اجرا از کجا شروع شد؟
تابستان ۱۴۰۳ علیرضا بیرانوند با فسخ یکطرفه قراردادش به تراکتور ملحق شد. او تأکید داشت با الحاقیه‌ای که در قراردادش وجود دارد، قانونی فسخ کرده اما پرسپولیس با شکایت رسمی، او و باشگاه تراکتور را متهم به کار غیرقانونی کرد. رأی اولیه چهار ماه محرومیت و حدودا ۱۹میلیارد تومان جریمه بود که بعد از اعتراض بیرانوند، به کمیته استیناف رفت. ماه‌ها اهالی فوتبال به فدراسیون فشار آوردند که رأی استیناف را اعلام کند که سرانجام این اتفاق دیروز رخ داد. بیرانوند هم اخیرا مطلع شده بود رأی محرومیتش تایید و جریمه‌اش افزایش پیدا کرده، به همین دلیل با ضبط و انتشار ویدئویی ضمن عذرخواهی از هواداران پرسپولیس، اعلام کرد رأی صادره را می‌پذیرد.
جزئیات رأی استیناف طرفین دعوا
علیرضا بیرانوند: بیرانوند محکوم به پرداخت غرامت ۲۷میلیارد و ۴۵۷میلیون و ۳۰۰هزار تومان به پرسپولیس شد و علاوه بر این، باید هزینه دادرسی بدوی و تجدیدنظر باشگاه پرسپولیس را هم پرداخت کند. محرومیت چهارماهه از بازی‌های باشگاهی، بدون تعلیق که به‌معنای محرومیت قطعی است.
پرسپولیس: قرمزها با ادعای این‌که تراکتور به‌خاطر تحریک بیرانوند به قرارداد غیرقانونی باید دو پنجره نقل و انتقالات محروم شود، به رأی انضباطی اعتراض کردند اما این خواسته آنها پذیرفته نشد. در مقابل موفق شدند گزینه «تعلیقی» را از بند محرومیت چهارماهه بیرانوند بردارند تا او راه فراری نداشته باشد.
تراکتور: درخواست تجدیدنظر نسبت به محکومیت تضامنی در پرداخت غرامت به‌دلیل عدم رفع نقص در موعد مقرر، قابل رسیدگی تشخیص داده نشد و بدین ترتیب این باشگاه همراه با بیرانوند باید مبلغ را پرداخت کنند.
تحلیل حقوقی فسخ قرارداد و تفسیر رأی
کمیته استیناف فسخ قرارداد را غیرموجه دانست و دلایل اصلی آن چنین است:
الف. عدم رعایت ماده ۱۴ مکرر مقررات فیفا و ماده ۱۸ داخلی
مطابق ماده ۱۸ مقررات نقل و انتقالات، فسخ قرارداد بدون دلیل موجه فقط در شرایط خاص قابل توجیه است:
- عدم پرداخت حقوق به مدت حداقل دو ماه
_ اعطای اخطار کتبی و مهلت ۱۵روزه به باشگاه
اما بیرانوند هیچ اخطار کتبی به پرسپولیس نداده بود و مستقیما اقدام به فسخ کرد. بنابراین تشریفات فسخ مطابق مقررات فیفا رعایت نشد و محرومیت این بازیکن را در پی داشت.
ب. ابهام در شرط فسخ قراردادی
در بند ۳ الحاقیه قرارداد آمده بود که: «در صورت عدم پرداخت کلیه مطالبات تا ۱۵روز پس از آخرین بازی فصل بازیکن حق فسخ دارد.»
کمیته استیناف این بند را دارای مشکل حقوقی می‌داند زیرا:
_ تاریخ نهایی برای اعمال حق فسخ تعیین‌نشده و این امر، شرطی احتمالی و وابسته به اراده صرف بازیکن تلقی شده است.
_ مطابق ماده ۱۸، فسخ یکجانبه استثناست و باید در شرایط حاد باشد.
ج. زمان فسخ قبل از مهلت مجاز بوده.
بیرانوند در ۳۰خرداد اقدام به فسخ کرده در حالی‌که آخرین بازی فصل ۳۱خرداد بوده و مطابق شرط، حق فسخ از ۱۵تیر به بعد ممکن می‌شده.
چرا غرامت بیشتر شد؟
در رأی اولیه مبلغ غرامت براساس قرارداد فسخ‌شده با پرسپولیس ۱۹میلیارد و ۸۰۰میلیون بود ولی در رأی کمیته استیناف بیشتر شد. دلیل چه بود؟ کمیته استیناف با استناد به ماده ۱۷مقررات فیفا و ماده ۱۸ داخلی، معیار واقعی را این دانست:
_ باید میانگین دستمزد بازیکن در قرارداد قبلی و قرارداد جدیدش (با تراکتور) ملاک باشد.
_ قرارداد با تراکتور: ۳۵۰میلیارد ریال
_ قرارداد با پرسپولیس: ۱۹۸میلیارد ریال
میانگین = ۲۷۴میلیارد و ۳۷۵میلیون ریال که به‌عنوان مبلغ نهایی غرامت تعیین شد.
چرا تعلیق یک‌ساله برداشته شد؟
کمیته وضعیت در رأی بدوی، محرومیت چهارماهه را صادر ولی اجرای آن را به‌مدت «یک سال تعلیق» کرده بود.
اما کمیته استیناف این تعلیق را غیرقانونی دانست زیرا:
_ محرومیت ناشی از فسخ غیرموجه، یک مجازات انضباطی نیست بلکه مجازات ورزشی است.
_ مطابق بند ۴ ماده ۱۸ مقررات داخلی، این محرومیت باید بلافاصله پس از صدور رأی قطعی اجرا شود و شامل تمام مسابقات رسمی باشگاهی و ملی است.
_ تعلیق آن مجاز نیست مگر در شرایط خاص مربوط به تیم ملی در تورنمنت نهایی بین‌المللی.
در نتیجه تعلیق لغو شد و محرومیت از تاریخ ابلاغ رأی قابل اجراست.
آیا در بازی‌های ملی می‌تواند شرکت کند؟
در ماده ۱۸، بند ۸ آمده: «اگر بازیکن محروم، عضو مؤثر تیم ملی باشد و تیم ملی در مرحله نهایی مسابقات بین‌المللی حضور داشته باشد، در فاصله بین دو فصل می‌تواند برای تیم ملی بازی کند.» این استثنا برای آن است که تیم ملی در تورنمنت‌های مهم بین‌المللی ضربه نخورد. درحال حاضر تیم ملی در تورنمنت مهمی حضور ندارد. ایران به جام جهانی صعود کرده که از خرداد سال آینده مسابقات آغازمی‌شود.طبق همین ماده وبند،علیرضا بیرانوندحق شرکت درمسابقات جام کافا راندارد.چون این تورنمنت رده اول تلقی نمی‌شود. برداشت اولیه این است که بیرانوند تا پایان این چهارماه نمی‌تواند درهیچ مسابقه ملی هم حاضر باشد و به‌طور کامل خانه‌نشین خواهد شد.
واکنش پرسپولیس به رأی استیناف
با اعلام رأی محرومیت چهارماهه علیرضا بیرانوند از حضور در میادین، سایت رسمی باشگاه پرسپولیس درباره این موضوع نوشت: «حق به حقدار رسید. محرومیت چهارماهه بیرانوند و درآمدزایی ۲۷میلیاردی پرسپولیس. کمیته استیناف فدراسیون فوتبال رأی خود را درباره پرونده علیرضا بیرانوند، باشگاه‌های پرسپولیس و تراکتور صادر کرد.»
بازیکنان تراکتور پشت بیرانوند
همزمان با اعلام رأی محرومیت علیرضا بیرانوند، بازیکنان تراکتور به حمایت از این بازیکن پرداختند. شجاع خلیل‌زاده با انتشار عکسی از او نوشت: «مطمئنیم قوی برمی‌گردی». امیرحسین حسین‌زاده هم با انتشار عکس مشترکی با بیرانوند نوشت: «شماره یک سرت سلامت. از امروز لحظه‌شماری می‌کنم دوباره تو دروازه ببینمت.»
تراکتور دنبال گلر خارجی!
باشگاه تراکتور و پرسپولیس برای حل معمای بیرانوند، جلساتی را برگزارکردند تا همه چیز به خیر و خوشی تمام شود. قرمزها از باشگاه تبریزی خواستند رضایتنامه ترابی را رایگان صادر کند و آنها نیز شکایت خود را از بیرانوند پس بگیرند اما مالک تراکتور با این موضوع مخالفت کرد تا دیروز رأی محرومیت گلر شماره یک آنها صادرشود. زنوزی سریعا درواکنش به این اتفاق گفت:«فعلا درحال بررسی‌رأی‌هستیم وتصمیمی‌درباره این موضوع نگرفته‌ایم امافعلا دنبال جذب یک گلرخارجی هستیم.»
او درباره احتمال شکایت به دادگاه عالی ورزش هم گفت: «اگر لازم باشد این کار را انجام می‌دهیم و اگر لازم نباشد این کار را نخواهیم کرد!»
