حلقه مفقوده خدمات پس از فروش
برخی شرکت‌های واردکننده هیچ برنامه مشخصی برای پشتیبانی ندارند
بازار خودروی ایران، شاهد تضادی آشکار میان تعداد فزاینده شرکت‌های واردکننده خودرو و مونتاژکنندگان داخلی است. در حالی که بیش از ۵۵ شرکت واردکننده جدید، بازار را با خودرو‌های متنوع پر کرده‌اند، نگرانی جدی درحال شکل‌گیری است. بر این اساس مصرف کنندگان محصولات وارداتی خودرو نگران کمبود هشداردهنده خدمات پس از فروش و قطعات یدکی برای خودرو‌های وارداتی هستند.
به گزارش جام‌جم‌آنلاین به نقل از روزنامه ایران، این وضعیت، مقایسه‌ای ناگزیر با تولیدکنندگان و مونتاژکاران داخلی را رقم می‌زند که شبکه‌های خدمات گسترده، تأمین قطعات مطمئن و پشتیبانی بلند مدت مشتری را ارائه می‌دهند و تضادی آشکار با گزینه‌های وارداتی اغلب فاقد پشتیبانی دارند.
چشم‌انداز خودرویی ایران در حال حاضر به دو مسیر متمایز برای دستیابی به خودرو تقسیم می‌شود؛ اول: واردات بدون پشتیبانی به سرعت در حال گسترش قلمرو خود است. دوم: در سمتی دیگر با حوزه باسابقه و جاافتاده‌تر تولید و مونتاژ داخلی با خدمات کامل روبه‌رو هستیم.
خدمات پس از فروش خودرو‌های وارداتی
در یک سال اخیر، بازار خودروی ایران شاهد ورود و فعالیت قابل توجه شرکت‌های واردکننده جدید بوده است که اکنون به بیش از ۵۵ شرکت فعال می‌رسد. در حالی که این موضوع منجر به تنوع بیشتر خودرو‌های وارداتی شده است، یک روند نگران کننده در حال شکل‌گیری است. بر این اساس خریداران خودرو‌های وارداتی با نگرانی از بابت کسری شدید در شبکه‌های خدمات پس از فروش و در دسترس بودن قطعات یدکی برای این خودرو‌ها مواجه هستند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تنها تعداد محدودی از این واردکنندگان برای ایجاد نمایندگی‌های رسمی و زیرساخت مناسب برای پشتیبانی پس از فروش اقدام کرده‌اند. در مقابل برخی از آنها صرفاً در نقش واردکننده ظاهر شده‌اند، بدون هیچ برنامه مشخصی برای پشتیبانی مشتری در آینده، تعمیرات تخصصی یا تأمین قطعات یدکی؛ این مسأله نشان می‌دهد که خریداران این خودرو‌های وارداتی ممکن است در نگهداری خودرو‌های خود، دسترسی به تعمیرات ضروری یا یافتن قطعات جایگزین با چالش‌های قابل توجهی مواجه شوند.
مزیت تولید داخلی با خدمات کامل
در نقطه مقابل، تولید کنندگان داخلی باسابقه طولانی مانند ایران خودرو، سایپا و کرمان موتور، تجربه‌ای جامع و اطمینان بخش را برای خریداران خودرو ارائه می‌دهند. این شرکت‌ها از شبکه‌های گسترده نمایندگی در سراسر کشور بهره می‌برند و بسیاری از دغدغه‌های مربوط به مالکان خودرو را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند. مزایای کلیدی تولیدکنندگان داخلی در برابر واردکنندگان خودرو، شامل ضمانت بلند مدت خدمات و قطعات و شبکه‌های خدمات پس از فروش در سراسر کشور در کنار زنجیره تأمین قطعات یدکی است.
این شرکت‌ها با حضور ده‌ها نمایندگی فعال در استان‌ها و شهر‌های مختلف، خدمات تعمیر، فنی و سایر خدمات را ارائه می‌دهند. همچنین همکاری با قطعه سازان داخلی را می‌توان یکی دیگر از مزایای تولیدکنندگان دانست، چرا که این همکاری موجب بهبود عملکرد در تأمین قطعات می‌شود و تحت تأثیر محدودیت‌های واردات قرار نخواهد گرفت.
این موضوع یک مزیت حیاتی است که اکثر واردکنندگان جدید فاقد آن هستند. تولیدکنندگان و مونتاژکاران قدیمی با بیش از ۱۰۰ نمایندگی در سراسر کشور، در زیرساخت و پراکندگی ارائه خدمات به مشتریان نسبت به برخی از واردکنندگان نوپا در این عرصه، تفاوت فاحشی دارند.
روابط مستقیم با شرکت مادر و همکاری مستمر با تأمین‌کنندگان داخلی و چینی تضمین می‌کند که تولیدکنندگان باسابقه داخلی می‌توانند قطعات یدکی را با حداقل تأخیر تأمین کنند. بسیاری از واردکنندگان جدید، از سوی دیگر، با چالش‌هایی مانند فقدان کانال‌های ارتباطی رسمی یا تأخیر‌های طولانی در واردات مجدد قطعات یا ارائه خدمات فنی به مشتریان روبه‌رو هستند.
به دلیل قرارداد‌های تثبیت شده و سابقه طولانی فعالیت، تولیدکننده و مونتاژکنندگان داخلی متعهد به ارائه خدمات پس از فروش محصولات خود هستند. این امر با بسیاری از شرکت‌ها و خودرو‌های وارداتی، بویژه مدل‌هایی با تیراژ پایین، که پشتیبانی بلند مدت آنها نامشخص است، تفاوت زیادی دارد.
وضعیت خدمات پس از فروش خودرو‌های وارداتی در ایران با چالش‌های جدی مواجه شده است. تعدادی از شرکت‌های واردکننده تنها تعداد محدودی خودرو وارد کرده و پس از فروش اولیه، خدمات پس از فروش و پشتیبانی فنی لازم را ارائه نمی‌دهند. این مسأله باعث شده که با گذشت زمان و افزایش نیاز به تعمیرات و تأمین قطعات یدکی، مشتریان در سال‌های آینده با مشکلات متعددی روبه‌رو شوند.
مشکل اصلی در تعمیر خودرو‌های وارداتی
مشکلات اصلی در این حوزه شامل کمبود نمایندگی‌های مجاز، نبود نیروی متخصص و تجهیزات فنی کافی، استفاده از قطعات غیراصل و کیفیت پایین در خدمات، هزینه‌های بالا برای مشتریان و عدم تعهد برخی از واردکنندگان به ارائه خدمات پس از فروش است.
هشداری برای خریداران و مسئولان
حضور فزاینده شرکت‌های واردکننده فاقد پشتوانه خدماتی، نگرانی‌های قابل توجهی را در مورد سرنوشت مالکان خودرو‌هایی که توسط این شرکت‌ها عرضه می‌شوند، ایجاد می‌کند. کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون نظارت جدی بر نحوه ارائه خدمات پس از فروش، بازار خودرو به‌زودی با موج جدیدی از نارضایتی و مشکلات مواجه خواهد شد.
علاوه بر این، همکاری بلند مدت با برندهای چینی در قالب پروژه‌های تولید و مونتاژ نشان داده است که توسعه بازار تنها به واردات خودرو محدود نمی‌شود. به طور حیاتی، خدمات پس از فروش، تضمین تأمین قطعه و ایجاد اعتماد مشتری باید در اولویت قرار گیرد. این امر مستلزم برنامه‌ریزی دقیق و نظارت شدید از سوی مقامات ذی‌ربط است.
البته که توجه به تولید داخل و مونتاژ، مؤید این موضوع نیست که باید بر سر راه واردات خودرو سنگ‌اندازی کرد. چه بسا که شرکت‌هایی مانند ایران‌خودرو، سایپا و کرمان‌موتور دستی بر واردات خودرو دارند. شرکت‌هایی که در کنار تولید و مونتاژ، شاخه قوی واردات خودرو را هم پیگیری می‌کنند. نکته این گزارش در مورد نحوه خدمات‌رسانی و خدمات پس از فروش خودرو‌های وارداتی است. در چند وقت اخیر بسیاری از شرکت‌های واردکننده با تأخیر تحویل طولانی محصول خود به ثبت‌نام‌کنندگان مواجه بوده‌اند. از سوی دیگر، وضعیت خدمات پس از فروش و تعمیر این خودرو‌ها که شرکت‌های واردکننده‌شان از شرکت مادر نیز مجوز رسمی ندارند؛ مشخص نیست.
