این گروه مقاومت، تصمیم دولت را بخشی از یک طرح آمریکایی-اسرائیلی برای خلع سلاح مقاومت و تضعیف توان دفاعی لبنان در برابر تجاوزات اسرائیل توصیف کرد.
فشارهای خارجی در سایه بحران داخلی
اعلام طرح انحصار سلاح توسط نواف سلام پس از یک نشست کابینه به ریاست جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، مطرح شد. این طرح، که قرار است تا پایان ماه اوت نهایی شود، به گفته سلام با هدف اجرای بیانیه وزارتی دولت و قطعنامه‌های بین‌المللی، از جمله قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل، تدوین شده است. این قطعنامه خواستار خلع سلاح همه گروه‌های مسلح غیررسمی در لبنان و استقرار انحصاری ارتش در مناطق مرزی است.با این حال، این تصمیم در شرایطی اعلام شد که لبنان تحت فشارهای شدید سیاسی و اقتصادی از سوی ایالات متحده و متحدانش قرار دارد.
بر اساس برخی گزارش ها توماس باراک، فرستاده ویژه آمریکا، در مذاکرات اخیر خود با مقامات لبنانی، خلع سلاح حزب‌الله را به‌عنوان پیش‌شرطی برای توقف حملات اسرائیل به جنوب لبنان و آزادسازی کمک‌های مالی بین‌المللی مطرح کرده است. آمریکا و اسرائیل، که از دیرباز حزب‌الله را به‌عنوان تهدیدی علیه منافع خود در منطقه می‌دانند، از اهرم‌های اقتصادی و دیپلماتیک برای فشار بر دولت لبنان استفاده می‌کنند. لبنان، که از فروپاشی اقتصادی، کمبود سوخت و قطعی برق رنج می‌برد، به شدت به کمک‌های مالی خارجی وابسته است. این وابستگی، دولت سلام را در موقعیتی شکننده قرار داده و آن را وادار به پذیرش خواسته‌های غرب کرده است.
در داخل لبنان، جوزف عون، رئیس‌جمهور و فرمانده سابق ارتش، که با حمایت آمریکا و عربستان سعودی به قدرت رسیده، بارها بر ضرورت انحصار سلاح در دست ارتش تأکید کرده است. او در سخنرانی اخیر خود در روز ارتش، این طرح را «گامی تاریخی برای بازگرداندن اقتدار دولت» خواند. اما این موضع‌گیری‌ها با مقاومت سرسختانه حزب‌الله و متحدانش، از جمله جنبش امل و بخش‌هایی از جریان‌های ملی‌گرا، مواجه شده است.
سلاح مقاومت، خط قرمز لبنان
حزب‌الله لبنان، که به‌عنوان یکی از قدرتمندترین نیروهای سیاسی-نظامی منطقه شناخته می‌شود، در بیانیه‌ای تند به تصمیم دولت واکنش نشان داد. حزب‌الله لبنان با صدور بیانیه‌ای تصمیم اخیر دولت را به شدت محکوم کرد و آن را «خطیئه‌ای بزرگ» خواند که لبنان را در برابر تجاوزات اسرائیل و آمریکا تضعیف می‌کند. حزب‌الله خروج وزرای خود و جنبش امل از جلسه دولت را بیانگر مخالفت قاطع با این تصمیم و صدای اعتراض بخش گسترده‌ای از جامعه لبنان از تمامی طوایف و احزاب دانسته است. حزب‌الله خطاب به مردم لبنان گفت: این بحران نیز خواهد گذشت؛ ما به صبر و پیروزی خو گرفته‌ایم.مقاومت لبنان تصمیم دولت را نتیجه دیکته‌های فرستاده آمریکا دانسته که بر اساس گفته‌های رئیس دولت قرار است ارتش لبنان تا پایان سال جاری طرحی برای جمع‌آوری سلاح ارائه دهد.
حزب‌الله افزود: این تصمیم منافع اسرائیل را تأمین کرده و لبنان را بدون هیچ قدرت بازدارنده‌ای در برابر دشمن قرار می‌دهد.
در ادامه بیانیه آمده است: دولت با این اقدام، وعده رئیس‌جمهور، ژنرال جوزف عون مبنی بر بررسی استراتژی دفاع ملی را زیر پا گذاشته و این تصمیم را «بخشی از استراتژی تسلیم و سقوط عناصر اصلی حاکمیت لبنان» توصیف کرده است.
در پایان بیانیه آمده است: این تصمیم را به رسمیت نمی‌شناسیم و آن را بی‌اثر تلقی می‌کنیم؛ در عین حال آماده گفت‌وگو برای پایان دادن به تجاوزات اسرائیل، آزادی اسرا و بازسازی لبنان هستیم، اما نه در شرایط تداوم تجاوز.
چرا حزب‌الله مقاومت می‌کند؟
دلایل مقاومت حزب‌الله در برابر طرح خلع سلاح را می‌توان در چند محور کلیدی بررسی کرد:
۱- دفاع در برابر تهدیدات اسرائیل: حزب‌الله از زمان تأسیس در سال ۱۹۸۲، به‌عنوان نیرویی برای مقابله با اشغالگری اسرائیل شکل گرفت. نقش این گروه در آزادسازی جنوب لبنان در سال۲۰۰۰ و مقاومت در جنگ ۳۳ روزه ۲۰۰۶، جایگاه آن را به‌عنوان سپر دفاعی لبنان تثبیت کرده است. در شرایطی که اسرائیل همچنان به نقض حاکمیت لبنان ادامه می‌دهد، حزب‌الله سلاح خود را ضامن بازدارندگی در برابر تجاوزات می‌داند.
۲- حفظ هویت مقاومت: حزب‌الله تنها یک نیروی نظامی نیست، بلکه یک جنبش اجتماعی-سیاسی با پایگاه مردمی گسترده است. سلاح این گروه به‌عنوان نمادی از مقاومت در برابر هژمونی غرب و اسرائیل، بخشی از هویت آن است. خلع سلاح به معنای تضعیف این هویت است.
۳- بی‌اعتمادی به ارتش و دولت: حزب‌الله و حامیانش معتقدند که ارتش لبنان، به دلیل نفوذ سیاسی غرب و وابستگی اقتصادی دولت، نمی‌تواند به‌طور کامل از منافع ملی لبنان دفاع کند. تجربه‌های گذشته، از جمله عدم واکنش مؤثر ارتش به حملات اسرائیل، این بی‌اعتمادی را تقویت کرده است.
۴- فشارهای خارجی و طرح خاورمیانه جدید: حزب‌الله طرح انحصار سلاح را بخشی از پروژه گسترده‌تر آمریکا و اسرائیل برای بازسازی خاورمیانه به نفع منافع خود می‌داند. این پروژه، که از دهه ۱۹۹۰ مطرح شده، به دنبال تضعیف محور مقاومت، از جمله ایران و حزب‌الله و همچنین تحمیل سلطه اسرائیل بر منطقه است.
لبنان در آستانه بحران جدید؟
اعلام طرح انحصار سلاح، لبنان را در آستانه یک بحران سیاسی جدید قرار داده است. حزب‌الله و متحدانش تهدید کرده‌اند که در صورت فشار بیشتر برای خلع سلاح، ممکن است اقدامات اعتراضی گسترده‌ای را سازمان‌دهی کنند. ازسوی دیگر، دولت نواف سلام، که تحت فشارهای داخلی و خارجی قرار دارد، باچالش حفظ مشروعیت خود درمیان گروه‌های مختلف سیاسی روبه‌رو است.تحلیلگران معتقدند که این تنش می‌تواند به تشدید شکاف‌های فرقه‌ای و سیاسی در لبنان منجر شود. در حالی که برخی گروه‌ها، مانند جریان المستقبل و نیروهای لبنانی، از طرح انحصار سلاح حمایت می‌کنند، حزب‌الله و جنبش امل آن را خطری برای ثبات کشور‌می‌دانند.
مقاومت یا تسلیم؟
حزب‌الله لبنان در برابر فشارهای آمریکا و اسرائیل برای خلع سلاح، موضعی قاطعانه اتخاذ کرده و سلاح خود را خط قرمز مقاومت می‌داند. این گروه معتقد است که درغیاب یک ارتش ملی قوی و مستقل، سلاح مقاومت تنها ابزار دفاع از لبنان در برابر تجاوزات خارجی است. درمقابل،دولت لبنان، که تحت فشارهای اقتصادی و سیاسی قرار دارد، در تلاش است تا با اجرای خواسته‌های غرب، راه را برای دریافت کمک‌های مالی هموار کند. اما این مسیر، در صورت نادیده گرفتن واقعیت‌های سیاسی و اجتماعی لبنان، می‌تواند به تشدید تنش‌ها وحتی درگیری‌های داخلی منجر شود ضمن آنکه سابقه نشان داده است اگر اسرائیل مانع مقاومت را برابر خود نبیند به تمامیت ارضی لبنان نیز رحم نخواهد کرد.حزب‌الله، به‌عنوان ستون اصلی مقاومت، آماده است تا در برابر هرگونه توطئه‌ای که استقلال و عزت لبنان را تهدید کند، ایستادگی کند.
