لزوم همگام سازی سرفصل‌های آموزشی گردشگری و هتلداری با استانداردهای جهانی

به گزارش خبرنگار جام جم آنلاین یزد، نائب رئیس اتاق بازرگانی یزد اظهار داشت: فرآیند تغییر یک سرفصل از گروه آموزشی آغاز شده، سپس در شورای آموزش دانشگاه بررسی می‌شود و پس از آن باید برای تصویب به وزارت علوم ارسال گردد؛ این روند نیاز به بروزرسانی و چابک سازی دارد.

امیرجلیلی با اشاره به حوزه گردشگری و هتلداری بیان کرد: در حال حاضر محتوای آموزشی این رشته‌ها در دانشگاه‌ها پاسخگوی نیاز بازار کار نیست و لازم است در کنار آموزش‌های دانشگاهی، دوره‌های کوتاه‌مدت و کاربردی برگزار شود.

نائب رئیس اتاق بازرگانی یزد ادامه داد: پیشنهاد این است که استانداردهای بین‌المللی هتلداری و مهارت‌های عملی موردنیاز گردشگری و هتلداری در قالب هنرستان‌های جوار هتل و یا دوره‌های کوتاه‌مدت آموزشی ارائه شود، چرا که در این ساختار می‌توان سریع‌تر و متناسب‌تر با نیاز بازار کار آموزش داد.

رئیس شورای پژوهشی اتاق بازرگانی یزد خاطرنشان کرد: تجربه نشان داده است که بسیاری از مهارت‌ها، مانند کنترل کیفیت در صنایع یا مدیریت خدمات در هتل‌ها، تنها در دوره‌های عملی کوتاه‌مدت و با حضور مستقیم در محیط واقعی کار به‌خوبی قابل آموزش هستند، نه صرفاً از طریق واحدهای تئوریک دانشگاهی.

نایب رئیس و رئیس شورای پژوهشی اتاق بازرگانی یزد در ادامه این شورا گفت: در طراحی و توسعه تورهای کویر، توجه به ظرفیت‌های بومی و استفاده از تجربه فعالان این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار است.

غضنفر امیرجلیلی اظهار داشت: استفاده از نقشه‌ها و طرح‌های کاغذی به‌تنهایی نمی‌تواند واقعیت‌های میدانی کویر را نشان دهد، چرا که بسیاری از مسیرها و فعالیت‌ها مانند شترسواری یا موتورسواری تنها در تجربه میدانی قابل بررسی هستند.

وی افزود: در تورهای کویر بسیاری از ایده‌ها صرفاً الگوبرداری از کشورهایی همچون امارات یا حتی آفریقا است؛ در حالی که ظرفیت‌های بومی کویر یزد می‌تواند مبنای طراحی برنامه‌های منحصر به فرد قرار گیرد.

امیرجلیلی تأکید کرد: کسانی که امروز در تورهای کویر فعالیت دارند، بهترین مرجع برای پخته شدن طرح‌های جدید هستند و باید قبل از تدوین هر برنامه‌ای، پای صحبت و تجربه آن‌ها نشست.

وی خاطرنشان کرد: اتاق بازرگانی آمادگی دارد جلساتی با حضور فعالان حوزه گردشگری کویری، حمل‌ونقل و دیگر بخش‌های مرتبط برگزار کند تا ابتدا چالش‌های موجود بررسی و رفع شود و سپس برای ایده‌های نو و توسعه‌ای آینده تصمیم‌گیری گردد.

آموزش تشریفات بین المللی و ایجاد جاذبه‌های مکمل برای گردشگری یزد ضروری است

اصغر آقا نبیل، رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی یزد گفت: آموزش صحیح تشریفات در کشور ما جدی گرفته نشده و همین موضوع یکی از معضلات اصلی حوزه گردشگری محسوب می‌شود.

اصغر آقا نبیل در نشست شورای پژوهشی اتاق بازرگانی یزد اظهار داشت: بسیاری از رشته‌های دانشگاهی در کشور جنبه عمومی دارند و فارغ‌التحصیلان آن‌ها مهارت خاصی یاد نمی‌گیرند. در حوزه هتلداری نیز دانشجویان اگر به‌جای چهار سال تحصیل صرفاً تئوریک در دانشگاه، بخشی از زمان آموزش خود را در هتل‌ها به‌صورت عملی بگذرانند، توانمندی بیشتری کسب خواهند کرد. رشته هتلداری مانند پزشکی است؛ ابتدا باید مبانی تئوری آموخته شود و سپس آموزش عملی در محیط واقعی دنبال گردد.

وی با اشاره به جایگاه کویر در میان جاذبه‌های یزد گفت: کویر یکی از ظرفیت‌های مهم استان است اما نباید تنها به آن بسنده کرد، بلکه باید به دنبال جاذبه‌های مکمل بود. برای نمونه می‌توان در کنار کویر به ظرفیت‌های روستاهای اطراف، گردشگری کشاورزی یا رویدادهای فرهنگی توجه ویژه داشت.

آقانبیل افزود: در بسیاری از کشورها، جاذبه‌های کویری با فعالیت‌های ماجراجویانه تلفیق شده و به‌عنوان محصولات گردشگری معرفی می‌شوند، در یزد نیز باید با الگوبرداری از تجربه‌های موفق بین‌المللی و بومی‌سازی آن‌ها، محصولات جدید و متناسب با فرهنگ و ظرفیت‌های محلی طراحی کرد.

وی تأکید کرد: یزد علاوه بر کویر، بافت تاریخی و میراث زرتشتیان را به‌عنوان جاذبه‌های اصلی دارد؛ اما برای جذب بیشتر گردشگران، باید جاذبه‌های مکمل و متفاوت ایجاد کنیم تا گردشگران تجربه‌ای تازه از این استان به دست آورند.

دوره‌های کوتاه‌مدت تقاضامحور کارآمدتر از تغییر سرفصل‌های دانشگاهی است

کاظم یاوری عضو شورای پژوهشی اتاق بازرگانی یزد گفت: تغییر سرفصل‌های دانشگاهی در ایران فرآیندی طولانی و پرچالش است و به همین دلیل تمرکز بر دوره‌های کوتاه‌مدت و تقاضامحور می‌تواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد.

وی اظهار داشت: تجربه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد بسیاری از کشورها مانند کانادا و آمریکا نظام آموزشی انعطاف‌پذیری دارند و دانشگاه‌ها و کالج‌ها می‌توانند مستقل از نهادهای بالادستی، برنامه درسی خود را طراحی کنند. این در حالی است که در ایران ساختار آموزشی به شدت متمرکز بوده و حتی تغییر یک درس نیز نیازمند زمان است.

وی افزود: اگرچه تغییر سرفصل‌ها در دانشگاه‌ها ایده خوبی است، اما به دلیل بروکراسی موجود، به نتیجه رسیدن آن دشوار و زمان‌بر خواهد بود. در مقابل، طراحی و برگزاری دوره‌های کوتاه‌مدت تخصصی و کاربردی، با اختیار کامل برگزارکنندگان و بر اساس نیاز واقعی بازار، بسیار کارآمدتر خواهد بود.

یاوری با تأکید بر ضرورت توجه به نیازهای واقعی جامعه در حوزه آموزش گفت: ما نباید به آموزش در هتلداری یا گردشگری صرفاً به شکل سنتی نگاه کنیم. در دنیا هر جزئیات ساده‌ای مانند نحوه پذیرش مهمان یا خدمات جانبی در هتل‌ها تبدیل به آموزش تخصصی شده است، در حالی که در کشور ما این موضوع همچنان به شکل سطحی دیده می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: اگر آموزش‌های کوتاه‌مدت و تقاضامحور جایگزین ساختارهای طولانی و تئوریک شود، می‌تواند هم برای جامعه و هم برای فعالان حوزه گردشگری و اقتصاد اثربخش‌تر باشد.

تغییر سرفصل‌های کاربردی گردشگری با تغییر چند واحد کلیدی و شاخص

مرتضی محمودی عضو شورای پژوهشی اتاق بازرگانی یزد گفت: تجربه نشان داده است که دانشگاه‌ها می‌توانند با استفاده از بخشنامه‌های موجود بخشی از سرفصل‌های آموزشی خود را تغییر داده و محتوای کاربردی‌تری ارائه کنند، بدون آنکه نیاز به فرآیند پیچیده و زمان‌بر تصویب در وزارت علوم داشته باشند.

وی اظهار داشت: در برخی دانشگاه ها  در رشته‌های مختلف تنها چند واحد کلیدی و شاخص را انتخاب و برای آن‌ها سرفصل‌های اختصاصی طراحی شده، که  نتیجه این اقدام، اختیار تغییر ۱۰ تا ۱۵ درصد دروس به دانشگاه ها از سوی وزارت علوم بوده است.

وی افزود: بر همین اساس، به‌جای آنکه درگیر تغییر تمام ۱۳۶ واحد یک رشته شویم، می‌توان چند واحد اصلی و ضروری در رشته‌هایی مانند هتلداری یا گردشگری را به شکل هدفمند بازطراحی کرد. این اقدام هم عملی‌تر است و هم امکان اجرای سریع‌تری دارد.

محمودی با تأکید بر اینکه این تغییرات مانعی برای صدور مدرک دانشگاهی از سوی وزارت علوم ایجاد نمی‌کند، بیان داشتند: پیشنهاد من این است که یک بسته آموزشی مشخص شامل حدود ۱۵ واحد درسی برای رشته گردشگری و هتلداری تدوین شود؛ واحدهایی که هم مبانی نظری را پوشش دهد و هم با کارآموزی در محیط واقعی مانند هتل‌ها تکمیل شود.

وی خاطرنشان کرد: این شیوه نه تنها با سیاست‌های وزارت علوم منافات ندارد، بلکه می‌تواند به شکل مؤثر کیفیت آموزش در حوزه گردشگری را افزایش دهد و فارغ‌التحصیلانی توانمندتر و کارآمدتر به بازار کار معرفی کند.

تولید محتوای آموزشی کاربردی در گردشگری حتی بدون تصویب وزارت علوم ارزشمند است

جعفر رحمانی عضو شورای پژوهشی اتاق بازرگانی یزد گفت: در حوزه آموزش گردشگری می‌توان در قالب دروس ویژه یا واحدهای محدود، محتوای کاربردی تولید و ارائه کرد، حتی اگر این محتواها به‌طور رسمی در سرفصل‌های وزارت علوم به تصویب نرسد.

وی اظهار داشت: در نظام آموزشی دنیا معمولاً دانشگاه‌ها دوره‌های فشرده و کاربردی تعریف می‌کنند تا دانشجو بتواند در مدت کوتاه‌تر محتوای مؤثر و مرتبط با نیاز بازار را فرا بگیرد. این تجربه می‌تواند در کشور ما نیز مورد استفاده قرار گیرد.

وی افزود: تغییر کلی سرفصل‌های دانشگاهی کار دشواری است، اما می‌توان بخشی از دروس، مثلاً حدود ۱۰ تا ۱۵ واحد، را به‌عنوان محتوای ویژه بازطراحی کرد. برای نمونه، آموزش خانه‌داری و خدمات هتلی می‌تواند به شکل یک درس تخصصی و کاربردی در سرفصل‌ها گنجانده شود.

وی خاطرنشان کرد: ارزش اصلی در تولید این محتواها نهفته است، چرا که می‌تواند به شکل مستقیم به آموزش‌های کوتاه‌مدت، مهارت‌آموزی و حتی تقویت رشته‌های موجود کمک کند.

در این جلسه طرح پژوهشی شامل سرفصل های گردشگری و هتلداری و طرح گردشگری کویر مورد بحث و بررسی قرار گرفت.