اینجا ایران، صدای خوزستان

طرح هفته‌های ایرانی در قالب رویداد ایران جان از سوم خرداد کلید خورد. لطفا بفرمایید این طرح با چه نگاهی شکل گرفت و هدف اصلی آن چیست؟
ایران جان برآمده از یک نگاه تحولی است؛ نگاهی که از دل سند تحول رسانه‌ملی و مطالبه‌ رهبر معظم انقلاب درباره نقش عدالت‌محور، هویت‌ساز و امیدآفرین رسانه نشأت می‌گیرد. 
هدف از طراحی این رویداد، بازتاب واقعی و عادلانه ظرفیت‌ها، چالش‌ها و سرمایه‌های هر استان، با تکیه بر روایت‌های بومی، کارشناسی و رسانه‌ای است. شعار ایران جان در همین راستاست؛ یعنی ایران به‌مثابه یک موجود زنده، با جان، روح و عمق فرهنگی که باید، به‌درستی دیده و بازگو شود.
نقش رادیو در این منظومه چگونه تعریف شده است؟
رادیو به‌دلیل ویژگی‌هایی چون انعطاف، سرعت، قابلیت ارتباط عاطفی و عمق نفوذ در لایه‌های اجتماعی، همواره رسانه‌ای زنده و مؤثر است. ما در معاونت صدا با شعار «رادیو رسانه تمدن‌ساز» وارد این طرح شدیم. در طرح هفته‌های ایرانی، رادیو نه فقط به‌عنوان بازتاب‌دهنده وقایع بلکه به‌عنوان تحلیلگر فرهنگی، روایتگر محلی و تسهیلگر سرمایه اجتماعی نقش‌آفرینی می‌کند.
برای هفته خوزستان که نخستین استان در این طرح است، چه برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده است؟
در هفته خوزستان، با تدارک بیش از ۳۵۰عنوان برنامه، از گزارش‌های میدانی گرفته تا مستندهای تحلیلی، از گفت‌وگوهای تخصصی تا برنامه‌های هنری و موسیقایی، تلاش کردیم تصویری جامع، واقع‌نگر و در عین‌حال امیدبخش از این استان را ارائه دهیم. روایت از نفت و نخل، کارون و کار، فولاد و فرهنگ، دفاع‌مقدس و توسعه پایدار، همه در کنار هم چینش شده‌اند تا «خوزستان» نه فقط به‌عنوان یک جغرافیا بلکه به‌عنوان یک «سرمایه ملی» دیده شود.
آیا این طرح صرفا توصیفی از استان‌هاست یا به بعد سیاست‌گذاری و جذب سرمایه هم توجه دارد؟
اتفاقا یکی از تفاوت‌های مهم ایران جان با طرح‌های مشابه در گذشته، همین جنبه راهبردی و آینده‌نگر آن است. در این پروژه، ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری، اقتصادی، گردشگری و حتی زیست‌محیطی استان‌ها با رویکرد جذب سرمایه‌های انسانی و مالی روایت می‌شود. ما شبکه‌های رادیویی را به صورت هدفمند درگیر کردیم تا در کنار روایت، تحلیل و دعوت به مشارکت را هم فعال کنیم. این ترکیب، رسانه را به بستری برای توسعه ملی 
تبدیل می‌کند.
در‌خصوص ابعاد محتوایی برنامه‌های رادیویی این هفته، بیشتر توضیح دهید. چه محورها و کلیدواژه‌هایی مورد تأکید بوده‌اند؟
برنامه‌ها در چند محور کلان طراحی شده‌اند: «هویت و فرهنگ»، «عدالت رسانه‌ای»، «اقتصاد و اشتغال»، «ظرفیت‌های زیست‌بوم» و «سرمایه انسانی». کلیدواژه‌هایی مانند «زیست‌بوم استان‌محور»، «عدالت ارتباطی»، «رسانه قرارگاهی» و «هویت‌سازی ملی» در سیاست‌گذاری محتوایی ما بسیار مهم بودند. به‌ویژه تأکید داشتیم که روایت استان‌ها از منظر خود مردم هر منطقه باشد؛ یعنی برنامه‌سازان با مردم گفت‌وگو کنند، از ظرفیت نخبگان محلی استفاده کنند و حتی روایتگری را به جوانان بومی بسپارند.
آیا در اجرای این طرح از فناوری‌های نوین یا بسترهای تعاملی هم استفاده شده است؟
بله، ما رادیو را به شکل چندلایه دیدیم. از انتشار پادکست‌ها در پلتفرم‌های دیجیتال گرفته تا پوشش زنده این برنامه‌ها در «رادیونما» و شبکه‌های اجتماعی، تلاش کردیم محتوای رادیویی فراتر از موج FM دیده شود. حتی برخی از برنامه‌ها همزمان با حضور مردم در نقاط مختلف استان به‌صورت میدانی و تعاملی ضبط و منتشر شدند. مخاطب باید حس کند بخشی از روایت است، نه صرفا شنونده آن.
چشم‌انداز شما از ادامه این طرح چیست؟ آیا قرار است به یک سنت دائمی تبدیل شود؟
هدف‌گذاری ما دقیقا همین است. ایران جان فقط یک برنامه یا پروژه نیست؛ یک سنت حسنه رسانه‌ای است. ما می‌خواهیم با استمرار این طرح در استان‌های مختلف، به یک سازوکار دائمی برای عدالت رسانه‌ای، توزیع متوازن، توجه ملی و تقویت همبستگی اجتماعی برسیم. استان اصفهان، مقصد بعدی ماست و پس از آن به ترتیب استان‌های دیگر در دستور کار قرار می‌گیرند.
جایگاه رادیو در اجرای این مأموریت را چطور می‌بینید؟
رادیو در ایران جان نه فقط بلندگوی روایت بلکه قلب تپنده آن است. رادیو در لحظه‌های بحران، آرامش مردم بوده و در روزهای همدلی، همراه آنها. امروز هم در میدان عدالت ارتباطی، بازیگر اول است. با اتکا به تجربه تاریخی، انعطاف فرمی و تعهد محتوایی، رادیو این توان را دارد که به یکی از اصلی‌ترین بازوان تحقق سند تحول رسانه‌ملی در عرصه شناخت و شناساندن ایران تبدیل شود.
خیلی‌ها از رویداد ایران جان به‌عنوان یک پروژه رسانه‌ای یاد می‌کنند اما شما در جلسات آن را «روایت قلبی» توصیف کردید. چرا؟
چون واقعا این طرح فقط یک پروژه نیست. یک «کار قلبی» است. ما با مردم، با سرزمین‌مان، با خاطرات‌مان، با ارزش‌ها و آرمان‌های‌مان طرفیم. وقتی از خوزستان حرف می‌زنیم، فقط از نفت و نخل نمی‌گوییم؛ از فداکاری، از مردمی می‌گوییم که جان دادند تا ایران بماند. پس طبیعی است که این کار، فقط برنامه‌سازی نیست؛ نوعی بازگو کردن عشق است، آن هم با صدای رادیو که صدای مردم است، نه دستگاه.
چرا نقش رادیو در اجرای این طرح بسیار پررنگ است؟
رادیو همیشه کنشگر اجتماعی بوده، چه در دوران دفاع مقدس، چه در بحران‌ها و چه امروز. رادیو توانسته به دور از زرق‌وبرق، به عمق دل‌ها برود. ما می‌خواهیم در ایران جان نیز همین اتفاق بیفتد. رادیو باید تصویری شنیدنی از ایران بسازد؛ تصویری که اگرچه دیده نمی‌شود اما حس می‌شود. در خوزستان، برنامه‌های‌مان به روایت زندگی اختصاص یافته‌اند. ما صدای کارگران نفت، معلمان مناطق مرزی، زنان فعال اجتماعی، نوجوانان نخبه و حتی موسیقی فولکلور را در‌هم تنیده‌ایم تا مردم حس کنند که دیده می‌شوند.
یعنی هدف فقط معرفی ظرفیت‌های اقتصادی و فرهنگی نیست؟
خیر، هدف «با مردم بودن» است. ما فقط یک استان را معرفی نمی‌کنیم. تلاش می‌کنیم مردم آن منطقه حس کنند که شنیده می‌شوند، فهمیده می‌شوند و رسانه ‌ملی کنار آنهاست. هدف ما فقط توسعه سرمایه‌گذاری نیست بلکه تقویت سرمایه اجتماعی است. اگر سرمایه انسانی یک استان احساس عزت کند، خودش سرمایه جذب می‌کند.
در جلسات از «عدالت ارتباطی» زیاد صحبت کرده‌اید. منظورتان دقیقا چیست؟
عدالت رسانه‌ای یعنی توزیع متوازن توجه. ما نمی‌توانیم فقط تهران یا شهرهای مرکزی را ببینیم و بقیه جاها فقط در مواقع بحران به چشم بیایند. ایران جان تلاش می‌کند روایت را متوازن کند. یعنی همان‌قدر که از توانمندی‌های اصفهان می‌گوییم، از چالش‌های جنوب کرمان هم بگوییم. عدالت یعنی هر ایرانی، در هر جای کشور، احساس کند سهمی از رسانه ‌ملی دارد.
چشم‌اندازتان برای ادامه مسیر چیست؟
هر هفته ایران، جان تازه‌ای خواهد داشت. از اصفهان تا سیستان، از کردستان تا هرمزگان، این روایت ادامه دارد. رسانه قرارگاهی، یعنی آماده‌باش دائمی برای مردم. ما در معاونت صدا، این آمادگی را داریم که هر هفته بخشی از ایران را به روایت درآوریم؛ با صداقت، با مهر و با امید.