گفت‌وگو با منیژه پدرامی، نویسنده رمان «مبادله»
رمانی که نوجوانان را با سیره امام حسن عسکری(ع) آشنا می‌کند
رمان «مبادله» اثر منیژه پدرامی که به‌تازگی توسط انتشارات به‌نشر منتشر شده است، یکی از آثار شاخص در حوزه ادبیات نوجوان به‌شمار می‌رود که با تلفیق هیجان، تاریخ و معارف اسلامی، روایتی جذاب و عمیق ارائه می‌دهد. مبادله داستان استاد بابا شریف، آینه‌کار و معرق‌کار ایرانی است که برای مرمت حرم امام حسن عسکری(ع) به شهر سامرا در عراق می‌رود.
او در جریان حمله وحشیانه توسط گروه تروریستی داعش به اسارت گرفته می‌شود و پسرش طاها، پس از دو ماه بی‌خبری تصمیم می‌گیرد برای نجات پدر، سفری پرخطر را آغاز کند. این سفرصحنه‌ای برای آزمون انسانیت، شجاعت و ایثار است.
ویژگی‌های ممتاز اثر
این اثر تنها یک داستان ماجراجویانه نیست بلکه با نگاهی به سیره و منش امام حسن عسکری(ع) به بیان ظلم‌ها و سختی‌های دوران اسارت ایشان می‌پردازد. در میان گفت‌وگوهای شخصیت‌ها، احادیث امام یازدهم(ع) و ویژگی‌های تاریخی و معنوی شهر سامرا بازگو می‌شود. نویسنده با استفاده از قالب رمان امروزی، روایتی دلنشین و الهام‌بخش آفریده است. مبادله با روایت داستانی خود، مخاطب را نه‌تنها با تاریخ و معارف اسلامی آشنا می‌کند بلکه ارزش‌هایی مانند ایثار، شجاعت و انسانیت را به‌زیبایی به تصویر می‌کشد. به بهانه انتشار این اثر فرصتی دست داد تا با نویسنده آن منیژه پدرامی دانش‌آموخته ادبیات کودک و نوجوان و نویسنده و مدرس کارگاه‌های تخصصی نویسندگی خلاق به گفت‌وگو بپردازیم.
او ابتدا به تشریح جزئیات خلق رمان مبادله پرداخت و با اشاره به چگونگی شکل‌گیری ایده نوشتن آن گفت: حدود سال ۹۸ در نشست‌های رمان انتشارات مدرسه شرکت می‌کردم. در یکی از این نشست‌ها آقای خرامان پیشنهاد نوشتن رمانی با محوریت امام حسن عسکری(ع) از مجموعه ۱۴جلدی رمان زندگی ائمه معصومین(ع) را دادند. از آنجا که نویسنده‌ای که قرار بود این اثر را بنویسد انصراف داده بود، این فرصت به من داده شد تا خودم را در این عرصه به چالش بکشم. وی افزود: طی نشست‌هایی با نویسندگان و با راهنمایی‌های ارزشمند آقای خرامان، این رمان شکل گرفت و در نهایت در سال ۱۴۰۰ برای بررسی و چاپ به انتشارات به‌نشر تحویل داده شد.
ماجرای پدری در اسارت داعش
نویسنده کتاب مبادله در توصیف موضوع اصلی آن بیان کرد: موضوع اصلی کتاب، بازگرداندن پدر به وطن است. پدر که برای مرمت حرم امام حسن عسکری(ع) به سامرا رفته، در حمله داعش ربوده می‌شود. پسرش طاها به‌صورت پنهانی اما تحت نظارت دایی و دوستان راهی سامرا می‌شود و در این مسیر با ماجراها و چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شود.
«مبادله» روایتگر تسلیم‌ناپذیری و عشق به خانواده است
پدرامی در پاسخ به سوالی درباره پیام اثر تأکید کرد: اصولا نویسنده در داستان سعی در انتقال مستقیم پیام ندارد بلکه ماجرا و شخصیت‌ها به‌گونه‌ای پیش می‌روند که مخاطب را جذب می‌کنند و پیام و لایه‌های پنهان به‌طور غیرمستقیم
منتقل می‌شوند.
در این اثر بر اهمیت رابطه پدر و پسر، اهمیت خانواده، تسلیم نشدن و تلاش برای رسیدن به هدف تأکید شده است. به گفته پدرامی، قالب کتاب مبادله رئال است و این رمان برای رده‌های سنی نوجوانان به بالا نوشته شده.
ارتباط کتاب «مبادله» با زندگی امام حسن عسکری(ع)
پدرامی درباره چگونگی پرداخت به زندگی امام حسن عسکری(ع) توضیح داد: پروتکل نگارش به‌گونه‌ای بود که رمانی جذاب و ماجرایی در حال و هوای حرم نوشته شود تا اشاراتی غیرمستقیم به زندگی امام داشته باشد. قهرمان داستان در حرم و سرداب به مکاشفاتی دست می‌یابد و از این طریق با زندگی امام آشنا می‌شود.
تمایز اثر و استفاده از منابع
وی درباره وجه تمایز اثر گفت: شاید فضای متفاوت و نگاه نوجوانانه قهرمان داستان از ویژگی‌های متمایز این اثر باشد. این نویسنده با اشاره به بخش‌های دراماتیک زندگی امام حسن عسکری(ع) برای خلق رمان گفت: در این زمینه از روایاتی استفاده شده مثلا انداختن امام (ع) میان شیرها و عکس‌العمل شیرها یا احادیثی که نقل بر روابط انسانی اخلاقی دارد که در جاهای مختلف اثر به فراخور نیاز استفاده شده است.
پدرامی درباره منابع مورد استفاده نیز بیان کرد: در ابتدای کار به مطالعه درباره زندگی امام حسن عسکری(ع) پرداختم که متأسفانه به‌خاطر زندگی در حصر امام (ع) منابع زیادی در دسترس نیست.
همچنین درباره شهر سامرا، موقعیت جغرافیایی و مشکلات آن در زمان امام(ع) ونیز در زمان روایت داستان تحقیق بسیاری کردم و حتی با افرادی که در بازه زمانی داستان به سامرا رفت‌وآمد داشتند مصاحبه کردم تا بتوانم فضای کار را درآورم.
چالش‌های نگارش و انتشار اثر
این نویسنده درباره مشکلات و موانع پیش‌رو گفت: با راهنمایی‌های آقای خرامان بسیاری از موانع برداشته شد، پس از تصویرگری و صفحه‌آرایی، ایرادات اندکی مطرح شد. پدرامی در پایان درباره مدت زمان نوشتن اثر گفت: تحقیق پیش از نگارش شش ماه به طول انجامید. نگارش اولیه دو ماه زمان برد و بازنویسی و ویرایش نهایی حدود یک سال و نیم طول کشید. رمان مبادله با تصویرگری جلد مهسا هدایتی در قطع رقعی، ۱۸۰صفحه منتشر شده و با قیمت ۱۸۰هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات نوجوان قرار گرفته است.
ویژگی‌های ممتاز اثر
این اثر تنها یک داستان ماجراجویانه نیست بلکه با نگاهی به سیره و منش امام حسن عسکری(ع) به بیان ظلم‌ها و سختی‌های دوران اسارت ایشان می‌پردازد. در میان گفت‌وگوهای شخصیت‌ها، احادیث امام یازدهم(ع) و ویژگی‌های تاریخی و معنوی شهر سامرا بازگو می‌شود. نویسنده با استفاده از قالب رمان امروزی، روایتی دلنشین و الهام‌بخش آفریده است. مبادله با روایت داستانی خود، مخاطب را نه‌تنها با تاریخ و معارف اسلامی آشنا می‌کند بلکه ارزش‌هایی مانند ایثار، شجاعت و انسانیت را به‌زیبایی به تصویر می‌کشد. به بهانه انتشار این اثر فرصتی دست داد تا با نویسنده آن منیژه پدرامی دانش‌آموخته ادبیات کودک و نوجوان و نویسنده و مدرس کارگاه‌های تخصصی نویسندگی خلاق به گفت‌وگو بپردازیم.
او ابتدا به تشریح جزئیات خلق رمان مبادله پرداخت و با اشاره به چگونگی شکل‌گیری ایده نوشتن آن گفت: حدود سال ۹۸ در نشست‌های رمان انتشارات مدرسه شرکت می‌کردم. در یکی از این نشست‌ها آقای خرامان پیشنهاد نوشتن رمانی با محوریت امام حسن عسکری(ع) از مجموعه ۱۴جلدی رمان زندگی ائمه معصومین(ع) را دادند. از آنجا که نویسنده‌ای که قرار بود این اثر را بنویسد انصراف داده بود، این فرصت به من داده شد تا خودم را در این عرصه به چالش بکشم. وی افزود: طی نشست‌هایی با نویسندگان و با راهنمایی‌های ارزشمند آقای خرامان، این رمان شکل گرفت و در نهایت در سال ۱۴۰۰ برای بررسی و چاپ به انتشارات به‌نشر تحویل داده شد.
ماجرای پدری در اسارت داعش
نویسنده کتاب مبادله در توصیف موضوع اصلی آن بیان کرد: موضوع اصلی کتاب، بازگرداندن پدر به وطن است. پدر که برای مرمت حرم امام حسن عسکری(ع) به سامرا رفته، در حمله داعش ربوده می‌شود. پسرش طاها به‌صورت پنهانی اما تحت نظارت دایی و دوستان راهی سامرا می‌شود و در این مسیر با ماجراها و چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شود.
«مبادله» روایتگر تسلیم‌ناپذیری و عشق به خانواده است
پدرامی در پاسخ به سوالی درباره پیام اثر تأکید کرد: اصولا نویسنده در داستان سعی در انتقال مستقیم پیام ندارد بلکه ماجرا و شخصیت‌ها به‌گونه‌ای پیش می‌روند که مخاطب را جذب می‌کنند و پیام و لایه‌های پنهان به‌طور غیرمستقیم
منتقل می‌شوند.
در این اثر بر اهمیت رابطه پدر و پسر، اهمیت خانواده، تسلیم نشدن و تلاش برای رسیدن به هدف تأکید شده است. به گفته پدرامی، قالب کتاب مبادله رئال است و این رمان برای رده‌های سنی نوجوانان به بالا نوشته شده.
ارتباط کتاب «مبادله» با زندگی امام حسن عسکری(ع)
پدرامی درباره چگونگی پرداخت به زندگی امام حسن عسکری(ع) توضیح داد: پروتکل نگارش به‌گونه‌ای بود که رمانی جذاب و ماجرایی در حال و هوای حرم نوشته شود تا اشاراتی غیرمستقیم به زندگی امام داشته باشد. قهرمان داستان در حرم و سرداب به مکاشفاتی دست می‌یابد و از این طریق با زندگی امام آشنا می‌شود.
تمایز اثر و استفاده از منابع
وی درباره وجه تمایز اثر گفت: شاید فضای متفاوت و نگاه نوجوانانه قهرمان داستان از ویژگی‌های متمایز این اثر باشد. این نویسنده با اشاره به بخش‌های دراماتیک زندگی امام حسن عسکری(ع) برای خلق رمان گفت: در این زمینه از روایاتی استفاده شده مثلا انداختن امام (ع) میان شیرها و عکس‌العمل شیرها یا احادیثی که نقل بر روابط انسانی اخلاقی دارد که در جاهای مختلف اثر به فراخور نیاز استفاده شده است.
پدرامی درباره منابع مورد استفاده نیز بیان کرد: در ابتدای کار به مطالعه درباره زندگی امام حسن عسکری(ع) پرداختم که متأسفانه به‌خاطر زندگی در حصر امام (ع) منابع زیادی در دسترس نیست.
همچنین درباره شهر سامرا، موقعیت جغرافیایی و مشکلات آن در زمان امام(ع) ونیز در زمان روایت داستان تحقیق بسیاری کردم و حتی با افرادی که در بازه زمانی داستان به سامرا رفت‌وآمد داشتند مصاحبه کردم تا بتوانم فضای کار را درآورم.
چالش‌های نگارش و انتشار اثر
این نویسنده درباره مشکلات و موانع پیش‌رو گفت: با راهنمایی‌های آقای خرامان بسیاری از موانع برداشته شد، پس از تصویرگری و صفحه‌آرایی، ایرادات اندکی مطرح شد. پدرامی در پایان درباره مدت زمان نوشتن اثر گفت: تحقیق پیش از نگارش شش ماه به طول انجامید. نگارش اولیه دو ماه زمان برد و بازنویسی و ویرایش نهایی حدود یک سال و نیم طول کشید. رمان مبادله با تصویرگری جلد مهسا هدایتی در قطع رقعی، ۱۸۰صفحه منتشر شده و با قیمت ۱۸۰هزار تومان در دسترس علاقه‌مندان به ادبیات نوجوان قرار گرفته است.
