معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین
به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا، آبیاری تحت‌فشار، روش نوینی از آبیاری است که در آن آب تحت‌فشار وارد مجاری بسته (لوله‌های اصلی و فرعی) می‌شود و از روزنه‌هایی به شکل قطره‌چکان یا آبپاش خارج می‌شود و به این صورت از تلفات آب در مرحله توزیع جلوگیری و آب به‌اندازه نیاز واقعی در دسترس گیاه قرار می‌گیرد.
در حالی که تجربه خشکسالی‌های متوالی در کهگیلویه و بویراحمد ضرورت مدیریت مصرف آب را گوشزد می‌کند برخی از کارشناسان حوزه کشاورزی استان تاکید می‌کنند که تجهیز مزارع و باغستان‌های این خطه به سیستم‌های آبیاری نوین نیازمند عزم جدی‌تری است.
برخی از کارشناسان حوزه کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد اعتقاد دارند که با توجه به تداوم سال‌های کم‌بارشی که منجر به افت آب سفره‌های زیرزمینی، رودخانه‌ها و دیگر منابع آبی استان شده مدیریت مصرف این مایع ضروری‌تر از همیشه شده است.
از آنجا که در کشور ایران و به تبع آن کهگیلویه و بویراحمد سهم استفاده از آب در بخش کشاورزی به گفته برخی از کارشناسان حدود ۹۰ درصد است، صرفه‌جویی در مصرف این مایع حیات بخش در حوزه یاد شده نیازی اساسی است تا ضمن فراهم بودن امکان تولید و درآمدزایی در این شرایط سخت مصرف آب مدیریت شود.
تعدادی از صاحب‌نظران حوزه کشاورزی با اشاره به اینکه به ازای اجرای هر هکتار سامانه آبیاری نوین چهار هزار و ۵۰۰ متر مکعب در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود می‌گویند که اجرا و توسعه سامانه‌های آبیاری نوین همچنین یکی از راهکار‌های اثربخش در افزایش تولید محصولات و بهره وری بهتر از آب محسوب می‌شود.
توسعه زیرساخت‌های آبیاری نوین نیازمند اعتبار
مدیر آب وخاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهادکشاورزی کهگیلویه و بویراحمد گفت: ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای توسعه زیرساخت‌های آبیاری‌های نوین در باغ‌ها و مزارع استان نیاز است.
کیومرث روزیان اظهار داشت: به ازای هر هکتار آبیاری قطره‌ای و بارانی یک میلیارد ریال اعتبار نیاز است و دولت به ازای هر هکتار آبیاری بارانی ۵۰۰ میلیون ریال و برای هر هکتار آبیاری قطره‌ای ۷۰۰ میلیون ریال کمک‌های بلاعوض به کشاورزان پرداخت می‌کند.
وی بیان کرد: ۸۵ درصد از هزینه‌های آبیاری نوین در کشور بر عهده دولت است که به علت کمبود اعتبار هم‌اکنون ۶۰ درصد آن از سوی کشاورز و بقیه با حمایت دولت تامین می‌شود.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهادکشاورزی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه مزایای آبیاری‌های نوین به صرفه‌جویی در مصرف آب خلاصه نمی‌شود گفت: افزایش بهره‌وری، سهولت آبیاری، امکان آبیاری زمین‌های شیب‌دار و جلوگیری از شستشوی بی‌رویه خاک، صرفه‌جویی در نیروی کار و پیشگیری از انجام کار‌های سخت از جمله مزایای استفاده از روش‌های نوین آبیاری است که این مزایا ضرورت توجه به توسعه آن را بیشتر کرده است.
روزیان تصریح کرد: هم‌اکنون ۳۸ هزار و ۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی استان به سامانه‌های آبیاری تحت فشار تجهیز شده است که با توجه به وسعت ۲۷۰ هزار هکتار زمین‌های کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد نیازمند توسعه است.
وی با اشاره به اینکه در یک سال گذشته تاکنون یکهزار و ۴۵۰هکتار از اراضی کشاورزی استان زیر پوشش آبیاری نوین رفته تاکید کرد: این میزان آبیاری نوین با ۶۸۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری صورت گرفته که بخشی از آن مطالبات پیمانکاران است.
روزیان اضافه کرد: براساس هدفگذاری صورت گرفته تا پایان سال جاری ۳۰۰ هکتار دیگر آبیاری نوین در استان انجام خواهد شد.
گرچه توسعه سامانه‌های نوین آبیاری به عنوان یکی از راهکار‌های مدیریت مصرف آب کشاورزی در کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود، اما سالانه کمتر ازیکهزار هکتار از زمین‌های کشاورزی به این سامانه‌ها مجهز می‌شود به عبارت دیگر با این روند دست‌کم ۵۰ سال برای تجهیز همه زمین‌های کهگیلویه و بویراحمد به آبیاری نوین وقت نیاز است.
آبیاری سنتی مزارع و باغ‌ها در شرایطی که منابع آب سطحی و زیر زمینی به سبب خشکسالی از بارش‌ها و نزولات جوی بهره اندک دارد سبب شده تا زوال و نابودی این منابع آبی شتاب گیرد و دسترسی به سفره‌های زیر زمینی دورتر شود.
بنا به گفته کارشناسان امور آب و کشاورزی استان، زراعت و آبیاری به روش سنتی همواره یکی از عوامل هدر رفت منابع آب‌های سطحی و زیر زمینی است ضمن آنکه میزان برداشت محصول در مقابل هدررفت این سرمایه‌ها ناچیز و به لحاظ کیفی هم دارای ارزش غذایی پایین است.
با این شرایط گرچه در سال‌های اخیر اقدام‌های اثربخشی برای توسعه آبیاری به شیوه‌های نوین در در کهگیلویه و بویراحمد انجام شده، اما هنوز این نگرانی وجود دارد که گسترش کانال‌های خاکی و بتنی در مزارع کشاورزی برای شرایط اقلیمی کنونی سبب بالا بودن تبخیر و هدر رفت شود.
گرچه شماری از بهره برداران در سال‌های اخیر به دلیل برخی مشوق‌ها به آبیاری نوین برای مزارع یا باغ‌های خود اقدام کرده‌اند، اما آنچه سبب شده تا گستره حاکمیت این نوع آبیاری در استان به طور کامل فراگیر نشود این است که هزینه به نسبت بالای خرید تجهیزات و ناآگاهی کشاورزان و باغداران از مزایای آن است.
