همه‌چیز درباره نمرات داوطلبان
برای اعلام قبولی داوطلبان در رشته محل‌های مختلف، نیاز است تمامی داوطلبان براساس معیاری واحد رتبه‌بندی شوند.
مطابق ضوابط مصوب شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، این معیار «نمره کل نهایی» نام دارد که از ترکیب دو مؤلفه «نمره کل آزمون اختصاصی» و «نمره کل سابقه تحصیلی» به‌دست می‌آید. در این سازوکار و برای سال جاری، نمره کل آزمون اختصاصی (کنکور) در مقدار چهاردهم (۴/۰) و نمره‌کل سابقه تحصیلی در شش دهم (۶/۰) ضرب و سپس مجموع آنها به‌عنوان نمره‌کل نهایی هر داوطلب درنظر گرفته می‌شود.
نمره کل سابقه تحصیلی حاصل میانگین وزنی نمرات دروس مختلفی است که براساس نوع دیپلم و گروه آزمایشی انتخابی داوطلب تعیین می‌شود.
به‌عنوان نمونه برای داوطلبی با دیپلم ریاضی فیزیک در نظام آموزشی جدید که متقاضی شرکت در گروه آزمایشی ریاضی است، در پایه دوازدهم نمرات ۱۱ درس و در پایه یازدهم نمرات شش درس در محاسبه این میانگین لحاظ می‌شود؛ هر یک از این دروس نیز دارای اهمیت و ضرایب مشخصی هستند که نقش مستقیمی در محاسبه نهایی ایفا می‌کنند؛ تشریح جزئیات این دروس و ضرایب آنها از حوصله این یادداشت خارج است و داوطلبان می‌توانند برای اطلاع دقیق‌تر به دفترچه راهنمای ثبت‌نام آزمون سراسری مراجعه کنند.
بر این اساس، برای محاسبه نمره کل هر گروه آزمایشی ابتدا مجموعه دروس مؤثر برای هر داوطلب مشخص می‌شود؛ در این خصوص باید توجه داشت که مبنای محاسبات نمرات خام (بازه صفر تا ۲۰) مندرج در کارنامه‌های پیشین نیست، بلکه این نمرات خام به نمرات دیگری تحت عنوان «نمرات تراز» تبدیل می‌شود. ضرورت استفاده از نمرات تراز در آن است که سطح دشواری آزمون‌های مختلف در امتیازدهی به داوطلبان لحاظ شود؛ به‌گونه‌ای که نمره‌ای کسب‌شده در آزمونی دشوار، تراز بالاتری دریافت کند و در مقابل نمره‌ای مشابه در آزمونی ساده‌تر، ترازی پایین‌تر به خود اختصاص دهد. این فرآیند هم‌ترازسازی نه فقط میان آزمون‌های یک سال، بلکه در مقایسه آزمون‌های سال‌های مختلف نیز اجرا می‌شود. بدیهی است که انجام این محاسبات نیازمند داده‌های کامل تمامی شرکت‌کنندگان و تخصص فنی ویژه است؛ امری که طبیعتا از توان و دسترس داوطلبان خارج بوده و صرفا در حوزه مسئولیت وزارت آموزش و پرورش قرار دارد.
موضوع دیگری که باید به آن توجه داشت این‌که نمره کل سابقه تحصیلی در گام نخست به تفکیک پایه‌های یازدهم و دوازدهم و مطابق با شیوه‌ای که پیشتر تشریح شد، محاسبه می‌شود. در ادامه فرآیند شناخته‌شده‌ای به‌عنوان «تأثیر مثبت» روی نمره کل پایه یازدهم اعمال می‌شود؛ به این معنا که علاوه بر محاسبه نمره کل برای هریک از پایه‌های یازدهم و دوازدهم، نمره کل دیگری تحت عنوان «مجموع پایه‌های یازدهم و دوازدهم» نیز محاسبه می‌شود.
در این محاسبه، نمره کل پایه دوازدهم در ضریب چهل‌و‌سه شصتم (تقریبا ۷۲/۰) و نمره‌کل پایه یازدهم در ضریب هفده شصتم (تقریبا ۲۸/۰) ضرب و حاصل جمع این دو به‌عنوان نمره کل ترکیبی دو پایه درنظر گرفته می‌شود (برای گروه‌های آزمایشی غیراصلی این مقادیر متفاوت است).
در نهایت، بیشینه (ماکزیمم) میان دو مقدار «نمره‌کل پایه دوازدهم» و «نمره‌کل ترکیبی پایه‌های یازدهم و دوازدهم» به‌عنوان نمره‌کل نهایی لحاظ می‌شود. به این ترتیب، داوطلبان از مزیت تأثیر مثبت بهره‌مند می‌شوند؛ چراکه همواره بالاترین نمره ممکن مبنای محاسبات قرار می‌گیرد (در کارنامه صادره نیز تمامی این مراحل و مقادیر به تفکیک گروه‌های آزمایشی قابل مشاهده است).
در این مورد باید توجه داشت که در گروه‌های آزمایشی غیرثبت‌نامی، نمرات‌کل معمولا بسیار پایین هستند؛ زیرا فرد در دروس مؤثر آن گروه‌ها نمره‌ای کسب نکرده است. از این‌رو، این نمرات صرفا به صورت شکلی در کارنامه درج شده و در هیچ بخشی از فرآیند پذیرش یا انتخاب رشته مورد استفاده قرار نخواهند گرفت.
برای داوطلبانی که در فرآیند «ترمیم نمره» شرکت کرده‌اند، نمرات مؤثر، یعنی نمراتی که در محاسبه نمره کل سابقه تحصیلی وارد می‌شود، می‌تواند بسته به وضعیت هر فرد حالت‌های مختلفی داشته باشد. تمامی این وضعیت‌ها که شرح آن در ادامه آمده در کارنامه صادره به‌طور شفاف درج شده و وضعیت هر داوطلب مشخص شده است:
فاقد ترمیم: ساده‌ترین حالت است؛ در این وضعیت هیچ درسی ترمیم نشده و تمامی نمرات موجود و معتبر که دروس مؤثر را پوشش می‌دهد، مستقیما وارد محاسبات می‌شود.
ترمیم مرتبه اول: در صورتی‌که داوطلب در یک یا چند درس اقدام به ترمیم نمره برای اولین مرتبه کرده باشد، بیشترین نمره تراز کسب‌شده در هر درس به‌عنوان نمره نهایی آن درس لحاظ می‌شود؛ به این ترتیب داوطلب از مزیت انتخاب بهترین نمره برخوردار خواهد شد.
ترمیم مرتبه دوم با حضور کامل: چنانچه داوطلب در مرتبه دوم ترمیم نمره ثبت‌نام کرده و در تمامی آزمون‌های نهایی خرداد ۱۴۰۴ مربوط به دروس مؤثر یک گروه آزمایشی شرکت کرده باشد، صرفا آخرین نمرات کسب‌شده در این آزمون‌ها ملاک محاسبه نمره کل قرار می‌گیرد. سایر نمرات پیشین در محاسبات حذف می‌شود، هرچند که همچنان در بخش نمرات خام کارنامه قابل مشاهده خواهد بود.
ترمیم مرتبه دوم با غیبت: در حالتی که داوطلب در مرتبه دوم ترمیم نمره ثبت‌نام کرده، اما به هر دلیل در یک یا چند آزمون شرکت نکرده باشد، نمرات کسب‌شده در آزمون‌های نهایی خرداد ۱۴۰۴ در محاسبات لحاظ نمی‌شود. در این وضعیت، در صورت وجود، نمرات معتبر پیشین مبنای محاسبه قرار می‌گیرد. برای این گروه نیز نمرات خام خرداد ۱۴۰۴ در کارنامه درج شده، اما باید توجه داشت که نقشی در محاسبات نمره کل ایفا نمی‌کنند.
در پایان لازم به توضیح است کارنامه «نمره کل سابقه تحصیلی» صرفا با هدف اطلاع داوطلبان از نحوه محاسبه نمرات کل و شفاف‌سازی فرآیند‌ها منتشر شده و دقیقا همان مقادیری را گزارش می‌کند که پیشتر به سازمان سنجش آموزش کشور ارسال و در کارنامه ملاک عمل انتخاب رشته درج شده است؛ بنابراین داوطلبان پس از دریافت این کارنامه نیاز به انجام هیچ اقدام اضافی ندارند، زیرا تمامی فرآیند‌های لازم طی شده و رتبه‌بندی نهایی براساس نمره کل اعلام‌شده صورت گرفته است (در حال حاضر داوطلبان تنها باید موضوع انتخاب رشته خود را دنبال کنند).
این کارنامه هم‌اکنون از طریق سامانه جامع آزمون سراسری به نشانی sanjesh.org و از بخش ثبت‌نام آزمون سراسری و بخش «ورود به سایت آموزش و پرورش» قبل مشاهده و دریافت است.
