و استانی، لزوم هماهنگی مستمر با ذینفعان» را میتوان از دیگر دلایل شکلگیری تحول در حوزه ارتقاء مدیریت وصول منابع سازمان تأمین اجتماعی برشمرد.
اقدام و آینده
از ابتدای بهمنماه سال گذشته، برنامهریزی لازم حول فعالیتهای مربوط به پروژههای طرح ارتقاء مدیریت وصول منابع سازمان، انجام و به منظور رفع ناترازیهای مالی سازمان تأمین اجتماعی، ساماندهی تقسیط بدهی کارفرمایان و مطالبات بیمهای در دستور کار قرار گرفت. در اجرای این فعالیتها، نظاممند کردن ضوابط و مقررات مربوط به ماده (46) قانون تأمین اجتماعی با رویکرد جذب منابع بیمهای بههنگام و مکفی جهت ارائه خدمات مطلوب به شرکای اجتماعی بهویژه مستمریبگیران تحت پوشش، با لحاظ شرایط اقتصادی و ناتوانیهای مالی کارفرمایان و کمک به بهبود فضای کسب و کار و حمایت از تولید و اشتغال، در دستور کار قرار گرفت.
انتظار میرود که به واسطه اجرایی شدن طرح ارتقاء مدیریت وصول منابع سازمان، دستاوردهایی مانند «ارتقای اقتدار اجرایی سازمان در وصول مطالبات، شفافیت بیشتر در فرآیندهای حقوقی و قضایی»، «بهبود جریان نقدی سازمان، کاهش هزینههای دیرکرد مطالبات، جلوگیری از فرار بیمهای»، «تقویت عدالت بیمهای از طریق پرداخت واقعی حق بیمه شاغلان و پوشش بیشتر افراد فاقد حمایت» و «ایجاد سازوکار سیستمی برای پایش، تحلیل و اقدام نسبت به مطالبات معوق بهصورت زمانبندیشده» حاصل شود.
همچنین، «رفع تبعیض در پرداخت حق بیمه کارگاههای تحت پوشش و یکپارچهسازی مقدار پرداخت حق بیمه کارفرمایان، «وصول بههنگام منابع حق بیمهای از کارفرمایان با میزان واقعی نرخ حق بیمه موضوع ماده 28 قانون تأمین اجتماعی»، «پیشگیری سوءاستفاده از بهرهمندی از تسهیلات معافیتهای بیمهای» و «واقعیسازی حق بیمههای پرداختی بیمهشدگان شاغل در کارگاههای مشمول قانون تأمین اجتماعی» بخشی از دستاوردهای این طرح محسوب میشوند.
«جذب منابع بیمهای مربوط به حقبیمه جاری کارگاههای تحت پوشش»، «جلوگیری از سوءاستفاده از ارسال غیرواقعی دستمزد بیمهشده و افزایش نامتعارف آن در سالهای منتهی به دریافت تعهدات قانونی»، «برخورداری واقعی و برحق بیمهشدگان در زمان دریافت تعهدات قانونی بر اساس حقوق واقعی زمان اشتغال»، «ساماندهی اموال و املاک بازداشت شده به منظور تسریع در روند وصول مطالبات معوق » و «واقعیسازی مطالبات سازمان از دولت» از دیگر خروجیهای حاصل از اقدامات این طرح تحولی تأمین اجتماعی به شمار میروند.
/*هاجر مقضی خبرنگار جام جم آنلاین